Vandaag duiken we in een verhaal. Ik weet niet of het echt gebeurd is. Het zou kunnen. Maar eigenlijk heeft dat geen belang.
De prediker Jezus heeft wat succes, mooie woorden, straffe mirakels … de mensen trappen daar in. En hij gaat op stap naar Jerusalem. De mare van zijn komst gaat hem vooruit en als hij bij de poort van de stad komt, staat een grote menigte hem op te wachten met palmtakken, een teken dat ze in hem een koning zien, de Messias, de gezondene van Jahweh die hen zal bevrijden (van de Romeinen, van de onderdrukkende leiders van het gewone volk ?) en hen zal verlossen van hun zonden die oorzaak zijn van ziekte en miserie allerhande.
Hij geeft zijn leerlingen het bevel om een ezel te brengen. Hij gaat op die ezel zitten. Daar dienen ezels voor.
Het kan natuurlijk niet, maar ik geloof graag dat het dezelfde ezel is die hem al heeft gedragen toen hij in de buik van de maagd Maria zat, onderweg om te bevallen in Bethlehem en wat later, als baby op de vlucht naar Egypte.
Maar goed: zittend op die ezel trekt hij dus de stad binnen, omringd door die juichende menigte.
Die mensen kennen hun Oude Testament, en dus ook de boodschap die hij brengt door een koning op een ezel te zijn:
Jubel luid, gij dochter Sion, juich, gij dochter Jeruzalem! Zie, uw koning komt tot u, rechtvaardig en zegevierend; hij is deemoedig, hij rijdt op een ezel, op een veulen, het jong van een ezelin. 10Ik vaag de strijdwagens weg uit Efraïm, de paarden uit Jeruzalem; de strijdboog wordt gebroken. Dan kondigt hij vrede af onder de volken. Zach. 9:9-10
Jezus wil dus niet zo maar een koning zijn. Hij stelt de ezel tegenover het paard.
Ken jij één standbeeld van een koning op een ezel ? Op een paard, ja, hoog verheven boven het plebs dat zal sneuvelen.
Wel, die koning wil Jezus niet zijn.
Ik had het zojuist al over de ezel in Bethlehem. Daar staat de geboortekerk, gebouwd boven de grot waarin Jezus zogezegd zou geboren zijn. Het eerste wat opvalt aan die kerk is de ingang die met opzet zo is gebouwd dat een ruiter op een paard er niet binnenkan. Als je dan van in de kerk naar de grot wil, moet je door een kleine opening waar je moet bukken … Je moet je klein maken om bij de geboorteplaats van Jezus te geraken.
In Bethlehem wordt door de bouw van de kerk dezelfde boodschap gegeven als bij Palmzondag.
Jezus is geboren uit een koppel armoezaaiers, uitgestoten omdat ze niet “fatsoenlijk” waren: een meisje, bijna nog een kind, ongehuwd zwanger, samen met een oudere mand die niet de vader van het kind is. Geen deftig volk. Hij wordt geboren tussen herders, uitschot dat zelfs niet binnen de stadsmuren mocht komen. En daar staat verdomme die ezel weer !
De geboorte van Jezus geeft een beeld van pure machteloosheid. Hij wordt niet geboren als zoon van een koning; niet als een ruiter te paard. Op Palmzondag verhuist de ezel uit de grot in Bethlehem naar Jerusalem om daar de koning zonder zwaard en krijgers te dragen, die enkele dagen later totaal machteloos aan een kruis zal hangen …
In de katholieke vieringen wordt de Geloofsbelijdenis van Nicea gereciteerd. Opvallend: niets over het leven van Jezus; niets over zijn woorden; niets over zijn daden; enkel dat hij geboren is uit de maagd Maria en gestorven aan het kruis …
Geboren en gestorven in totale machteloosheid. Meer is er over die Jezus nu even niet te vertellen.
Als Jezus een beeld geeft van God, is onze God een machteloze God.
Na Goede Vrijdag kom wel nog Pasen en de verrijzenis die je kan zien als de overwinning van de machteloze, maar daar is het verhaal verhuisd van de aarde naar de hemel … Nochtans zongen de herders in de kerstnacht: Vrede op aarde … !
De boodschap van de koning zonder wapens, beeld van de machteloze God, is duidelijk: wie vrede wil moet de strijdbijl begraven; zwaarden omsmeden tot ploegscharen, de speerpunten tot snoeimessen; geen volk meer heft het zwaard tegen een ander en de oorlog leren zij niet meer …Micha 4,3
Nu mag je van mij opwerpen dat die machteloosheid toch maar heeft geleid tot de dood op het kruis …
Ja, natuurlijk, maar is de soldaat die uiteengereten wordt door een handgranaat beter af dan een gekruisigde ?
Is de moeder die op het slagveld wanhopig op zoek is naar het lichaam van haar doodgeschoten zoon beter af dan Maria die onder het kruis stond toen Jezus stierf ?
Ik bedoel maar: voor wie echt vrede wil, is er slechts één weg: de radicale keuze voor geweldloosheid.
Kan die keuze leiden tot pijn en lijden en sterven ? Ja, maar de andere keuze doet dat ook. Bij oorlog zijn lijden en sterven een zekerheid. Bij geweldloosheid is er nog hoop.
Dan kies ik voor de ezel en de weg naar de vrede.
Wie “Si vis pacem, para bellum” krijst, heeft niet het recht om zich christen te noemen.
Ik beken dat ik hier mijn bezinning van twee jaar geleden heb overgenomen. Blijkbaar wordt ze alsmaar meer van toepassing in onze wereld.
Enkele dagen geleden vertelde ik in mijn blog dat
ik ooit enkele dagen logeerde bij de directeur van de John Deere tractorenfabriek in Duitsland. Hij zegde me dat die fabrieken zo geconcipieerd zijn dat ze op minder dan een maand kunnen overschakelen van de productie van tractoren naar die van tanks. De omgekeerde weg: de ploegscharen worden omgesmeed tot zwaarden … Dat is wat er nu bezig is. Tot vrede kan dat niet leiden.
