Logia
Kolet Janssen: Hoe kunnen we grote idealen vertalen naar de praktijk?
Kolet Janssen is een braaf meisje, maar ze staat voor een geloof in een betere wereld dat nergens op slaat omdat het in al zijn bijna slijmerige zachtheid voorbijgaat aan wat echt telt: de macht.
Anuna heeft pijn aan haar voeten van het marcheren, en moet vast stellen dat de politiek op zijn gat is blijven zitten. En de macht ligt bij de politiek.
Na de oorlog wilden Churchill en Roosevelt paus Pius XII bij de gesprekken betrekken. Het antwoord van Stalin: hoeveel divisies heeft de paus ? Even later startte hij een wrede vervolging van de kerk.
Ik wil maar zeggen: met slogans kan je kinderen misschien op het rechte pad sleuren. En er zijn zeker ook nog vele volwassenen die genoeg kind zijn gebleven. Maar met slogans zal je de wereld niet veranderen.
Uiteraard vraagt een nieuwe wereld om een nieuwe mensheid met een ander mensbeeld en andere basiscultuur die veel verder gaat dan de liberale mensenrechten. Ik ben voor de mensenrechten ! Maar er moet een nieuwe dimensie gevonden worden waarbij de mensenrechten worden gekoppeld aan verantwoordelijkheid tegenover de samenleving, zonder dat de persoonlijke rechten worden uitgehold. In mijn boek Eutopia doe ik een poging daartoe. Je kan het op deze website gratis lezen of downloaden.
Een nieuwe cultuur is noodzakelijk voor een nieuwe structuur. Maar – en dat is het drama – een nieuwe cultuur kan niet zonder een nieuwe structuur. Dat structurele gaat volledig voorbij aan de soft gelovigen zoals Kolet Janssen, die ik overigens in andere artikels wel waardeer.
Als we het over die nieuwe structuur komen we terug op het thema macht. En daar ligt het drama: de macht komt altijd in handen van de verkeerde mensen. Altijd ! Want de macht komt enkel in handen van mensen die streven naar macht. En precies die mensen zouden nooit macht mogen krijgen.
Uiteraard gaat een democratie over het uitoefenen van macht. Maar in onze democratie wordt die macht veroverd door strijd. Een strijd tussen partijen.
In een écht menselijke samenleving wordt de macht niet veroverd, maar krijgt iemand de macht. Er wordt hem gevraagd om macht uit te oefenen.
Dat begint er mee dat de partijen worden afgeschaft.
Daarbij moet het streng verboden zijn dat iemand zich kandidaat stelt voor de macht. Bij de verkiezingen zoeken gemeenschappen in hun midden iemand waarvan ze denken dat die geschikt zou zijn om in het bestuur te zetelen. De bestuurders worden verkozen tussen mensen die er niet om gevraagd hebben, maar gevraagd zijn. Dat vraagt om verdere uitwerking. Maar daar is hier geen plaats voor.
In onze liberale democratie, gevormd door strijd en concurrentie, is geen echt menselijke staats- of gemeenschapsstructuur mogelijk.
Ik zie nergens in ons politieke landschap iemand die deze liberale democratie in vraag stelt. Dat komt natuurlijk doordat er, buiten de pvda, niemand een diepgaande structurele verandering wil. Iedereen is ofwel voorstander van het kapitalisme, ofwel heeft hij het aanvaard als een noodzakelijk kwaad. Maar ook die mensen zoeken en streven dus niet naar een alternatief.
Maar ook de pvda heeft nog niet begrepen dat je enkel tot een menselijke samenleving kan komen, als je het probleem van de macht hebt opgelost. De pvda denkt dat ze aan de macht moet komen, en dan haar model aan de mensheid moet opleggen. Dat kan niet anders dan leiden tot een grandioze mislukking, zoals het communistische verleden heeft geleerd.
Je kan niet ijveren voor een fundamenteel betere samenleving door mee te stappen in de liberale, kapitalistische logica.
Als de pvda het dus echt meent, doekt ze zichzelf op als partij. De mensen van de pvda krijgen dan de kans om het ideologische keurslijf waarin de partijtop hen vasthoudt (macht !) open te breken, hun ideologische blindheid te vervangen door openheid en mee te werken aan een brede beweging die werkt aan bewustwording van de onmenselijkheid van het kapitalisme en zoekt naar een menswaardig alternatief. Let op het woord “zoekt”. Deze beweging zou zich ver moeten houden van alles wat partijgebonden is. Partijen verdelen. Dat is per definitie zo. Een beweging kan mensen verbinden. Deze beweging moet zich ver houden van elke politieke macht en elk streven naar macht. Dat is de fout die Anuna maakt: ze doet een beweging ontstaan, maar wil dan met die beweging macht uitoefenen op de politiek. Als er dan toch macht zou moeten uitgeoefend worden, zou dat niet door haar beweging moeten zijn, maar door mensen die door haar beweging bewust geworden zijn en dan actief zijn in de politiek.
En in die nieuwe beweging verwelkom ik Kolet Janssen en zal blij zijn met elke slogan die ze verzint.