De Wereld Morgen
Zardoua studeert rechten. Wel, als zo iemand advocaat kan worden is er iets grondig mis met dat beroep.
Ze schrijft al in haar inleiding “ … hoe bezwarend en difficieel het moet zijn je persoonlijkheid aan de schoolpoort te moeten achterlaten?… “ Ik wil geen spijkers op laag water zoeken, en het dus niet hebben over het woord difficieel. Dat zou te ondifficieel zijn. Maar ik heb het wel begrepen: Zardoua manifesteert zich als een geleerde madam, waarvoor proficiat.
Belangrijker is haar uitspraak dat ze haar persoonlijkheid moet achterlaten aan de schoolpoort. Daar val je toch van achterover ? Er zitten twee elementen in dat zinnetje: haar persoonlijkheid staat en valt met de hoofddoek; en die persoonlijkheid moet worden achtergelaten.
Kijk, als een puber zegt dat zijn persoonlijkheid samenvalt met zijn hanekam, dan wil ik dat begrijpen. Maar als een man van vijfentwintig dat zegt, denk ik aan collocatie of op zijn minst aan onvolwassenheid en geef mijn dochter de raad om niet met hem naar bed te gaan. Wat die puber betreft: ik zal proberen om hem meer inzicht te geven in wat persoonlijkheid eigenlijk is, of wat maakt dat een mens een persoonlijkheid is. Ik zal hem de tijd geven om te groeien in echte persoonlijkheid en zijn hanekam dulden als een voorbijgaande fase in zijn groei naar volwassenheid. Maar Zardoua heeft het niet over een voorbijgaande fase.
Zardoua heeft het ook over het achterlaten van haar persoonlijkheid. Ik veronderstel even dat Zardoua een lief meisje is, sociaal voelend, met sterke overtuigingen, diep gelovig… Is Zardoua dat niet meer als ze de hoofddoek afzet ? Laat ze dat achter aan de schoolpoort ? Waarover heeft deze pseudo-intellectuele het eigenlijk ?
Ja maar, zal Zardoua opmerken, de hoofddoek is niet zo maar een symbool, hij is een religieus symbool. En dat verandert de aard van het symbool. Je kan de hoofddoek niet gelijk stellen met de hanekam. Ik wil daarin in meegaan. Maar dan stelt zich natuurlijk wel de vraag van welke religie de hoofddoek een symbool is ? Wat als die religie de scheiding van kerk en staat ontkent, de vrouw als onderdanig aan de man bevestigt, homo’s veroordeelt tot steniging, en niet-moslims als minderwaardig aan moslims beschouwt en Joden als uit te roeien ? Kortom als die godsdienst de mensenrechten ontkent ?
Ja maar, zal Zardoua dan zeggen (ze zal in deze tekst dikwijls “ja maar” moeten zeggen) voor mij betekent de hoofddoek iets anders. Ah zo, is hij dan plots geen religieus symbool meer ? Wat moet ik aan met iemand die een hakenkruis draagt, maar zegt dat hij persoonlijk niets tegen de Joden heeft ? Mag hij na deze verklaring en bevestiging van het belang van het hakenkruis voor zijn persoonlijkheid dan mét hakenkruis mijn school binnen ?
Nu ben ik voor de vrije meningsuiting. Ik mag een fascist niet beletten om zijn fascistische overtuiging uit te dragen. Even goed heeft een conservatieve imam het recht om zijn misdadige onnozelheid uit te storten over mannen die met hun kont naar het Westen gekeerd de Vlaamse grond kussen. – Ja, ik weet het: het is niet echt kussen. Maar de spotter in mij legt de band met de Poolse narcist die als paus van de katholieken graag op de knieën ging om luchthaventarmac lippelijk te beroeren. Als Zardoua niet tegen die spot kan, is dat haar probleem. Ik ben Charlie (Maymarx). – Zardoua heeft dus het recht om uit te komen voor haar overtuiging, en voor mijn part om de hoofddoek te dragen.
Maar recht op vrije meningsuiting betekent niet dat ik de loketten van een officiële dienst moet laten gebruiken als propaganda voor een mening. Een symbool dragen is niet enkel een uitdrukking van overtuiging, maar tegelijkertijd ook een vorm van propaganda, zelfs al is het zo niet bedoeld. Ik denk niet dat een federale ambtenaar in zijn bureau burgers moet ontvangen met tegen de muur een Vlaamse Leeuwenvlag met daarnaast een spotprent van de koninklijke hark. Wat Zardoua zegt over neutraliteit is nonsens.
In een school speelt natuurlijk ook het opvoedingsaspect. Een school is niet enkel een instituut om kennis door te geven, maar moet ook mensen helpen om volwassen burgers te worden. Een school moet de democratie uitdragen. Daarin passen geen propagandamiddelen voor een religieuze staat.
Dat brengt me tot een belangrijke uitspraak van Zardoua waar ze stelt dat zij en haar geloofsgenotelijke leeftijdgenoten leven in een niet-geseculariseerde samenleving. Welnu, ik en mijn ongeloofsgenotelijke leeftijdgenoten, leven in een geseculariseerde samenleving. Zijn er hier dan twéé samenlevingen ? Zardoua wil zich niet assimileren. Daarin heeft ze gelijk. Maar ze moet wel wil leven in dezelfde samenleving als ik.
Zardoua verbiedt onze politici om zich te moeien met de levensbeschouwing van de burgers. Ik wil daarin meegaan. De leerkrachten islamitische godsdienst worden dus niet meer betaald door de staat en ik wil geen heibel meer horen over Homans of Demir die weigeren om een moskee te subsidiëren. Schapen mogen dan mishandeld worden en vrouwen gediscrimineerd in het erfenisrecht. En ik wil een officiële verklaring van Zardoua dat de islam afstand neemt van de religieuze staat. Hoe wil je dat ik Zardoua ernstig neem als ze tegelijkertijd eist om een symbool te mogen dragen voor een religieuze staat, en die staat verbiedt om zich te moeien met de religie ?
En die Zardoua wil advocate worden ? De rechtsfaculteit waar ze studeert moet haar niet weigeren omdat ze de hoofddoek draagt. Ze moet haar buizen.
PS Lees in dit verband ook Hoofddoekendebat. Waar is de stem van de vrouw ? Let er op dat dit artikel anoniem is.