de Bezieling
“Ik voel nog wel het dorre gras dat in mijn armen prikt, maar ik ben de arm en de grasspriet tegelijk.” Soms kun je in een ruimer bewustzijn geraken, waarin zorgen en angsten weliswaar niet zomaar verdwijnen, maar wel relatiever blijken. “Ik zie ze voor wat ze zijn: tijdelijke bezetters van mijn ziel, die opkomen en weer zullen verdwijnen.”
Eigenlijk zou ik bij deze tekst van Marga Haas moeten zwijgen.
Wat kan ik daar nog aan toevoegen ?
En toch: ik weet dat mensen dit onnozel gebazel vinden. En ik weet dat deze tijd gekenmerkt wordt door een ondraaglijk onvermogen tot dit soort ervaringen.
Wij leven in een tijd waarin de mens zozeer met zichzelf bezig is dat hij er ziek van wordt. Het is nog erger: hij weet zelfs niet meer dat hij ziek is.
Het is de egocentrische, narcistische mens. We kennen het verhaal van Narcissus: hij kwijnde weg … toen waren er nog geen depressiva.
We zien het in de benadering van de milieuproblematiek. (Neem er voor mijn part de klimaatcrisis bij.)
Neen, ik beweer niet dat we er niets moeten aan doen. Hoe je het ook draait of keert: de mens zoals hij zich nu voordoet is een belasting voor onze planeet. En dus is er een taak voor ons weggelegd.
We gaan het te warm krijgen, verdrinken, of verstikstoffen … en dus moeten we er iets aan doen. Niets op tegen. Maar dan is de mens enkel met zichzelf bezig. Als ik, daarentegen, er iets aan doe, niet enkel voor de mens, maar gewoon uit respect voor onze planeet en voor de schoonheid van de schepping, gaat mijn geestelijk leven naar een hoger en rijker niveau … Ik zet een stap naar religie.
Neen, het gaat niet over godsdienst, maar om religie. In onze godsdienst proberen we God in onze dienst te krijgen; door goed te leven; door offers … Dat is niet religieus; ook niet als we God als oneindig groot zien. Godsdienst is een verdraaiing van religie naar het tegenovergestelde. In godsdienst proberen we de transcendentie in onze dienst te stellen. Dienst van God aan ons.
De klimaatproblematiek wordt ons voorgeschoteld als een zaak van eigen belang. De motivatie gaat enkel uit van eigenbelang. Deze manier van denken ontwikkelt niét het vermogen tot religie. Integendeel: het belemmert die ontwikkeling.
Het gebrek aan religieus besef is een ramp voor de mensheid. Om het in mythologische taal te zeggen: als de mens zichzelf wil redden zonder de God van de schepping, is hij gedoemd om te mislukken. Als hij het contact verliest met het grote geheel dat groter is dan de som van de delen, verschrompelt hij. Hij wordt waardeloos. Als de mens geen “hogere waarden” meer heeft, heeft hij geen menselijke waarde meer. Hij wordt een radertje in een dolgedraaid economisch systeem; een object in dienst van de machtigen die zich God wanen, maar geen Liefde zijn.
Ik geef nu het milieu als voorbeeld, maar zou het even goed kunnen hebben over onze omgang met geboorte en sterven; met kinderwens; gender; seksualiteit … Altijd opnieuw de mens die zich terug plooit op zichzelf. En dat zelfs niet beseft.
Wie geen oog heeft voor grootsheid wordt klein.
En dus heeft onze tijd nood aan mensen zoals deze Marga Haas die getuigen van openheid voor het hogere.
Het zou de taak van een kerk moeten zijn. Maar onze christelijke kerken zijn veel te veel gericht op godsdienst.
En neen, niet iedereen moet bekwaam zijn tot mystieke belevingen zoals Marga Haas er hier een beschrijft, maar we zouden wel bekwaam moeten zijn om ons een beetje in te leven in haar beleving.
Ooit lag ik samen met een paar vrienden op mijn rug in het zand naar de sterrenhemel te kijken. Neen, niet in belgië, want hier is de lichtvervuiling zo algemeen dat er geen sterrenhemel meer te zien is.
We waren stil. We lieten de grootsheid tot ons doordringen – niet zo heftig als Marga Haas, maar toch.
Geregeld zagen we ook het lichtpuntje van een vliegtuig zijn lijn trekken.
Toen vond een onnozelaar het nodig om met een app op zijn foon te zoeken welke vlucht dat was en ons te vermaken met zijn opmerkelijke kennis.