Er is geen mondiale instantie die oplossingen voor de mondiale problemen kan realiseren. De naties zijn soeverein.
Het beste actuele voorbeeld is de brand in het Amazonewoud waarbij de Braziliaanse president uitdrukkelijk stelt dat dit een binnenlandse aangelegenheid is. Nu kan Macron duizend maal terecht herhalen dat dat woud van mondiaal belang is, hij kan Bolsonaro niet dwingen. Internationaal kan er druk worden uitgeoefend, bijvoorbeeld via handelsverdragen. Maar dan komen we op het spoor van handelsoorlogen en boycot van landen zoals de VS doet met Cuba en China, en Europa met Rusland en dat is ook niet echt een heilbrengende weg. En handelsboycot snijdt ook altijd in eigen vlees.
Het komt er op neer dat er geen instantie is om mondiale problemen aan te pakken. En dus worden ze ook niet mondiaal aangepakt. De hele zooi is dus gedoemd om te mislukken.
De nieuwe voorzitster van de Europese commissie, von der Leyen zegt dat Europa een voortrekkersrol moet spelen in de aanpak van de klimaatproblematiek. Dat is mooi, maar het is nu al duidelijk dat die problematiek niet zal opgelost geraken omdat een aantal landen gewoon niet meewillen, en daarbij het internationaal recht aan hun zijde hebben. Dat Europa in die context toch nog voorop wil lopen betekent dat Europa de oplossingen (de transitie) als voordeling ziet, ook als ze geen mondiale oplossing brengen. Dat is verdacht, maar daar ga ik hier niet verder op in.
Als je de zaak in een breder kader ziet, komt het er op neer dat de globalisering enkel een economische mondiale dimensie heeft gebracht (ik reken de digi-media nu tot dat economische). Ze heeft niet geleid tot een groter globaal gemeenschapsgevoelen – dat kan ook niet binnen het kapitalisme – en ook niet tot een echte mondiale effectieve organisatie. Zoals reeds gezegd: de VN is een reus op lemen voeten. Heb je al eens gekeken naar de resultaten van 71 jaar VN ? De VN is opgericht om de vrede te bevorderen. Welnu, sinds de tweede wereldoorlog is er geen moment zonder oorlog geweest. Op dit ogenblik is er een oorlog bezig tussen de VS en Rusland. Alleen laten de nieuwe oorlogstechnieken toe om oorlogen buiten het eigen grondgebied uit te vechten. De VN zou de armoede aanpakken, het onderwijs, de huisvesting, kortom de mensenrechten. Is de armoede wereldwijd verminderd ? Af en toe is er hier en daar wat vooruitgang gemaakt, maar van wereldwijde oplossingen is geen sprake.
De wereld is dus in crisis: er zijn ernstige problemen, en er is geen instantie om ze op te lossen. Er is een kloof tussen de problemen en de oplossingen.
En ook voor et probleem dat er geen oplossingen zijn, is op dit ogenblik geen oplossing in zicht. Er is geen enkele kans op een wereldwijde democratische regering, en zelfs niet van een wereldwijde organisatie die de soevereiniteit van de naties aan banden zou kunnen leggen. Mensen die zich wereldburger voelen zijn narcisten. Er zijn geen wereldburgers omdat er geen wereld-staat is. De Europese Unie is een plaatselijke poging daartoe, maar ook die heeft op dit ogenblik zelfs de tendens om uit mekaar te vallen, meer dan om tot grotere eenheid te komen. En dat Europa stelt zich tegenover de rest van de wereld op als een supernatie in concurrentie met de andere naties.
Ondertussen proberen de VN toch bepaalde maatregelen door te drukken via wereldwijde propaganda en manipulatie. Het komt er op neer dat ze eigenlijk de plaatselijke bevolkingen manipuleert om druk uit te oefenen op de politieke machthebbers die ze zelf niet in beweging krijgt. Een mooi voorbeeld hiervan is de het Anuna-fenomeen. Nu is er niets op tegen dat een bevolking druk uitoefent op machthebbers, maar als die druk komt vanuit manipulatie van buiten de natie, krijg je wel een serieus democratisch deficit.
Ja, de toestand is ernstig en hopeloos. Ik ben er ondertussen van overtuigd dat we de opwarming van de aarde met alle gevolgen van dien zelfs niet meer zullen meemaken. Een andere catastrofe, de derde wereldoorlog, zal de klimaatcatastrofe voor zijn. Maar nu verval ik zelf in de fout die ik anderen verwijt: ik zaai paniek. Daarom: paniek is nergens voor nodig, want nutteloos. Het zal toch gebeuren.
Ik wens je een goede nachtrust, want we kunnen beter fris en monter de ondergang tegemoet gaan. Laat ons dansen op de Titanic.
PS Ik denk wel dat de bewustwording die het gevolg zal zijn van de derde wereldoorlog, een oplossing zal brengen voor het gebrek aan oplossingen. Na de tweede wereldoorlog heeft die bewustwording geleid tot de oprichting van de VN. Na de derde wereldoorlog zal die bewustwording leiden tot de oprichting van een wereldstaat. Gezien de toestand van aarde en mensheid zal dan de zaak echt overzichtelijk worden. Ben ik toch nog optimist !