Trouw (Nl)
Shell, neem ‘t voortouw en word echt groen
Waarom heeft Heleen Groenenberg het specifiek over Shell en niet over, bijvoorbeeld, Chevron, Texaco… Is het omdat ze als Nederlandse zich korter betrokken voelt bij Shell omdat ze weet dat de hoofdaandeelhouder van dit vervuilend uitbuitingsbedrijf haar geliefde koninklijke profiteursfamilie is ?
Je moet het maar kunnen: een privékapitaal hebben waardoor je bij de rijkste mensen op de planeet hoort, en dan toch nog voor je gewone buitengewoon luxueuze leventje de bevolking laten opdraaien. Daarvoor moet je slechts een minimale tegenprestatie leveren: je moet je enkel geliefd maken. Daar heb je spindoctors voor die een programma voor je samenstellen – niet te belastend – van bezoeken aan kinderdagverblijven, ziekenhuizen en als je pech hebt moet je je laarzen aantrekken en in de modder gaan staan bij een overstroming. Natuurlijk heb ik geen medelijden met die bevolking: als ze zo onnozel is om de rotzooi niet door te hebben en zich laat inpakken door dat geïnstitutionaliseerd profitariaat, verdient ze niet beter. Alleen spijtig dat ook ik tot die bevolking behoor en mee betaal.
Ja, ik had het over de Hollandse koninklijke pest, maar het geldt natuurlijk ook voor de belgische koninklijke beerput.
Maar daar gaat het hier niet over.
Het gaat er over dat die Gutterez, secretaris-generaal van de VN een hypocriet is.
Hij roept de landen op om wereldwijd een klimaatnoodtoestand uit te roepen. Elk land moet zich engageren om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Dan gaat het over de inspanningen van de individuele burgers, maar ook over subsidies voor windmolens op zee en financiële verbintenissen om de meest kwetsbare mensen te ondersteunen (isolatie van oude woningen). Merk daar bij op dat alles wat zo ’n land doet, wordt betaald door de burgers van dat land. De ambitieuze, door links en groen bejubelde Green Deal van Ursula von der Leyen zal veel geld kosten. De Europese burgers zullen dat geld ophoesten.
Maar Gutteres weer beter dan wie ook dat het aandeel van de burgers in de oorzaak van de toestand beperkt is.
Als één miljoen mensen op één jaar tijd een vliegvakantie schrappen, tien kilo minder vlees eten, hun daken met zonnepanelen beleggen, omschakelen naar elektrisch rijden en hun douchetijd halveren. staat dit gelijk aan minder dan 1% van wereldwijde uitstoot van Shell. Eén CO2-scheet van Shell is dus voldoende om de duurzaamheidsinitiatieven van een miljoen burgers effectief teniet te doen.
Wat gebeurt er nu bij de klimaataanpak van Gutterez ? De burger krijgt allerlei dwangmaatregelen opgelegd en moet de andere maatregelen betalen, en aan bedrijven als Shell wordt heel beleefd gevraagd of ze hun best willen doen.
Shell is internationaal zo groot dat geen enkel land apart bekwaam is om het te dwingen. Als je Shell iets wil opleggen, kan dat enkel via een organisatie zoals de VN. Maar die geeft forfait of is machteloos. Het komt er op dus neer dat er geen enkele manier is om het substantieel terugdringen van de CO2 uitstoot af te dwingen.
Ondertussen wordt de individuele burger opgezadeld met schuldgevoelens terwijl hij de enige is die zowel in gedrag als in zijn portemonnee, er iets aan doet.
Maar Shell doet niets, precies omdat de aandeelhouders dat zouden voelen in hun portemonnee. Of nog: het is altijd hetzelfde verhaal: de gewone man betaalt en de rijke incasseert.
Shell zal nooit willen bijdragen aan de strijd tegen de opwarming. Maar het zal dat in feiten wel doen op het ogenblik dat het winstgevend wordt.
Merk op dat dit “willen” dus slaat op de Hollandse koninklijke mesthoop.
Je kan een en ander samenvatten in de vaststelling dat het klimaatprobleem enkel opgelost zal raken als die oplossing past in het kapitalistisch systeem en de rijken er rijker van worden. Dat is natuurlijk een evidentie, maar op een of andere manier zijn Greta en Anuna, grootouders voor het klimaat en Colruyt, er wel in geslaagd om die evidentie buiten het blikveld van de massa te houden.
Maar het ergste moet nog komen. Want binnen het kapitalisme is er gewoon geen oplossing mogelijk. Ik denk dat ik dit genoeg heb aangetoond in mijn blog van gisteren.
Ondertussen barsten socialisten en groenen in het Europees parlement uit in jubelgezangen over de Green Deal. Is dit domheid, of zijn ze omgelobbyd, wat een mooi woord is voor omgekocht ?
Vind ik nu dat de burger niets moet doen ? Natuurlijk wel. Ik draai de kraan dicht terwijl ik mijn tanden poets of me inzeep bij het douchen. Ik doe aan auto-delen en verplaats me bijna uitsluitend met de fiets… Het motief is duidelijk: ik leef nu. Ik kan toch moeilijk zeggen dat het klimaat zo belangrijk is dat het kapitalisme er voor op de schop moet, maar tegelijkertijd niets doen tot dat kapitalisme onze planeet niet meer teistert.
Hetzelfde geldt voor de Green Deal: ik denk dat het goed is dat oude vervuilende diesels worden vervangen door elektrische wagens die minder vervuilen…
Maar als die beleving van hier en nu niet samengaat met inzicht in het bredere plaatje ben ik wel dom bezig.
En dus weiger ik om mee te stappen in het verhaal van de zogezegde linksen die menen dat er geen alternatief is voor het kapitalisme en pogen om binnen dat kapitalisme oplossingen te vinden. Die oplossingen zijn er niet. We kunnen wat cosmetisch smeerwerk doen, maar meer ook niet. Wie het echt goed meent met de mens en de planeet, moét geloven dat er een alternatief is. En dat het niet voor morgen is, is geen reden om er niet naar te streven.