Knack
‘Voer een maximumfactuur in voor onze woonzorgcentra’
Natuurlijk heeft Kim De Witte gelijk. Ouderen hebben recht, niet op de best mogelijke zorg, maar gewoon op de beste zorg. Een samenleving die zo’n zorg niet wil betalen, is niet menselijk. Dan moeten we dus besluiten dat inderdaad onze samenleving niet menselijk is. En dat is ook logisch, want het is een kapitalistische samenleving, en het kapitalisme duldt hier en daar wel wat menselijkheid, maar nooit ten koste van het kapitaal.
De niet genoeg te minachten Poolse narcist, paus Johannes Paulus II heeft toch iets goeds gedaan. Hij heeft een encycliek geschreven, “Laborem exercens”, waarin hij stelt dat als er moet gekozen worden tussen kapitaal of arbeid, de arbeid moet voorgaan omdat arbeid over mensen gaat, en kapitaal over dingen. Hij heeft er wel niet bij gezegd dat dit niet kan in het kapitalisme. Van hem verwachtte ik dat ook niet. Maar waarom zegt ook Kim De Witte dit niet ?
De Witte spreekt over de privé instellingen voor zorg die daar veel mogelijkheden, lees winst, in zien. Welnu, ik heb er geen enkel probleem mee dat iemand die voor mij zorgt, daar fatsoenlijk kan van leven. Maar ik wil niet dat hij daar rijk van wordt. Dat is precies wat de privé doet. Waarom stelt De Witte dan niet dat de privé gewoon moet verboden worden ? Of wil De Witte een gesubsidieerde minimale openbare zorg, en een niet gesubsidieerde chique privézorg die dan voorbehouden blijft voor het rijk volk dat het kan betalen ? Dat zou pas een schande zijn.
De Witte zegt: “…De sociale zekerheid is perfect betaalbaar als we stoppen met de financiering ervan uit te hollen: taxshiften, vrijstellingen, subsidies aan multinationals en grote bedrijven die dat niet nodig hebben…” Zet daarbij de miljonairstaks en maatregelen tegen fiscale fraude, en dan is zijn stelling zeker juist. Maar De Witte vergeet dat in het kapitalisme het kapitaal de baas is, en de rijken het dus altijd halen, wat je ook doet. Je zal het kapitaal enkel zover krijgen dat het geld over heeft voor de samenleving, als het daar nood aan heeft. Zo bijvoorbeeld zal het kapitaal de lonen laten stijgen als het nood heeft aan meer consumptie om de productie rendabel te maken. Dat geldt ook voor een sociale zekerheid. Na de tweede wereldoorlog tot de jaren 70 kenden we zo’n periode in West-Europa. Maar er zijn grenzen aan de mogelijke loonstijgingen en sociale zekerheid, want de bedrijven moeten ook nog concurreren, en daarvoor moeten de lonen zo laag mogelijk zijn. Sinds de jaren 70 zitten we in een periode dat, onder andere door de globalisering, de wereldwijde concurrentie ernstige loonstijgingen en financiering van de sociale zekerheid zwaar onder druk zet. Op dit ogenblik wordt de toestand voor het kapitaal urgent. De massale invoer van vreemde arbeidskrachten om de lonen te doen dalen, past in dat plaatje. Het komt er dus op neer dat hoge lonen en sociale zekerheid voor het kapitaal niet meer interessant, en zelfs nadelig zijn. En dus zullen ze worden afgeschaft, want, nogmaals, in het kapitalisme is het kapitaal de baas. Wie denkt dat je door aan de politieke macht te geraken, het kapitaal kan klein krijgen, vergist zich. Ook Di Rupo heeft meegewerkt aan de afbraak van de sociale zekerheid. Onze democratie kent haar grenzen. En die grenzen liggen bij de belangen van het kapitaal.
Wat De Witte op het vlak van mogelijke financiering zegt is dus onnozele praat. Binnen het kapitalisme is er geen oplossing.
Ik kan echt niet begrijpen dat een pvda-er dit niet uit zijn pen krijgt. Maar waarschijnlijk heeft de pvda zich zo ingesteld op electoraal opportunisme dat ze er alles voor over heeft om van de stempel “communisten” af te geraken, zelfs al moet ze daarvoor haar kernboodschap verloochenen.
Ik kan me ook nog voorstellen dat de strategie er in bestaat om mensen – zonder het kapitalisme te vernoemen – verontwaardigd te maken over de rotzooi van het kapitaal (“Graailand” – “Hoe durven ze ?” van Peter Mertens) als een stap naar verontwaardiging over het kapitalisme als systeem. Maar als je de mensen de indruk geeft dat er binnen het systeem oplossingen mogelijk zijn door te strijden tegen het kapitaal, bedrieg je ze, en maak je jezelf ongeloofwaardig als strijder tegen het systeem. Tenslotte verlaag je je dan tot het niveau van de vakbonden die wel strijden tegen het kapitaal, en niet tegen het systeem. Die vakbonden moeten zich daarbij eens gaan afvragen hoe het komt dat ze enkel in West-Europa voet aan de grond hebben gekregen. In de rest van de wereld betekenen ze niets. Wat de pvda op dit ogenblik aan de mensen voorstelt, zou even goed van de sp-a of de vakbonden kunnen komen.
Ik gun de pvda-ers hun zitjes in allerlei bestuursorganen. Maar zelfs als ze bij de volgende verkiezingen hun aantal zouden verdubbelen, brengt dat niets bij aan de strijd tegen het kapitalisme, hoezeer Hedebouw ook de show steelt. Je kan de mensen slechts tot inzicht brengen als je de boodschap verkondigt.
En de pvda moet zich geen illusies maken: wat ze ook doet, Patrick Dewael zal ze communisten blijven noemen.