Nog maar eens: is het echt gebeurd ?
En nog maar eens: het maakt niet uit.
In de evangelies hebben we niet te maken met geschiedschrijving; wel met getuigenissen en reflecties van een kleine gemeenschap, toen, in en rond Palestina.
Die mensen dachten gelijk de mensen in die tijd dachten.
Ondertussen heeft de wetenschap een enorme vlucht genomen en denken wij anders.
Maar ook mét ons anders denken blijft een mens met een open geest in die evangelies iets vinden dat voor de mensheid van levensbelang is.
De geschiedenis van de mensheid is er een van verraad van die evangelische boodschap. Die geschiedenis is er een van oorlogen.
In onze tijd gaat het niet meer om verraad, maar om onverschilligheid voor die boodschap.
Jezus valt onder het kruis
Onze tijd is een tijd van oorlog.
Wie Pasen wil begrijpen moet starten bij Kerstmis.
Een baby wordt er geboren uit en tussen een stel marginalen en juist dan zingen er engelen: vrede op aarde …
Ze zingen niet bij de geboorte van een koning, een machtige. Een machtige kan geen vrede brengen.
Op Goede Vrijdag vinden we die baby als volwassene terug, hangend aan een kruis. Een marginale, beeld van totale machteloosheid.
Vorige zondag, Palmzondag, was vrede al het hoofdthema. En al staat het op Goede Vrijdag niet in de teksten, ik mag dus zeker geloven dat ook boven het kruis engelen gezongen hebben: vrede op aarde …
Vrede en macht gaan niet samen.
Ja maar, die houding van machteloosheid brengt Jezus toch maar aan het kruis. De machteloze verliest en wordt vernietigd ?
Er is iets raars in de mens.
Hij durft niet machteloos zijn uit angst voor de macht van anderen. Maar juist door zijn streven naar macht durven de anderen ook weer niet machteloos zijn. Het drama is dan dat de mens bereid is om massaal te sneuvelen op het slachtveld. Hij is bereid om totale machteloosheid te aanvaarden om macht te kunnen hebben.
Is een soldaat die zijn darmen uit zijn buik ziet hangen beter af dan Jezus aan zijn kruis ?
Kiezen voor machteloosheid vraagt een buitengewone mentale kracht. Misschien zelfs een bovenmenselijke kracht.
Jezus heeft het gedaan. Hij heeft bovenmenselijkheid getoond. Daarom zijn zijn volgelingen in hem God gaan zien.
Zijn wij sterk genoeg om machteloos te durven zijn ?
Ik kan dat hier allemaal wel zo schrijven, maar ik weet echt niet of ik als het er op aan komt zou kunnen kiezen voor machteloosheid.
Misschien moet dat ook niet. Als ik het maar probeer. Als we het allemaal zouden proberen, zou vrede al dichterbij komen.
Ik laat me inspireren door Teilhard de Chardin.
Mag ik de mens(heid) zien als onderweg van dier naar volle menselijkheid die aansluit bij God die liefde is ?
Na het kruis komt de Verrijzenis.
De kerk laat veertig dagen tussen de Verrijzenis en Hemelvaart, maar feitelijk zijn beiden één beweging van opstijgen naar God.
Pasen en Hemelvaart zijn de verhalende vorm van de weg van de mens van dier naar volle menselijkheid die aansluit bij God. En die weg loopt via de machteloosheid van Goede Vrijdag.
Pasen en Hemelvaart zeggen ons dat het kàn. Dat we moeten blijven geloven in de vrede, ook al dreigt de oorlog.
Pasen en Hemelvaart zijn de feesten van de onverwoestbare hoop tegen alle beter weten in. Ze zijn de feesten van de mens die weigert om het op te geven. Vandaag is vrede nog niet mogelijk, maar als we het willen zijn we onderweg.
Ook ik ben nog onderweg. Leef ik zo dat mijn bestaan de mens vooruit helpt op de weg ? Of leef ik zo dat ik een obstakel ben ?
Is mijn leven een nederige bijdrage aan het voeden van geloof, hoop … en liefde ?
En neen, dat is niet melig.
De boodschap van Jezus is geen sentimenteel geneuzel. Ze is keihard.
Bij het kruis staan Maria, de moeder van Jezus, en zijn jongste leerling, Johannes. Hangend aan het kruis zegt Jezus tegen zijn moeder: “ziedaar uw zoon”.
En tot Johannes zegt hij: “ziedaar uw moeder”.
Eigenlijk zegt hij: zorg voor mekaar.
Zelfs in helse pijn heeft hij oog voor de andere. Daar begint zijn Hemelvaart.
De kracht van de machteloze
