De democratie als excuus voor agressie

De Wereld Morgen

Marc Vandepitte

Joe Biden en de verkrachting van democratie

De Koude Oorlog is de grootste ideologische propaganda uit de moderne wereldgeschiedenis. In de meer dan veertigjarige propagandaslag vormden mensenrechten en democratie de twee hoofdcampagnes. Met de top voor democratie grijpt president Biden terug naar die (k)oude oorlogsretoriek. Wie dacht dat de wereldvrede beter gediend zou zijn met Biden dan met Trump zou wel eens bedrogen kunnen uitkomen

Bij het aantreden van Biden steeg onze linkerzijde op naar euforische hoogtes. De zoveelste illustratie van de ideologische en intellectuele leegt die huidig links bij ons kenmerkt. Maar daar wil ik nu niet op ingaan.

In toepassing van mijn geniale gave om tien jaar voor te zijn op de rest van de mensheid heb ik toen dadelijk gewaarschuwd dat Biden wel eens veel gevaarlijker zou kunnen zijn dan Trump. Nu veel genialiteit was daar eigenlijk niet voor nodig. Wie een beetje de berichtgeving volgde kreeg alle gegevens om Biden te zien als een havik en oorlogsstoker. En het was duidelijk dat hij al van bij de eerste dag van zijn aantreden begonnen was met de voorbereiding van zijn orgastische droom: de oorlog met China. 

Mijn linkse vrienden echter deden wat ze de laatste tijd altijd doen: ze weigerden te zien wat niet in hun failliete ideologische kraam past.

Maar daar wil ik nu niet op ingaan.

Tenslotte gaat het niet zo maar om Biden. Want die door esthetische chirurgie opgeblazen ballon drijft op de wind van het Amerikaans militair-industrieel complex. Voor wie dichter bij huis wil blijven: tel bij die Amerikaanse wapenindustrie ook maar onze Fabrique Nationale d’ Armes de Guerre de Herstal, volledig eigendom van het Waalse gewest. Maar daar wil ik nu niet op ingaan. Lees verder “De democratie als excuus voor agressie”

Hoe koud wordt het aan de Poolse grens ?

Streven

Benjamin De Mesel

Migranten zijn geen wapens

Aan de grens van de Europese Unie, tussen Wit-Rusland aan de ene kant en Polen en Litouwen aan de andere, zitten duizenden mensen vast. In erbarmelijke omstandigheden proberen ze de vrieskou te overleven. Er sterven mensen van ontbering. Ze willen naar Europa, maar worden tegengehouden. Hendrik Vos, politicoloog aan de UGent, stelt vast dat er voor velen ‘slechts één beleidslijn overblijft: het moet migranten onmogelijk worden gemaakt om de Unie te bereiken

Benjamin De Mesel heeft gelijk: migranten zijn geen wapens en als je tegenover een mens in nood staat vervallen alle mogelijke overwegingen en blijft er slechts één vraag: wat kan ik doen om die mens te helpen.

Ik ben het dus niet eens met mensen die zeggen dat die migranten zichzelf uit eigen vrije wil in die situatie hebben gebracht en dus zelf verantwoordelijk zijn en hun plan moeten trekken. Veronderstel dat je met je zatte kloten en je auto tegen een paal knalt en in het ziekenhuis terecht komt. Moet de arts dan zeggen: eigen schuld, dikke bult, trek je plan ?

Je kan je daarbij zelfs de vraag stellen of die mensen daar zo maar uit eigen vrije wil zijn. Als die mensen uit hun thuisland vertrokken zijn omwille van grote nood en in wanhoop, is er dan nog sprake van vrije wil ?

Ook overwegingen rond politieke schuldvragen spelen geen rol. Van mij mag je de toestand in Afghanistan in de schoenen van de Amerikanen schuiven. Maar dat wil nog niet zeggen dat je dan ook de verantwoordelijkheid voor mensen in nood naar de Amerikanen kan schuiven. Als de Amerikanen weigeren om hun verantwoordelijkheid op te nemen, blijft er die mens die voor je staat en je aankijkt en hoopt in jouw ogen menselijkheid te zien.

Tot daar het juiste uitgangspunt van Benjamin De Mesel. 

Op dat punt stopt hij.  Lees verder “Hoe koud wordt het aan de Poolse grens ?”

Het christelijk geloof is geen therapie

Ignis

Guido Dierickx

Geloofsbeleving als therapie, dat is niet zonder gevaar

Op zich is het geen kwade zaak dat de ‘therapeutische’ functie van de geloofsbeleving centraal staat in de kerkelijke gemeenschap. Wie heeft hetzelfde te bieden aan onze door eenzaamheid en zinloosheid bedreigde samenleving? Maar dat heeft wel risico’s

Ongelovige vrienden bekijken me raar als ik me beken als gelovige en dan zeg dat ik God voor niets nodig heb.

Het lijkt een algemeen aanvaard idee dat godsdienst te maken heeft met behoeftenvervulling.

Bij die behoeften kan het over van alles gaan. Er zijn mensen die kaarsjes branden om te winnen op de Lotto, een nogal materialistische bedoening en het lijkt me dat het woord godsdienst hier niet echt op zijn plaats is. In plaats van geloof past hier het woord bijgeloof.

Maar wat met mensen die een kaarsje branden bij een risicovolle operatie ?

Een en ander heeft te maken met het godsbeeld. Voor nog al wat mensen is God een “probleemoplosser”.

Nu is het natuurlijk zo dat godsdienst oorspronkelijk wel ontstaan is vanuit een nood om problemen opgelost te krijgen waar de mens machteloos stond. Lees verder “Het christelijk geloof is geen therapie”

De nood aan zorg en nabijheid

De Wereld Morgen

Thomas Decreus

`Rudi Laermans: “Laten we het woord ‘zorg’ in verzorgingsstaat opnieuw serieus nemen”

Bent u angstig? Vermoedelijk wel. Misschien niet op die wijze dat het uw dagelijks functioneren onmogelijk maakt, maar klimaatverandering baart u wel zorgen. Of u bent soms bang dat u uw partner zal verliezen. Of uw job. Angst lijkt wel alomtegenwoordig te zijn in ons leven en ons gedrag voortdurend aan te jagen. Rudi Laermans, hoogleraar sociale theorie en kunstsociologie aan de KULeuven, schreef een boeiend essay over de meest ongrijpbare en tegelijk meest courante emotie die we kennen: angst

Sleutelwoorden bij dit thema zijn angst, zorg, individu, gemeenschap.

Angst.

Een leven zonder angst is niet mogelijk, al was het maar omwille van de onvermijdelijke angst om te sterven.

Nu kan ik door ontwikkeling van spiritualiteit en wijsheid mezelf (misschien) wel (een beetje) brengen tot verzoening met de dood. Maar verzoening komt er pas na conflict.

Mensen leren dus leven met angst, al was het maar door die te verdringen. Angst op zich is dus niet het probleem.

Hier gaat het om angst bij mensen die het gevoelen hebben dat het eigenlijk niet nodig zou moeten zijn dat ze angstig zijn. Die angst leidt tot opstandigheid.

Denk hierbij in deze tijd maar aan de angst voor de klimaatverandering; de corona-angst; de angst voor de multiculturele samenleving (migratie); specifiek daarin de angst voor de islam… Het zal niet meer lang duren of daar komt de angst voor een nieuwe grote oorlog bij. Lees verder “De nood aan zorg en nabijheid”

Over vlinders en gefladder in de wind

MO*

Katrien Liebaut

Over het vlindereffect en de kracht van sociale bewegingen

‘Zelfs de kleinste acties kunnen grote gevolgen hebben’

Wat je doet, doet ertoe. Het is cruciaal je niet te laten verlammen door een gevoel van machteloosheid, ondanks de vele crisissen waar we vandaag met z’n allen voor staan. Die boodschap wil de internationale sociale beweging WSM uitdragen dit eindejaar. Katrien Liebaut van WSM legt in dit opiniestuk uit waarom de ngo het vlindereffect, het idee dat kleine acties grote gevolgen kunnen hebben, zo belangrijk vindt

Van de ene kant heb ik grote bewondering voor al die goedmenende mensen en hun inzet voor een betere wereld. Als ik Katrien Liebaut vergelijk met Alexander De Croo, dan is het verschil zo groot als dat tussen een heilige en een duivel. Nu wil ik van Katrien niet dadelijk een heilige maken. Bij De Croo ligt dat anders…

Maar natuurlijk: na “van de ene kant”, komt ook “van de andere kant”.

Van de andere kant is het voor mij onbegrijpelijk dat die mensen niet inzien dat ze dweilen met de kraan open.

Nu vind ik wel, dat er moet en mag gedweild worden, ook als de kraan open staat. Zonder dat dweilen wordt de boel nog veel erger. Als een zwarte in Afrika slechts enkele dagen proper water te drinken krijgt van zijn vrouw die geen kilometers heeft moeten slepen met kannen en kruiken omdat de NGO in het dorp een put heeft gegraven, dan was het de moeite waard om die put te graven, ook als die zwarte, verzuimt om het pompsysteem te onderhouden als de blanke weldoener elders wel doet.

Maar hoe lang zijn NGO’s die ondertussen multinationals geworden zijn al niet bezig, steeds beter georganiseerd, met steeds meer middelen ? Wil iemand eens berekenen hoeveel euro’s de laatste vijftig jaar via allerlei ontwikkelingsinitiatieven van West-Europa naar Afrika zijn versast ? Lees verder “Over vlinders en gefladder in de wind”

Stop met dat gezanik over armoede !

Uitpers

Francine Mestrum

Dertig jaar armoedebeleid! Honderd jaar armoede!

Vorige week kwam de dertigste editie van het Jaarboek Armoede en Sociale Uitsluiting uit. En binnenkort zitten we weer in de (w)armste week, net na de Internationale Dag voor armoede

Armoedebeleid ? Francine Mestrum stelt vast dat het armoedebeleid faalt. Dat roept vragen op. Maar veronderstel nu eens dat ze zou mogen vaststellen dat het armoedebeleid lukt ? Betekent dit dan dat de armoede uit de wereld is ? Of nog: wat gebeurt er als dat effectieve armoedebeleid stopt omdat er geen armoede meer is ? Komt de armoede terug als het armoedebeleid stopt ? In het kapitalisme zeker wel !

Ik wil maar zeggen: zouden we niet naar een wereld moeten waarin het begrip armoedebeleid gewoonweg niet bestaat wegens overbodig ?

Mestrum legt terecht de klemtoon op het inkomen.

Het is niet eenvoudig om te bepalen wat armoede precies is en wanneer iemand al dan niet arm is.

Je kan dan denken aan de levensstandaard en een lijstje opstellen van zaken die bepalen of iemand arm is. 

Een Masai in Kenia leeft in een hut, door zijn vrouw(en) gebouwd van koeienstront. Zonder elektriciteit, stromend water…

Voor ons zijn die mensen arm. En toch zijn er rijke en arme Masai. Die rijkdom wordt bepaald door het aantal vrouwen dat zo ’n Masai heeft. Iedere vrouw heeft haar eigen hut. Als je een verzameling van tien hutten ziet, woont daar iemand die dubbel zo rijk is als de eigenaar van vijf hutten en vijf vrouwen. Het systeem is simpel: vrouwen worden aan het werk gezet als herder van de koeien. Hoe meer vrouwen hoe meer koeien de man kan houden. Het werkt ook andersom: hoe meer koeien, hoe meer vrouwen hij kan kopen. Een mooie “vicieuze” cirkel. Die vrouwen krijgen kinderen. Die worden ingezet als herder van de geiten… Lees verder “Stop met dat gezanik over armoede !”

Cultuur en onderwijs als weg naar hoger niveau van menselijkheid

Streven

Herman Simissen

Om de menselijkheid van de cultuur

De Nederlandse filosoof Henk Woldring (01943), emeritus hoogleraar politieke filosofie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, mag met recht een pleitbezorger van het denken van Jan Amos Comenius (1592-1670) worden genoemd. In tal van publicaties, waaronder de boeken  Jan Amos Comenius. Zijn leven, missie en erfenis (2014) en De pansofie van Comenius (2016), heeft hij de ideeën van deze Moravische filosoof, theoloog en pedagoog onder de aandacht gebracht

Neen, ik geloof niet dat je lood in goud kan verscheikundigen. Maar ik ben er wel van overtuigd dat je over ieder onderwerp op een eigen manier moet nadenken, met respect voor de eigenheid van dat onderwerp. Dat betekent dat ik een diepe minachting heb voor zogenaamde intellectuelen die denken dat ze aan wetenschap doen als ze de mens proberen te vatten in statistieken.

Als het me uitkomt ben ik holist en zie lichaam en geest als een geheel. Maar ik wil even goed lichaam en geest als aparte te bestuderen delen zien. Welke benadering ik kies hangt niet af van mijn humeur, maar van wat ik wil bestuderen.

Of, simpel gesteld: als ik depressief ben omdat ik de zin van het leven niet meer zie, zullen pillen me niet helpen.

Wat heeft dat met een betere wereld te maken ?

Welnu, in ons leven spelen materiële dingen een belangrijke rol. Voldoende geld voor voeding, kleding, huisvesting… is belangrijk.

Maar ons leven draait ook om heel andere zaken. Dan kan ik het hebben over vriendschap, zorg voor mekaar, zingeving… Maar ook over muziek, boeken, film (als kunst), schilderkunst, filosofie, voor mijn part ook sport en spel…

En over die meer “spirituele” zaken moeten heel anders nagedacht worden dan over die materiële behoeften. Lees verder “Cultuur en onderwijs als weg naar hoger niveau van menselijkheid”

Van online shoppen naar het Rijnlandmodel en terug

Minerva

Dorien Frans en Nadja Dörflinger

Keerzijde van online shoppen: kunnen we de race to the bottom tegengaan?

Online shopping was al voor de uitbraak van Covid-19 enorm populair. Hierdoor zijn de (Europese) logistieke sector en het personeelsbestand het afgelopen decennium enorm gegroeid. Wanneer klanten online bestellen, komt er een complex logistiek proces op gang waarbij verschillende soorten logistiek medewerkers vaak in verschillende landen werkzaam zijn

Rechtuit gezegd: veel nieuws brengt dit artikel niet. Het beschrijft een toestand die al door iedereen gekend is, en rijkt oplossingen aan die er geen zijn. En vooral: het gaat nergens zelfs maar in de richting van de kern van de zaak.

Om te beginnen: wie het kapitalisme aanvaardt, moet zich niet druk maken over het lot van werkmensen in armoe-jobs. Die jobs horen bij het systeem. Binnen het systeem zijn ze onvermijdelijk.

Natuurlijk ben ik voor de vakbonden als het om concrete punten gaat. Elke euro die de vakbonden kunnen afpakken van een grootkapitaal is de strijd waard. Maar het drama van die vakbonden ligt er in dat ze aan de werkmens de indruk geven dat er een sociaal soort kapitalisme mogelijk is, als de vakbond maar sterk genoeg is… Dat is gebakken lucht verkopen.

Een sociaal kapitalisme is per definitie onmogelijk. 

Het kapitalisme wordt gekenmerkt door concurrentie. Dat betekent dat mensen met mekaar moeten strijden. Dat op zich is al asociaal.

Die concurrentie heeft dan nog winst als doel. Winst als persoonlijk bezit. Dat betekent dat wat de winnaar heeft ten koste gaat van de verliezer. Dat is asociaal.

Om te produceren is er arbeid nodig. Maar de arbeider is geen medewerker van de kapitalist, hij is een ondergeschikte; de macht ligt bij de kapitalist en als die de concurrentiestrijd wil winnen moét hij zijn arbeider harder en sneller laten werken tegen een lager loon dan zijn concurrent.  Lees verder “Van online shoppen naar het Rijnlandmodel en terug”

Ouderenzorg, big business

Knack

Anneleen De Bonte

‘Hoe pervers is het dat uitgerekend pensioenfondsen de kwaliteit van zorg voor ouderen ondermijnen?’

‘Investeringsfondsen prijzen enthousiast de veilige investering van zorgvastgoed aan. Maar dat heilige huisje van de goede huisvader-belegger is minder heilig dan gedacht.

Lieve lezers, laat dit maar eens goed doordringen: oude mensen zijn in ons systeem verworden tot pionnen voor winst en verrijking.

Het gaat om wat die oude mensen zelf betalen in hun zorginstelling, maar daarbuiten ook om wat ze zelf tijdens hun leven al betaald hebben aan belastingen, en ook om wat hun kinderen nu betalen aan de staat die de investering van de misdadige kapitalist rendabel maakt.

Want vergis je niet: die private zorginstellingen worden ook nog gesubsidieerd. Precies die subsidie maakt de winst uit voor de kapitalist.

Dat betekent dat ik nu via de belastingen een rijke rijker laat worden die mijn vader de zorg ontzegt waar hij recht op heeft.

Dàt is het kapitalisme.

En neen, dat is geen uitwas van het kapitalisme. En dat is geen kwestie van slechte mensen die rijk willen worden. Het is gewoon het systeem. Lees verder “Ouderenzorg, big business”

Over Samaritanen en Afghanen

Ignis

Bénédicte Bosmans

Migranten in niemandsland: is dit de EU die wij willen?

Duizenden vluchtelingen zitten vast in een niemandsland aan de grenzen van Wit-Rusland. Bénédicte kan nauwelijks geloven hoe de betrokken partijen omgaan met deze mensen. “Ze worden door iedereen ont-menselijkt.

Een Jood werd onderweg overvallen en half dood achtergelaten. Een volksgenoot, priester, kwam voorbij, zag hem liggen, trok zijn neus op en haastte zich verder om in zijn tempel Gods lof te zingen. Ook een andere volksgenoot, een hooggeplaatste rechter, vond het beneden zijn waardigheid om zich om de ongelukkige te bekommeren.

Toen kwam er een Samaritaan, een vreemde van een minderwaardig volk. Hij verzorgde de arme Jood en bracht hem naar een ziekenhuis.

Jezus vertelt het verhaal als antwoord op een vraag van een vooraanstaande Joodse medeburger: “Wie is mijn naaste ?”

Maar Hij eindigt het verhaal met een wedervraag die de zaken omkeert: “Wie is de naaste van de man die overvallen werd ?

In de oorspronkelijke vraag gaat het om mij en om de vraag voor wie ik goed moet zijn.

Bij Jezus gaat het om de andere en om de vraag wie voor die andere goed moet zijn.

Of nog: goed zijn vertrekt niet van goedheid in mij, die me ook het recht geeft om te beslissen voor wie ik goed wil zijn. Goed zijn vertrekt van de andere – wie hij ook is – en alleen al het feit dat hij in nood is, roept mij op om goed te zijn.

De beweging wordt omgekeerd. Het gaat er niet om wie mijn naaste is, maar wel voor wie ik naaste wil/moet zijn.

Zijn de vluchtelingen aan onze grenzen mijn naasten ? Lees verder “Over Samaritanen en Afghanen”