De Standaard (betalend)
Alle laureaten van de Elisabethwedstrijd waren man: hoog tijd om hier iets aan te doen
Ik ben natuurlijk niet de slimste van de klas en het zal wel aan mij liggen, maar ik vind dit artikel van Van den Borre nogal verwarrend. Zou een vrouw dat duidelijker geschreven hebben ?
In ieder geval vind ik het nogal pretentieus om de juryleden, top-musici die wereld veroverd hebben door hun podium présence, de les te willen spellen over podium présence zoals Van den Borre doet in zijn inleidend tekstje.
Blijkbaar heeft hij het over het feit dat onze concertzalen vol zitten met oude mensen en de klassieke muziek geen jong publiek (meer) aantrekt.
Gaat het ook over de discriminatie van de vrouw; een thema dat iedere zich links wanende tot krijsen brengt ?
Legt hij een verband tussen de stoffige concertzalen en die discriminatie van de vrouw ?
Uiteraard moet er ook wat reclame gemaakt worden voor de huidige transgenderitis.
“Jiaxin Min stapt het podium op en de Bozar ontploft. Niet alleen omdat ze briljant speelt, maar omdat haar androgyne look, zelfvertrouwen en nonchalante cool als een frisse tocht door een ietwat stoffige concertzaal waaien.”
Wel, dat is mooi. Lees ik hier een suggestie om op de klassieke podia meer androgynen op te voeren om een jonger publiek te veroveren ?
Ik vind het ook buitengewoon verhelderend dat de schitterende Le Boeuf zaal een stoffige concertzaal genoemd wordt.
Ja natuurlijk, er is iets mis met een zaal met een koninklijke loge. Maar voor de rest is het een esthetische waardevolle ruimte met een buitengewone akoestiek, uitermate geschikt voor concerten. Daar is niets stoffigs aan.
Je kan discussiëren over de betekenis van het woord klassiek. Is er hedendaagse klassieke muziek ? Ik ben geneigd om ja te antwoorden. Maar in een strikte betekenis is klassieke muziek per definitie oude muziek die de tand des tijds heeft doorstaan. Die klassieke muziek heeft klassieke ruimtes nodig. Ik heb al schitterende concerten meegemaakt in onze moderne concertzalen. Maar een concert in een oude kerk of historische ruimte heeft iets meer.
Maar ja, voor veel hedendaagse mensen is alles stoffig wat ouder is dan zij zelf. Dat hoeven ze toch niet te weten.
Van den Borre heeft het over het aantrekken van een jonger publiek. Maar waarom eigenlijk moet klassieke muziek een jonger publiek aantrekken ?
Ik hoor die klacht al mijn hele leven (of ze er daarvoor ook al was hoef ik niet te weten): de zaal zit vol oude mensen. Wat als die dood zijn ? Zal de zaal dan leeg zijn ?
Wel ja, die mensen zijn al lang dood, maar nu zit de zaal vol met andere oude mensen. Die nieuwe oude mensen zaten niet in de zaal toen ze nog jong waren. Maar nu wel. Blijkbaar vraagt klassieke muziek wat levensrijpheid. Dat pleit voor de klassieke muziek. Ondertussen zijn we zo ver gevorderd in de decadentie dat iets wat een jong publiek (massaal) aantrekt sowieso uitblinkt in oppervlakkigheid, dikwijls op het randje van de vulgariteit.
Andersom heb ik nog nooit een organisator van een festival zoals Tomorrowland of Werchter horen klagen dat er te weinig ouden van dagen op zijn festival het beest of de clown uithangen.
Ja, de Pukkel melker heeft ooit Rimpelrock georganiseerd, maar dat is mislukt.
Ik hoor dat er in muzikantenmiddens discussies zijn over vernieuwing van de concertkledij. Gedaan met de witte stropdas en (zwart) rokkostuum voor mannen, en lange zwarte jurken of broekpakken voor vrouwen.
Die formele kledij zou een jong publiek buiten houden.
Waar willen ze dan naartoe ?
In het vrouwen beach volleybal is er een dresscode die tot op de centimeter vast legt hoeveel centimeters een broekje of een topje mag meten. Dat zijn er niet veel.
Je kan nadenken over een andere kledij dan stropdas en rokkostuum. In ieder geval moet de kledij “voornaam” zijn. Mag ik nog hopen dat de kledij van de klassieke muzikant niet vulgair mag zijn ? Zie je een mooie zangeres al Schubert vertolken, gekleed zoals het schepsel Pommelien ?
In de titel van dit artikel hoor ik een feminist die krijst dat vrouwen gediscrimineerd worden. Hij gaat niet zo ver dat hij quota eist, maar er moet toch iets aan gedaan worden.
Het is natuurlijk waar: weinig vrouwen hebben tot nu de Koningin Elisabethwedstrijd voor piano gewonnen. Maar of dat iets te maken heeft met onrechtvaardig mannelijk overwicht is een andere zaak.
Ik heb het nagekeken:
Vrouwen halen voor de piano slechts 10%.
Maar bij de viool is dat al 30% en bij de zang 50%.
De cello speelt nog niet mee wegens geen relevant aantal.
Dat wijst er op dat er van discriminatie geen sprake is. De ene discipline is nu eenmaal wat geschikter voor de vrouwelijke “aard” dan de andere.
Bij de piano speelt zeker mee dat de vrouwen met kleinere handen en kortere armen gehandicapt zijn in de eisen van de virtuositeit. Als je ziet welke reikwijdte een hand moet bereiken om bepaalde akkoorden te spelen, is het duidelijk dat een kleinere hand het daar moeilijker mee heeft, of het gewoon niet kàn. Ook wanneer linkerhand en rechterhand beiden tegelijk aan de rand van de piano moeten spelen, zal een kleinere mens dat minder gemakkelijk aankunnen.
Dat soort factoren speelt minder bij de viool en helemaal niet bij de zang.
Als Van den Borre daar iets wil aan doen moet hij ofwel die virtuositeit verbieden, ofwel een nieuw soort vrouw uitvinden. Als hij het hierboven heeft over de androgyne Jiaxin Min, zit hij op dat spoor.
Vrouwen zijn nu eenmaal anders dan mannen. Gelukkig. Diversiteit is nodig voor creativiteit.
Dat vrouwen meestal wat kleiner zijn en minder krachtig, dan mannen, is nu eenmaal de aard van het beest. Wie vindt dat daar iets moet aan gedaan worden, moet de schepping veranderen. Hij wil God zijn.
Dat zal hem niet lukken. Het kan enkel leiden tot rampen. De aard van het beest.