VRT.be
In Antwerpen zijn er voor het eerst meer inwoners met migratieachtergrond dan zonder
Veel mensen vinden deze cijfers verontrustend. Is onze eigenheid in gevaar ?
Natuurlijk is onze eigenheid in gevaar. Maar op zich moet dat geen probleem zijn. Ook onze hedendaagse eigenheid is het resultaat van een evolutie. Er is geen enkele reden waarom deze zou moeten stoppen. Een multiculturele samenleving kan deze verdere evolutie verrijken. Ik ben dus zeker geen tegenstander van de multiculturele samenleving. De cijfers in Antwerpen zijn op zich dus geen probleem.
Maar natuurlijk: de multiculturele samenleving moet de evolutie wél in de juiste richting bevorderen. Heb ik het recht om uit te maken welke richting de juiste is ? Als ik dat recht op eis, verdedig ik dan toch niet stiekem mijn eigenheid ? En ondergraaf is dus mijn eigen aanvaarding van de multiculturele samenleving ?
Openheid voor andere culturen is een evidentie. Maar er zijn grenzen aan die openheid. Wij hebben in onze evolutie inzichten verworven waarvan we mogen zeggen dat ze algemeen menselijk (zouden moeten) zijn. Of nog: open staan voor andere culturen houdt niet in dat ik me moet sluiten voor onze eigen cultuur. Het gaat dus om een evenwicht. Daarbij kan er geen discussie bestaan over de waarde van een essentiële verworvenheid van onze cultuur: de universele mensenrechten. Let op het woord universeel. Dat betekent dat we we het recht hebben om te eisen dat de andere culturen deze mensenrechten eerbiedigen. En meer nog: uitdragen. Ik kan het nog anders stellen. Welk is het criterium om te zeggen dat elementen van een andere cultuur aanvaardbaar zijn of niet ? Dat is uiteraard niet gemakkelijk. Maar er is wél één duidelijk criterium: als we onze evolutie overlopen dan gaan we er van uit dat er globaal gezien vooruitgang is. Ook bij ons is er de tijd geweest dat de idee van universele mensenrechten gewoonweg niet bestond. Dat die idee er nu wel is, is te danken aan voortschrijdend moreel inzicht. Het is een vooruitgang. En daar komt het criterium: elementen in andere culturen die een achteruitgang betekenen, zijn onaanvaardbaar. Het is onaanvaardbaar dat de multiculturaliteit de mensenrechten zou aantasten, in opvatting of in beleving.
En daar stoten we op het probleem in Antwerpen: een te groot gedeelte van de bevolking hangt een cultuur aan die de mensenrechten verwerpt. Deze cultuur bevordert de evolutie van de cultuur in Antwerpen niet in de goede richting. Er is geen sprake van vooruitgang, maar van achteruitgang. Met name de islam is een ernstige achteruitgang en dus onaanvaardbaar.
Merk op dat ik het nog niet over de moslim heb gehad. Er is een onderscheid tussen een cultuur en de beleving ervan. Een aantal moslims beleven hun cultuur in onze omgeving zonder problemen. Veel moslims beleven ze zonder openlijke problemen. Als een familie binnenshuis een huwelijk arrangeert en daarbij van een meisje maagdelijkheid eist, heeft de samenleving daar niet direct last van. Toch is het onaanvaardbaar omdat het de mensenrechten schendt. Het is een ernstig probleem dat bij de moslimbevolking de tendens niet de vooruitgang is, maar dat het fundamentalisme groeiend is. Toch moet ook de moslim beoordeeld worden op zijn daden en niet op zijn denken. Maar dat houdt niet in dat ik dat denken niet met hand en tand moet bestrijden. Die bestrijding kan gebeuren op de harde manier (sluiten van moskeeën, afschaffen islam-onderricht in scholen…). Er is ook een zachtere manier mogelijk via overtuiging waarbij een vertrouwensrelatie tussen de moslim en de “autochtoon” belangrijk is. Ik laat het aan slimmeren dan ik over om hier verder op in te gaan. Maar gezien de groeiende fundamentalisering bij grote gedeeltes van de moslimbevolking vrees ik dat de zachte manier niet voldoende zal zijn. Of nog: om een dialoog aan te gaan, moet je met twee zijn. Ik hoop dat ik me vergis, maar ik denk dat de boodschap van bisschop Bonny in de Nachtwacht van Jan Leyers, juist maar niet realistisch is. Nachtwacht: religie
Bij de islam is er nog een ander probleem: moslims veroorzaken geen of weinig problemen zolang ze met niet te veel zijn. Als er ergens een concentratie komt, wordt ook automatisch de moslimleefwijze opgelegd aan iedereen binnen het gebied van die concentratie. Dat is de plicht van de moslim volgens de islam. En dat is onaanvaardbaar. Dat roept vragen op over de toekomst, gezien de demografische evolutie op dit ogenblik. Nu zijn projecties van demografische evoluties niet noodzakelijk juist. Er kunnen factoren in het spel komen die de evolutie veranderen. Maar er is toch reden om de zaak in het oog te houden.
Als er in een samenleving een te grote minderheid volgens de eigen regels gaat leven, ook al legt ze die niet op aan de meerderheid, ontbindt de samenleving. Je krijgt dan een aantasting van de rechtstaat. Je krijgt gebieden op het grondgebied van de staat waar andere rechtsregels gelden. Gaan we aanvaarden dat de bange blanke man in bepaalde wijken van de stad niet meer welkom is, en geen rechten kan laten gelden ? Die evolutie is bezig.
Een multicultureel Antwerpen ? Ja ! Maar reeds op dit ogenblik is de islamcultuur een probleem. En met een groeiend aantal moslims zal dat probleem alleen maar groter worden.