Stuur ezels naar Oekraïne in plaats van wapens !
Bezinning op palmzondagFelix Timmermans /de vlucht naar Egypte
Lucas 19, 28-40
Nadat Hij dit verhaal had verteld,
ging Jezus met Zijn discipelen verder naar Jeruzalem.
Toen Hij in de buurt van de Olijfberg kwam
en bijna bij de dorpen Bethfagé en Bethanië was,
stuurde Hij twee van Zijn discipelen vooruit.
“Ga naar het dorp daar”, zei Hij.
“Als jullie er binnenkomen,
zullen jullie een ezel zien die vastgebonden langs de weg staat.
Het is een veulen, waarop nog niemand heeft gereden.
Maak hem los en breng hem hier.
Misschien vraagt iemand waarom jullie dat doen.
Zeg dan alleen maar:
De Heer heeft hem nodig.”
Zij gingen op weg en vonden het veulen,
precies zoals Jezus had gezegd.
Ze maakten het dier los.
Daar kwamen de eigenaars al aan.
“Wat moet dat?” vroegen ze.
“Waarom maken jullie ons veulen los?”
“De Heer heeft hem nodig”,
antwoordden de discipelen.
Ze brachten het veulen bij Jezus
en legden hun jassen erover,
zodat Hij erop kon zitten.
De anderen spreidden hun jassen voor Hem uit op de weg.
Toen Hij de helling van de Olijfberg opging,
begonnen al Zijn volgelingen te zingen en te jubelen.
Zij prezen God voor de geweldige wonderen,
die zij Jezus hadden zien doen.
“God heeft ons een koning gegeven!” juichten ze.
“Lang leve de koning! Vrede in de hemel!
Alle eer is voor God in de hoogste hemelen!”
Maar enkele Farizeeërs, die tussen de mensen liepen,
zeiden tegen Jezus:
“Meester, zeg toch tegen Uw volgelingen dat zij hun mond houden.”
“Als zij hun mond houden”, antwoordde Jezus,
“zullen de stenen gaan roepen!”
“Wat zou ik graag dat ezelveulen geweest zijn.” Dat was de spirituele commentaar van een van mijn godsdienstleerkrachten bij deze tekst. Het ging er dan over dat het veulen uitverkoren was om de Messias te dragen… Zoals wel meer godsdienstleerkrachten was hij een brave man – tegenwoordig zou het een vrouw zijn – maar ik moet eerlijk bekennen dat zijn betrachting om die ezel te zijn aan mij toch niet besteed was.
Maar zijn basisintuïtie was juist: de ezel speelt een cruciale rol in het verhaal. Lucas verwijst hier in de eerste plaats naar een tekst uit het Oud-Testamentische boek van de profeet Zacharias. In die tekst wordt een oorlogssituatie beschreven waarin de mensen zich totaal onveilig voelen. En dan komt er iemand die hen zal redden: een koning. Maar waar men een koning strijdvaardig op een paard verwacht, zit deze koning ongewapend op een veulen. En hij brengt geen oorlog, maar vrede… Dat ezelachtige vrede-thema van Zacharias komt later uitdrukkelijk aan bod in de tekst van Lucas als de mensen roepen: “Vrede in de hemel”. Daar verwijst Lucas naar zijn kerstverhaal waar de engelen zingen: Vrede op aarde…”
Want die ezel heeft ook al de show gestolen in het kerstverhaal waar de zwangere Maria, gezeten op een ezel en geleid door Jozef, vanuit Nazareth naar Bethlehem trekt. Wat later komt het beeld terug bij de vlucht naar Egypte.
Ook in het kerstverhaal is de vrede een belangrijk thema. Daarvoor worden zelfs de engelen opgevorderd.
Altijd opnieuw draait het rond macht, of liever onmacht, of machteloosheid. Of nog beter: over ieder ontbreken van streven naar macht.
Aan kerkgangers wordt geregeld gevraagd om het Credo op te zeggen. In deze klassieke geloofsbelijdenis van Nicea staan er over het leven van Jezus slechts twee momenten: zijn geboorte en sterven. Niets over zijn woorden of daden. En die twee levensmomenten zijn momenten van totale machteloosheid: een pas geboren kind van armoezaaiers, even later een vluchteling; en op het einde een sukkelaar op een kruis.
Jezus stelt ons voor een God die volgens de filosofen en theologen almachtig zou moeten zijn, maar in feite machteloos is. Of kiest hij voor machteloosheid omdat macht altijd tot oorlog en onderdrukking leidt ?
En nu hoor ik jullie al filosoferen of het wel opportuun is om te kiezen voor machteloosheid als je bedreigd wordt door een machtige vijand ? Zou een christen dan Hitler zijn gang hebben moeten laten gaan ? Is de christen een naïeve sul ?
Ik kom daar op terug. Maar daar gaat het nu even niet over. Het gaat er wel over dat vrede niet samenvalt met afwezigheid van oorlog. Want oorlog kan afwezig zijn als er evenwicht is tussen machten. Maar dat is nog geen vrede. Altijd is er ooit: de macht is niet meer in evenwicht en dus komt er ooit de oorlog.
De christelijke boodschap gaat veel dieper: échte vrede is er pas als er geen streven naar macht meer is. Echte vrede is er pas als wij mens zijn geworden naar het beeld en gelijkenis van de machteloze God van Jezus.
Kan je dit toepassen op onze wereld van vandaag ?
Zouden de Oekraïners Poetin hebben moeten verwelkomen met olijftakken die vrede symboliseren ?
Ik probeer het me voor te stellen. Zou het vervolg dan zo veel erger geweest zijn dan de toestand nu ? Boetsja zou niet hebben plaats gevonden. (Of nu de Russen of de Oekraïners zelf dader zijn, maakt in deze niets uit.)
Neen, we leven niet in een wereld die getekend is door het christendom en die geregeerd wordt door liefde die niet uit is op macht. Ik kan dus niet doen alsof de macht er niet is en de smeerlappen die uit zijn op macht zo maar hun gang laten gaan.
We hadden Hitler nooit mogen toelaten om de holocaust te plegen. En de enige manier om dat te beletten zou geweld geweest zijn.
Maar moeten we toch niet goed nadenken of we dat geweld niet moeten voorbehouden voor de écht noodzakelijke situaties zoals een holocaust ?
Of nog: moeten we de gevolgen van een oorlog niet beter afwegen tegen de nadelen van het ondergaan van macht ?
Weegt het menselijk leed in Oekraïne, – aan de kant van de Oekraïners, maar ook aan de kant van die gewone Russische jongens en hun familie – wel op tegen de nadelen van een Oekraïne in de invloedssfeer van Rusland ?
De wereld zonder macht en vol vrede is op dit ogenblik een onbereikbare droom. En toch moeten we die droom durven blijven dromen. En we kunnen er aan werken om die droom toch waar te maken. We weten dat we hem niet kunnen waar maken, en toch moeten en kunnen we er aan werken.
Het is simpel: gaan we er van uit (zoals de liberalen) dat de mens nu eenmaal en voor altijd een egocentrisch en egoïstisch wezen is dat de andere mens als een concurrent ziet, of geloven we dat de mens een wezen in evolutie is, en dat die evolutie een positieve evolutie is en dat de mens ooit in staat zal zijn tot echte gemeenschap ? Wil ik een mens zijn die die evolutie bevordert of tegenwerkt ? De positieve keuze sluit realisme niet uit. Ik laat ook niet zo maar op mijn gezicht slaan. En toch kan ik effectief streven naar een betere wereld.
In de context van vandaag begint dat dus met omgaan met macht en met het uitdragen van de kracht van machteloosheid.
Het christendom wijst hier de weg. Het gaat om geloof – raar dat sommigen zoveel problemen hebben met geloof. Geloof waarzonder er geen hoop is.
Ik wil op weg gaan naar een betere en zelfs naar een ideale samenleving, al kan ik me die niet voorstellen.
Maar die weg kan er geen zijn van streven naar macht om zo’n ideale samenleving tot stand te brengen.
Lenin, heeft dat wel gedaan. Als Lenin een beetje christen zou geweest zijn, zouden we de verschrikkingen van Stalin niet hebben gekend.
Neen, de reis zal een rit op een ezel zijn.
Innerlijke vrijheid
Kerknet
Harten zonder Grenzen – Drie keer tralies, drie keer bevrijding
Vrijheid.
Je kan vele invullingen geven aan dat woord.
Zelf ben ik extreem gevoelig voor onvrijheid. Ideologisch heeft dat me geleid naar het anarchisme. Ik ben niet anarchist omdat ik het anarchisme als ideologie heb leren kennen en me dan tot die ideologie heb bekeerd. Ik ben anarchist omdat ik vanuit mijn vrijheidsdrang een eigen ideologie ontwikkeld heb en dan ontdekte dat mijn ideologie niet zo oorspronkelijk is als ik dacht, maar al veelal (niet helemaal) terug te vinden is in het anarchisme.
De minste dwang verandert me in een reactiemachine. Lees verder “Innerlijke vrijheid”
Geweldloos verzet een alternatief voor de oorlog ?
Ignis
Jan Peters stelt vragen, maar geeft geen antwoorden. Toegegeven: het is ook niet gemakkelijk.
Alhoewel: voor wie het christendom radicaal ernstig neemt is het antwoord duidelijk: actieve geweldloosheid is het enige antwoord op de agressie van een oorlog.
De leer van de rechtvaardige oorlog en wettige zelfverdediging is voorbijgestreefd. Hij is voorbijgestreefd omdat de middelen en de vernietigingskracht in een hedendaagse oorlog zodanige proporties hebben aangenomen dat een oorlog op geen enkele manier nog kan worden verantwoord. Dat houdt in dat enkel actieve geweldloosheid als verzet nog aanvaardbaar is. Lees verder “Geweldloos verzet een alternatief voor de oorlog ?”
Op weg in de woestijn
De Wereld Morgen
Vorige woensdag was het as-woensdag, het begin van de katholieke vasten. Heb jij daaraan gedacht ?
Tegenwoordig zijn er nogal wat mensen die meer aandacht hebben voor de Ramadan dan voor de katholieke vasten. En neen, ik heb het nu niet over moslims.
Misschien begrijp ik dat zelfs. Want de hedendaagse heidenen zijn totaal ongevoelig geworden voor wat een beetje hoger hangt dan hun eigen zeer persoonlijke navel en vullen hun geest met betaald niets.
Je hebt natuurlijk ook de gefrustreerde ex-katholieken die dikwijls terecht de rug hebben gekeerd naar de verkrachting van de vastenidee die de pastoors hen hebben ingelepeld, maar het kind met het badwater hebben weggegoten.
En ja, dan heb je natuurlijk ook nog de meerwaardezoekers, de mindfulnessadepten… Tel daar ook nog maar een stel “activisten voor om het even wat, als het maar goed klinkt”, bij, en je jogt met de narcistenclub in natuurgebied waar kinderen, opgejaagd door lichthoofdige onderwijzers blikjes hebben geraapt. Want dat staat in de eindtermen. Lees verder “Op weg in de woestijn”
De kerk moet politiek zijn
Ignis
Bisschop John Stowe: “De kerk moet politiek zijn”
John Stowe is een Amerikaan en dus zullen we hem maar vergeven dat hij Amerika een krachtige democratie vindt. Zelfs bij ons wordt die propagandistische boodschap verkondigd door mensen die doorgaan voor intelligent.
Maar ter zake heeft hij wel gelijk: sociale rechtvaardigheid ligt fundamenteel vervat in de christelijke boodschap, en dus is ze politiek. Niet partijpolitiek, maar politiek.
Natuurlijk heeft de Jezus van de evangelies nooit gesproken over sociale rechtvaardigheid, of over een sociale zekerheid, net zo min als over kapitalisme, marxisme, democratie of dictatuur. Lees verder “De kerk moet politiek zijn”
Christendom is niet voor softies
Kerknet
Word ook jij kregelig van dit soort gezwets ?
Natuurlijk is deze tekst bedoeld voor kinderen. Je zou kunnen stellen dat het een vertaling is van een tekst voor volwassenen naar kindertaal. Maar dat is het juist: dit soort teksten moet je niet vertalen voor kinderen. Je moet kinderen ver houden van dit soort teksten.
Kolet Janssen is jarenlang lerares godsdienst geweest. Ik ben er van overtuigd dat ze geëngageerd heeft les gegeven, maar ook dat ze hoort bij de meute godsdienstleerkrachten in ons onderwijs die met alle goede bedoelingen de scholieren hebben weggejaagd uit het geloof.
Of hoe kan je begrijpen dat in Vlaanderen met zijn sterk katholiek onderwijsnet de kerken zijn leeggelopen ? Dat kan toch niet anders dan wijzen op het totale falen van het godsdienstonderricht ?
Nochtans hebben de godsdienstpedagogen grote inspanningen gedaan om de christelijke boodschap aan te passen aan de leeftijd van de leerlingen.
Het enige besluit uit de mislukking kan zijn dat het christelijke geloof niet geschikt is om door te geven aan kinderen. Als je het toch probeert creëer je bij die kinderen een soort kinderlijk geloof dat de toets van de volwassenheid niet doorstaat en dan wordt weggesmeten. Terecht. Lees verder “Christendom is niet voor softies”
En God plaatste de mens in tuin van Eden. Over harmonie en geluk.
Kerknet
Oproep: maak van het grasveld bij de kerk een paradijstuin
“En God plaatste de mens in de tuin van Eden om die te bewaken en te bewerken…”
Tekst uit het tweede hoofdstuk van het boek Genesis, het eerste boek van het Oude Testament.
Ter attentie van mijn ongelovige broeders ecologisten: jullie lopen 2000 jaar achter. Nu kan ik jullie dat niet echt verwijten, want de zogenaamde gelovigen hebben er in die 2000 jaar ook niet veel van gebakken, maar toch: als de mensheid de boodschap wat ernstiger had genomen, zou de wereld er nu mooier uit zien.
Natuurlijk is het verhaal van de mens in het Aards Paradijs een mythologisch verhaal. Als je het woord God uitspreekt, zit je meestal automatisch in een mythische context. Maar dat doet niets af van de waarde er van.
De boodschap is duidelijk Lees verder “En God plaatste de mens in tuin van Eden. Over harmonie en geluk.”
De god van de rijken
Ignis
Rutilio Grande staat aan de basis van mijn roeping
Het hele verhaal van Rutilio Grande en Romero situeert zich in de periode dat een deel van de katholieke kerk in Latijns-Amerika via de bevrijdingstheologie de bevolking tot het besef bracht dat de toestand van uitbuiting waarin die mensen leefden niét de wil van God was.
Het is een van de vreselijkste schandvlekken van de katholieke kerk dat ze die boodschap eeuwen lang wél heeft verspreid. Zeker met de huidige paus zal dat niet meer zo zijn. Aan de oerconservatieve katholieke sektes die ook vandaag nog zo denken, besteed ik hier geen aandacht.
Maar je kan er niet omheen: de katholieke kerk heeft de mensen voorgehouden dat God nu eenmaal armen en rijken had geschapen en dat die armen zich dus maar gelaten moesten neerleggen bij hun lot. Ter compensatie konden ze dan wel rekenen op schadevergoeding in de hemel. Tenminste als ze geen overspel pleegden, homo-dinges deden, of rijken bestalen. Lees verder “De god van de rijken”
Weg met de theologie. Beluister de boodschap.
Kerknet
Barts Bijbelbrieven ~ Geachte Paulus Schrijver
Nikolaas Sintobin wijst op het hoge theologische gehalte van de geschriften van Paulus. Paulus is de eerste systematische denker van het christelijk geloof. Dat is ook het verschrikkelijke zwakke punt van die Paulus. Ik hou niet van die man.
Natuurlijk is zijn tekst over de liefde wereldliteratuur en toont hij hiermee aan dat hij de kern van de christelijke boodschap begrepen heeft, maar alles wat hij daar rond hangt is ballast en versluiert waar het om gaat.
Paulus was een Joodse intellectueel die de boodschap van Jezus rationeel in het Joodse denkkader wilde inpassen. Later hebben intellectuelen die “Grieks” dachten hetzelfde proberen te doen. Dat heeft geleid tot prachtige rationele, filosofische constructies, maar niets bijgebracht aan de boodschap van Jezus. Integendeel.
Als kind leerden we dat God alles zag en alles wist. Oudere mensen herinneren zich zeker de prent met de driehoek met daarin een oog en de boodschap: “God ziet u !” Ik heb daar nooit veel problemen mee gehad. Zolang God wat hij over mij wist, voor zichzelf hield, kon ik er mee leven. Dat hij die wetenschap dan ook nog zou gebruiken om mij te straffen voor al mijn kinderlijke misdaden was al kwalijker. Maar ik merkte al snel dat mijn misdaden niet dadelijk door straffen werden gevolgd en zo werd ook die bestraffende God irrelevant en kon ik met een gerust gemoed misdaden plegen als ik maar onder de ogen van mijn vader uit bleef. Hemel en hel heb ik altijd nog al belachelijke begrippen gevonden. Daar houdt een beetje verstandig mens zich toch niet mee bezig ? Lees verder “Weg met de theologie. Beluister de boodschap.”