Ignis
Een stilte die geborgenheid geeft
Als er één zaak is die de hedendaagse mens mist, is het de stilte.
Hebben wij angst voor de stilte ?
Trappisten bereiken over het algemeen een gezegende leeftijd. Ze leven langer dan gemiddeld. Dat hebben ze natuurlijk te danken aan hun Trappist. Iedereen in dat wereldje weet dat de trappisten van Westmalle gemiddeld ouder worden dan die van West-Vleteren omdat de trappist van Westmalle nu eenmaal superieur is.
Maar zeker hebben ze hun leeftijd ook te danken aan de stilte waarin ze hun leven beleven.
Het gaat dan niet om stilte die je overvalt, maar om stilte die je zelf creëert. Die stilte kan een natuurlijke stilte zijn – een wandeling in het bos – maar ze krijgt slechts haar volle helende kracht als je naar dat bos bent gekomen omdat het er stil is, of omdat je je echt bewust wordt van de stilte en ze koestert.
Het rare is dat er in de stilte veel meer gebeurt dan bij lawaai. Het gaat dan om gebeuren in de diepte. De stilte helpt je om het te laten gebeuren; om je er van bewust te worden dat het gebeurt.
In feite gebeur je dan gewoon jezelf.
Het gaat dus niet enkel om innerlijke rust. Die is slechts het gevolg.
Maar ze kan slechts het gevolg zijn als je elk gebeuren lààt gebeuren, ook als het niet past in het beeld dat je van jezelf hebt. Het kan dat er iets in je gebeurt dat je zelf vanuit je opvoeding of principes onaanvaardbaar vindt. Het kan dat je zwakheid ervaart en kwetsbaarheid. Mensen hebben angst voor kwetsbaarheid.
Maar enkel wie zich bewust is van het onaanvaardbare en van zijn kwetsbaarheid en ze aanvaardt, is echt zichzelf. En je moet echt jezelf zijn om op een gezonde manier te kunnen omgaan met je zwakheden, je angsten en je kwetsbaarheid.
Die aanvaarding van jezelf is de bron van de innerlijke rust en het vertrekpunt om op een rustige manier te werken aan jezelf om te groeien in menselijkheid. Want aanvaarding valt niet samen met passiviteit; ze valt niet samen met neerzitten bij de pakken. De aanvaarding is het fundament voor de actie; het énige echt werkzame fundament.
De rust van de stilte gaat dus dieper dan een gevoelen van rust; ze gaat dieper dan een oppervlakkig gevoelen van harmonie of sereniteit. Gevoelens gaan per definitie voorbij.
De stilte – mits voldoende beoefend – creëert een blijvende toestand van harmonie en sereniteit.
Neen, blijvend betekent niet dat verstoring onmogelijk is, maar er is toch een verschil tussen een rustige zee waarop het soms stormt en een altijd woeste bergrivier…
Ik ken een gezin dat het belangrijk vindt dat ’s morgens iedereen samen aan tafel zit en dat de stilte beoefent tot het tijd is om te vertrekken naar werk en school. Er wordt zo weinig mogelijk gesproken.
En ja, alles wat ik hierboven schrijf kan perfect zonder een God.
Maar met het besef dat je hier bezig bent met een vorm van contact, niet enkel met jezelf, maar ook met het grotere, het geheel waarvan je deel uitmaakt, maar dat ook groter is dan de som van de delen, krijg je een nieuwe verdieping. Het gaat niet meer zomaar over iets dat je wil. Het gaat over iets wat je niet anders kan dan willen. Het gaat over iets wat moet, met daarin de vreugde dat dit moeten geen onvrijheid is, maar juist vrijheid.
Die stilte wordt een vorm van gebed. Niet om te vragen, niet om te danken – van mij mag dat als dat je helpt – maar ze zijn niet het echte bidden. Het echte bidden is: gewoon aanwezig zijn bij het overstijgende. Het is het bidden van Maria in de passage van Luc. 10, 38-42: gewoon daar zitten en bij hem zijn.
Op hun tocht kwam Jezus in een dorp, waar een vrouw die Marta heette, Hem in haar woning ontving. Ze had een zuster, Maria, die gezeten aan de voeten van de Heer, luisterde naar zijn woorden. Marta werd in beslag genomen door de drukte van het bedienen, maar ze kwam er een ogenblik bij staan en zei: ‘Heer, laat het U onverschillig, dat mijn zuster mij alleen laat bedienen? Zeg haar dan dat ze mij moet helpen.’ De Heer gaf haar ten antwoord: ‘Marta, Marta, wat maak je je bezorgd en druk over veel dingen. Slechts een ding is nodig. Maria heeft het beste deel gekozen, en het zal haar niet ontnomen worden.’