Bedenkingen van een échte linkse
Allereerst: als écht linkse ben ik er van overtuigd dat er gewoon geen politieke partijen zouden mogen bestaan. In een echt sociale democratie zijn politieke partijen verboden omdat je mét partijen niet een georganiseerd meningsverschil krijgt (zoals men ons wil doen geloven), maar een strijd om de macht. Strijd – en zeker die strijd – hoort niet in een solidaire samenleving.
Ik kan me inbeelden dat nog al wat mensen zich geen andere democratie dan de onze kunnen voorstellen. We zijn nu eenmaal grondig gehersenspoeld. Maar in mijn boek Eutopia (op deze website gratis te lezen en/of downloaden) probeer ik een democratie zonder politieke partijen te ontwerpen. “Zonder” betekent voor mij “zonder”. Ik ben dus niet voor het communistische éénpartijenstelsel, want dat is een dictatuur.
Dit gezegd zijnde, zal je begrijpen dat het lot van de partijen als zodanig me totaal niet interesseert. Dat geldt voor alle partijen. Ik word niet warm noch koud van winst of verlies van om het even welk partijbelang.
Maar natuurlijk ben ik bezorgd om de winst van het Vlaams Blok (ik weiger de naam Vlaams Belang te gebruiken.) Het is niet omdat Van Grieken zich voordoet als een gentleman dat zijn partij plots van ideologie is veranderd. Die ideologie is dus nog altijd fascistisch. In dat verband wil ik toch stellen dat de slogan “eigen volk eerst” op zich niet fascistisch is. Het fascisme begint pas bij de interpretatie die het Vlaams Blok er aan geeft: “alléén eigen volk” en “eigen volk tegen de andere volkeren”. Een van de oorzaken van het succes van het Vlaams Blok is te vinden bij links dat de slogan die (terecht) door de meeste mensen als juist wordt ervaren, hardnekkig heeft bestreden. Links heeft van die slogan een vloek gemaakt. Welnu, dan moet links ook niet verwonderd zijn dat de mensen nu vloeken. Je moet het Vlaams Blok bestrijden, maar niet met alle middelen. Het doel heiligt niet de middelen. En je moet altijd intellectueel eerlijk blijven. Als je een stelling bestrijdt, enkel omdat ze van de vijand komt, ben je niet intellectueel eerlijk.
Links zit in moeilijke papieren. Sommigen zullen dat ontkennen omwille van het succes van links in Wallonië. En inderdaad: in Wallonië slaagt links er in om aan de mensen de indruk te geven dat het een oplossing heeft voor de problemen van de mensen. Maar die oplossing is enkel mogelijk door de miljardenstroom van Vlaanderen naar Wallonië. Als je die wegneemt kan ook links in Wallonië de mensen niet meer paaien. In mijn zoektocht naar fundamentele aspecten van de problematiek, speelt het linkse succes in Wallonië dus niet mee.
Blijft de vraag: wat verklaart het succes van rechts in Vlaanderen ?
Vooraf: het is onmogelijk om hier alle aspecten te bespreken.
Zo bijvoorbeeld wil ik het niet hebben over het diepe ongenoegen van de mensen over de politiek. Dat zou de “foert”stem voor het Vlaams Blok gedeeltelijk kunnen verklaren.
Er is iets raars: we komen van een rechtse regering. Blijkbaar heeft die in Vlaanderen goed gescoord, want het kiest rechts. Links (de SPa) heeft zijn best gedaan om het sociale thema in de strijd te gooien, maar eigenlijk heeft dat zich beperkt tot de pensioenen. En het heeft niets opgeleverd. De winst van rechts is te danken aan de problematiek rond migratie en identiteit. Hoe kan het dat na een rechtse regering de mensen niet op de eerste plaats begaan zijn met het sociale ?
Het antwoord is simpel: deze rechtse regering heeft het op economisch en sociaal gebied niet slecht gedaan. Ik weet het: nu steigert heel klassiek links dat dan een opsomming begint van de beperking in de tijd van de werkloosheidsuitkeringen, de wachtlijsten in de gezondheidszorg, de groeiende armoedecijfers, de flexijobs… enz. Ik vind ook dat dat beter zou moeten, maar blijkbaar zijn de mensen daar niet echt mee bezig geweest bij deze verkiezingen. Ik gun de pvda haar spectaculair succes, maar het betekent niets in het grote geheel. De rechtse regering heeft het dus niet slecht gedaan in de ogen van de mensen. Noch de n-va, noch MR, noch de VLD zijn afgestraft. In ieder geval is de rechtse regering niet afgestraft, ook al hebben sommige linksen pogingen gedaan om het ongenoegen over de flexijobs, de groeiende armoede, enz. aan te wakkeren.
Dat brengt me tot volgende fundamentele stelling: we leven in een kapitalistisch systeem. Dat systeem heeft zijn eigen logica. Wie daarin wil functioneren, moet deze logica volgen. De Chinese communisten hebben dit ingezien. Rechts volgt deze logica per definitie. In de mate dat links van deze logica afwijkt, is het gedoemd om te mislukken, en zal het zijn bevolking verarmen. Die verarming gaat dan over de staat als geheel. Natuurlijk verarmt ook rechts de mensen, maar niet de staat als geheel. Dat heeft gevolgen voor het functioneren van die staat. Een rechtse staat met een arme bevolking kan goed functioneren. Een linkse staat functioneert niet. (Binnen het kapitalisme) Nu moet ik dat nuanceren, want je kan natuurlijk stellen dat links niet de logica moet ontkennen, maar dat het wel zijn taak is om binnen die logica de harde kanten van het kapitalisme af te zwakken. Dat is dan onze sociale zekerheid. Zolang deze sociale zekerheid een onbetwist gegeven was, kon links in deze samenleving functioneren. Maar die sociale zekerheid is in afbraak. Dat is niet de beslissing van onze politiekers, maar een gevolg van een evolutie in de kapitalistische economie, waarbij ons Rijnlandmodel niet meer houdbaar is. Politici zijn niet de architecten van de afbraak van dit model, want dat is de economische evolutie, maar wel de al dan niet gedwongen uitvoerders er van. Dat betekent eigenlijk dat de rol van links in onze samenleving stilaan meer en meer wordt uitgehold. De economische evolutie geeft links minder en minder armslag. Het gevecht om onze sociale zekerheid in stand te houden is een vertragend – of achterhoedegevecht. De economische verrechtsing van onze politiek zal dus onvermijdelijk doorgaan, hoezeer links ook tegenspartelt. Dat betekent dus ook dat de armoede onvermijdelijk zal toenemen. Europa komt geleidelijk aan in dezelfde toestand als de andere werelddelen. En daar is overal grote armoede. En daar kan ons links niets aan doen. Bedenk dat het socialisme en een sociale zekerheid enkel in Europa iets hebben betekend. De evolutie naar het neo-kapitalisme brengt ons in dezelfde toestand als de rest van de wereld.
Ik denk dat links dit onder ogen moet zien. Natuurlijk moet het achterhoedegevecht nog gevoerd worden. We moeten vechten voor elke morzel sociale zekerheid. Maar we moeten de mensen ook niet blijven wijs maken dat links de oplossing heeft, zoals bijvoorbeeld de pvda doet. En in de mate dat links dit gevecht verliest en de armoede groeit, moet het ook aan de mensen beginnen te vertellen dat de oplossing niet te vinden is binnen het kapitalisme.