LSP
Woord vooraf.
Vele mensen gruwen van het woord communisme. Ze denken daarbij automatisch aan de triestig-grijze Sovjet-Unie, aan de massamoordenaar Stalin… Als ik het woord communisme hier gebruik refereer ik in de eerste plaats naar een niet-kapitalistische samenleving. Soms in de context van het marxisme, maar zonder de concrete perverse invulling ervan in Rusland.
De LSP is een Trotskistische partij. Gezien het feit dat Stalin Trotski heeft laten vermoorden, kunnen de LSP-ers maar beter de PVDA goed in het oog houden en zorgen voor voldoende wapens in huis, want de PVDA behoort tot de ideologie van Stalin. Grapje.
Ik ben van fan van iedereen die strijdt tegen het kapitalisme. Dus ook van de PVDA. Maar als ik moet kiezen tussen de Trotskisten en Stalin, sta ik aan de kant van de LSP-Trotskisten. Dat tegenwoordig ook PVDA-ers zich afkeren van Stalin als wrede dictator, verandert niets aan het fundamenteel verschil in ideologie.
Kort doorheen vele bochten: Stalin geloofde dat het mogelijk was om het communisme te vestigen in één land. Trotski was er van overtuigd dat dit nationale communisme gedoemd was om te mislukken: er zal pas communisme zijn als er wereldcommunisme is. Ik denk dat Trotski gelijk had. De geschiedenis van de Sovjet-Unie toont het aan.
Het probleem van het Trotskisme bestaat er dan in dat de vestiging van een wereldcommunisme uiteraard een beetje moeilijker is dan de overname van de macht door de arbeidersklasse in één land.
Dàt is het probleem van de PVDA: ze boekt in belgië verkiezingssuccessen. Maar veronderstel nu eens dat de PVDA een absolute meerderheid zou halen en van belgië een “communistische” staat zou maken. Hoe lang zou dat duren als belgië omringd is door kapitalistische landen die er alles aan doen om dat communistisch landje economisch kapot te maken ? Als ze het al niet militair overspoelen ?
Dat weten ze bij de PVDA natuurlijk ook en dus proberen ze ook op Europees vlak actief te zijn. Maar als je mikt op een communistisch Europa ben je de facto een internationalist, maar dan beperkt tot Europa.
Dat veronderstelt dan ook nog dat Europa van verbond van naties zou groeien tot één staat.
Het zal allemaal nog wel wat duren. Dan kan je even goed mikken op een wereldcommunisme.
In mijn boek Eutopia geef ik aan dat ik niet geloof in de creatie van een niet-kapitalistische wereld in een nabije toekomst.
Die wereld zal pas mogelijk zijn als de mensheid er klaar voor is.
Natuurlijk besef ik dat de structuur waarin mensen leven ook hun voelen en denken vormt. De kapitalistische structuur vormt dus kapitalistische mensen.
Communisten trekken dan de logische conclusie: we moeten de kapitalistische structuur omverwerpen en vervangen door een “communistische” structuur om zo de “communistische mens” te vormen.
Maar dan verzand je automatisch in een dictatuur.
Niet mijn ding.
Ik geloof in de evolutie van de mensheid van dier naar volle menselijkheid. De mensheid groeit in menselijkheid. Structuren van samenlevingen kunnen die groei bevorderen of benadelen, – versnellen of vertragen – maar die groei gaat door.
Het is aan die groei dat linksen nu moeten werken.
Dat betekent dat we mensen moeten uitdagen en oproepen om te groeien in medemenselijkheid.
Ik gebruik hier met opzet niet het woord solidariteit.
In solidariteit zit teveel zelfbelang.
Je kan perfect solidariteit organiseren zonder ook maar enige medemenselijkheid, enkel gebouwd op eigenbelang. Iedere verzekering is een vorm van solidariteit. Onze ziekenkassen verkopen verzekeringen.
Niemand sluit een autoverzekering af omdat hij bezorgd is om het lot van een andere chauffeur of slachtoffer.
Onze sociale zekerheid is solidariteit, maar dàt is het drama van deze solidariteit, verbonden met de staat: bijna niemand ziet deze solidariteit nog als medemenselijkheid: de ziekenkas is gewoon een dienstverlening geworden. Ik ben geen lid van een gemeenschap die een ziekteverzekering organiseert, maar ik ben klant van een verzekeringsmaatschappij. Het lot van andere klanten interesseert me niet.
Je kan dat doortrekken naar de staat: de overheid is een dienstverlening waar ik recht op heb.
Mensen spreken daarbij over het geld van de overheid waar ze recht op hebben. Maar hoeveel mensen gaan er nog bewust mee om dat dat geld van andere mensen komt die daarvoor gewerkt hebben ? De stikstofboeren willen dat de overheid hen “compenseert”. Beseffen ze dat ze aan mij en aan jou vragen om hen te compenseren ? En wie van ons zou bereid zijn om geld af te staan om die boer te compenseren ? Nu zal het geld van ons worden afgepakt, – van mij mag het – maar waar zijn we eigenlijk mee bezig ?
De sociale zekerheid zou een middel kunnen/moeten zijn om mensen te laten groeien in medemenselijkheid. Nu bevestigt ze mensen in de verdediging van eigenbelang.
Maar ik moet terug naar het internationalisme.
Dé grote fout van links is dat het solidariteit verbindt met de staat. Dat geldt voor àlle links, zowel socialisme als Stalinisme of Trotskisme.
Van de ene kant moeten we natuurlijk werken aan het bewustzijn dat het kapitalisme benedenmenselijk is. Daarin schieten zowat alle linkse partijen te kort.
Er is een tweede factor en dat is het werken in de diepte om medemenselijkheid te ontwikkelen.
Maar als het aankomt op de organisatie van solidariteit – échte solidariteit, niet de pervertering ervan in ons huidig bestel – dan moeten we af van het denken in staten. We moeten naar grensoverschrijdende organisatie van solidariteit tussen mensen die elementen hebben die hen aanzetten tot gemeenschapsvorming en die op basis daarvan solidariteit organiseren, los van elke overheid.
We moeten naar Europese stakingen als er om het even waar in Europa eisen moeten worden afgedwongen. We moeten naar Europese ziekenkassen en werklozenkassen van de verschillende sectoren in de werkende klasse, los van de Europese staten, en zeker los van de kapitalistische Europese constructie die nu Europa uitmaakt.
We moeten niet vechten tegen de natiestaten of tegen de Europese constructie. We moeten ze negeren.
De werkende klasse moet het heft in eigen handen nemen en zich niet meer bezig houden met compromissen met het kapitaal, zoals het socialisme en de katholieke sociale leer prediken.
Daarvoor zijn zelfs géén politieke partijen nodig. De politieke strijd leidt tot niets. De enige weg is de organisatie van transnationale solidariteit.
PS Je kan Eutopia gratis lezen en/of downloaden, ook in ebookformaat op deze website onder de rubriek Publicaties.