Grenzeloos
Sea Watch: Maak recht wat krom is
Ja, ik weet het: ik ga nogal veel goede mensen tegen mij in het harnas jagen. Maar het is precies omdat het goede mensen zijn dat het nodig is om dit soort propaganda te ontmaskeren, zodat die goede mensen niet meer worden misbruikt.
Laat me eerst een onderscheid maken tussen mensen die omwille van oorlog of onderdrukking omwille van religie, afkomst, gender… op de vlucht slaan, en mensen die op zoek gaan naar een beter leven.
Vluchtelingen hebben geen alternatief. Hun nood is acuut en er is geen andere oplossing dan de vlucht. Dit geldt, bijvoorbeeld, voor Syriërs die vluchten voor oorlogsgeweld, maar ook voor de mensen in Jemen die lijden onder de genocide door hongersnood.
Gelukzoekers hebben wél een alternatief. Ik weet het: dat klinkt raar. En toch is het zo: ze overleven al lang, weliswaar in armoede, en dus is hun nood niet acuut. Ineke Palm geeft in dit artikel zelf aan waar voor hen de oplossing ligt: in een coherente aanpak van de problemen van de streek waaruit ze willen vluchten. Daarbij is hun hulp en medewerking cruciaal. Je kan een regio niet (her)opbouwen zonder de mensen van die regio. Het (nog) rijke Europa heeft geen uitvluchten als het gaat over de financiële inspanningen die daarvoor moeten worden gedaan.
Het stoort me geweldig dat dit onderscheid tussen vluchtelingen en gelukzoekers in dit artikel niet wordt gemaakt.
Ik begrijp natuurlijk dat je in iedere mens in een bootje op de Middellandse Zee een mens moet zien, of hij nu vluchteling of gelukzoeker is. Als hij in nood is moet hij gered worden. Maar na die redding moet het onderscheid wél gemaakt worden. Ineke doet dit niet. Het is dan ook duidelijk dat ze fan is van massale hervestiging van mensen in Europa. Waarom ?
Maar eerst toch nog dit: het is triestig dat mensen zoals Ineke ofwel bewust, ofwel onbewust door ideologische blindheid, de zaken misleidend voorstellen: tegelijkertijd geeft ze aan dat er geen massale toevloed is, en klaagt ze aan de er maatregelen worden genomen om die toevloed tegen te houden. Natuurlijk is er geen massale toevloed, precies door die maatregelen. Is dit Ineke dom, of probeert ze ons te belazeren ? Ik blijf dus zitten met de vraag of Ineke enkel gedreven wordt door menselijkheid of ook/vooral door ideologie. Als het enkel menselijkheid is, gun ik haar het recht op naïviteit. Als het ideologie is, gun ik haar niets, want dan gebruikt ze onze menselijkheid om haar ideologie te propageren. Dat haat ik.
In eerdere blogs heb ik al aangegeven wat er moet gebeuren om de toestand in de regio’s van de gelukzoekers te verbeteren. Dat is binnen het kapitalisme niet mogelijk. Ik geeft dus toe dat de toestand daar hopeloos is. Maar als je dat doortrekt, moet je zowat gans Afrika naar Europa verhuizen. Daar hoeft geen tekeningetje bij. Dat een massa gelukzoekers al zeventien jaar in kampen leeft, is ook een keuze van die mensen. Ze kiezen er voor om niet terug te keren. Dat betekent twee dingen: het is inderdaad erg in hun thuisland. Tegelijkertijd is het kamp voor hen ook een verbetering. Maar wat voor verbetering ? Nog eens: voor hen is er binnen het kapitalisme geen oplossing. Wie zich neerlegt bij het kapitalisme, leg zich neer bij de hopeloosheid.
Wat betekent een en ander concreet ?
Voor zowel vluchtelingen als gelukzoekers moet de opvang zo dicht mogelijk bij hun regio gebeuren, want beiden moeten zo vlug mogelijk terug naar hun land. Dat is principieel. Maar ik besef dat er in die stelling een probleem zit voor de vluchtelingen (niet gelukzoekers). Sommige conflicten duren zo lang dat het niet verantwoord is om die mensen op te vangen in kampen, zelfs al zouden die echt menswaardige opvang bieden, met ook, bijvoorbeeld onderwijs. Kinderen horen niet in kampen. (Volwassenen ook niet, maar die nood is minder acuut.) Ik heb er altijd voor gepleit dat vluchtelingen die hier in Vlaanderen zo lang hebben moeten wachten op terugkeer dat hun kinderen hier totaal vervreemd zijn van hun thuisland, zonder problemen een definitieve verblijfsvergunning moeten krijgen. Europa zou dus vluchtelingen (niet gelukzoekers) georganiseerd naar Europa moeten halen. Daar moet genuanceerd over gedacht worden. Van iemand die vlucht voor godsdienstvervolging weet je dat hij niet binnen korte termijn kan terugkeren en dus in de situatie van langdurige ontheemdheid zit. Bij die mensen moet je niet aarzelen: je haalt ze dadelijk naar hier en geeft ze hier alle kansen. Moest de vervolging stoppen binnen een redelijke termijn, dan kan je ze nog altijd helpen om terug te keren. Bij mensen die vluchten voor oorlog, kan je er van uitgaan dat de duur van een oorlog beperkt is. Voor hen kan je ze opvangen in kampen dicht bij hun regio, waarbij je gezinnen met kinderen naar hier haalt op het ogenblik dat ze de leeftijd voor het kleuteronderwijs bereiken. Hoe lang ze al in een kamp zitten, heeft dan geen belang. Het gaat om de duur van het conflict. Ik besef dat hier nog veel addertjes onder het gras zitten. Maar het is een piste die wel moet onderzocht worden.
Toch nog iets over de ngo’. Ik ben ze beu. Mijn hele leven lang heb ik serieus gesteund. Maar nog niet zo lang geleden ben ik er mee gestopt. Als je zo lang steunt, en je ziet geen resultaat van je steun, vraag je je toch af waar je mee bezig bent. En de ngo’s hébben geen resultaat. Naar het schijnt is de totale armoede in de wereld gedaald. Maar dat – beweert men – is niet de verdienste van de ngo’s, maar van het kapitalisme – wereldhandel en zo… Als ik lees dat ceo’s van ngo’s evenveel verdienen als die van kapitalistische bedrijven, weet ik het wel.
Tenslotte: het is een feit dat het grootkapitaal ijvert voor de massale invoer van verse arbeidskrachten, en dan vraag ik me toch af waar die mensenrechtenactivistische voorstanders van open grenzen mee bezig zijn. Het is duidelijk dat het grootkapitaal op lange termijn denkt, en voorziet dat we, ook al lijkt het op dit ogenblik misschien niet zo, toch nood gaan krijgen aan veel laaggeschoolde arbeidskrachten. Als die massaal aanwezig zijn, brengt dat onvermijdelijk druk op de lonen. Op de arbeidsmarkt speelt de wet van vraag en aanbod. Die druk komt er dan ook onvermijdelijk op de sociale zekerheid. De invoer van arbeidskrachten wordt dan een versterking van wat nu al bezig is: de afbraak van onze sociale zekerheid. Wat voor zin heeft het om mensen uit armoede ginder te halen, om ze hier in armoede te dompelen en tegelijkertijd idealistisch mee te werken aan de groei van de armoede hier ?