Uitpers
Capitol Hill en de aanval op de democratie… Democratie?
Natuurlijk zijn de beelden van de “bestorming” van Capitol Hill spectaculair. Maar op zich is het een lachwekkende bedoening en nog lachwekkender zijn de commentaren er op. Een staatsgreep ? Eigenlijk komt het er op neer dat een bende onnozelaars zich rot geamuseerd heeft. Niemand van die mensen had de bedoeling om de macht te grijpen of geloofde er in dat ze dat met deze bestorming konden doen. Ik ben er van overtuigd dat Trump zelf met verbazing heeft toegekeken hoe gebeurde wat eigenlijk niet kon gebeuren en waartoe hij ook niet had opgeroepen, gewoon omdat het normaal onmogelijk was. Ooit zal iemand toch de vraag moeten beantwoorden hoe het kon dat de beveiliging van het Capitool totaal onvoldoende was op een ogenblik dat Trump de mensen had opgeroepen om samen te komen voor het gebouw. Overigens was de opkomst van de mensen maar een mager beestje. Maar ja, wat doen beroepsbetogers als ze zien dat slechts enkele agenten van dienst zijn ? Ze proberen het. En ja, dan lukt het en weten ze eigenlijk niet meer wat doen. Ondertussen zijn simpele huismoeders gevolgd. Een bestorming ? Door een massa ? Een paar heethoofden forceren een deur en een meute familiemensen wandelt binnen. Ik verwachtte elk ogenblik dat de massa in gezang zou uitbarsten voor het slotkoor van de operette.
Maar natuurlijk: voor de pers is dit gefundenes Fressen. Iedereen verwijt Trump fake news. Maar eigenlijk was de hele commentaar van een te verwijderen Björn Soenens even goed fake news: hij had het over een massa terwijl je zag dat dat dan toch maar een kleine massa was. Als iemand hem daar opmerkzaam op maakte, deed hij een Almaci’tje en vermeed hij daarop te antwoorden.
Natuurlijk hebben de VS een probleem. Een groot probleem dat niet zo maar op te lossen is. Maar de “bestorming” van Capitol Hill is een, toegegeven spectaculair, fait divers in het geheel van dat probleem. Over naar ernstige zaken.
Ludo De Brabander legt de vinger op de wonde: als Amerika een democratie is, dan zijn de Amerikanen een bende oorlogszuchtig krapuul, want dat zou betekenen dat de bevolking het eens is met de chronische gewelddadige bezetting van andere landen met totaal geen scrupules over de doden die daarbij vallen.
Overigens kan je dit ook over belgië zeggen: de laatste tientallen jaren heeft ons land bijna constant deelgenomen aan oorlogen tegen landen waarmee we eigenlijk niets te maken hadden. Heeft de regering daar ooit toestemming voor gevraagd aan het parlement ? Heeft het parlement ooit op zijn kop gestaan omdat het zich daar in miskend voelde ? Ja, de democratie mag spelen als het gaat over de invoering van gas boetes. Maar als het gaat om oorlog voeren, wordt de democratie even buiten spel gezet.
Ik kom veel linkse mensen tegen die onze democratie verdedigen. Eigenlijk denken ze er zelfs niet over na. De vorm van onze democratie is een evidentie.
Maar mag ik er op wijzen dat onze democratie een concurrentie-democratie is ? Ze is geen georganiseerd meningsverschil zoals graag wordt beweerd, maar een georganiseerde machtsstrijd tussen partijen.
In de VS is die machtsstrijd nu wat buiten de organisatielijntjes gaan kleuren, maar eigenlijk is wat daar nu gebeurt gewoon toepassing van de essentie van onze democratie: een machtsstrijd. Alleen respecteert Trump niet de spelregels.
Onze democratie is een concurrentie-democratie en sluit daarin perfect aan bij het kapitalisme dat een concurrentie economie en concurrentie ideologie is.
Onze democratie is een kapitalistische democratie. Ze is het kapitalisme, vertaald naar politieke structuren.
In de kapitalistische (liberale) mensvisie wordt de mens vooral gezien als een op zichzelf staand individu in concurrentie met andere individuen.
In een linkse mensvisie zien we de mens als een sociaal wezen, gericht op de anderen; een wezen dat enkel bestaat in samen-zijn met anderen. Tegenover het liberale individu stelt links de gemeenschap.
Ik wil de factor individu niet ontkennen en zoals sommigen de mens volledig laten opgaan in de gemeenschap. Als er totaal geen individu is, is er ook geen echte gemeenschap. Zonder ik en de andere is er geen ontmoeting. Ja, het ik is dus belangrijk, maar dat ik wordt pas echt zichzelf als het zich richt op de andere en gemeenschap vormt met de andere.
In de kapitalistische visie wordt het element gemeenschap buiten spel gezet. Als je dat doet wordt de mens een wolf voor de andere mens “homo homini lupus”. Het leven wordt een machtsstrijd.
Als we naar een wereld zonder oorlog willen, dan zullen we af moeten van de democratie zoals we die nu kennen. We moeten naar een democratie zonder politieke partijen; naar een parlement dat niet is samengesteld uit vertegenwoordigers van machtscentra. Alle mensen die uit zijn op macht, moeten worden geweerd. Stemmingen moeten uitzonderingen zijn omdat er gestreefd wordt naar consensus en compromissen. Compromissen zijn geen koehandel zoals nu waarin gegeven en genomen wordt, maar wel besluiten waarin het beste van verschillende visies wordt samen gebracht…
Ja, ik besef dat dit niet echt realistisch klinkt. Het zal niet voor morgen zijn. Maar als we de huidige democratie niet in vraag durven stellen en als een evidentie zonder mogelijk alternatief blijven beschouwen, installeren we ons wel in een structuur die de evolutie naar een echt menselijks samenleving gewoon onmogelijk maakt. Deze structuur heeft invloed op de geesten van de mensen en versterkt het individualisme en de concurrentiegeest.
Op facebook wemelt het van partijmilitanten. Ze zijn niet uit op gesprek of zelfs discussie, doch enkel op strijd. Ze zijn de menselijke prototypes van onze ontmenselijkende politieke structuur. Ze beseffen niet dat ze door hun optreden op facebook zichzelf als mens omlaag halen. Dat geldt even goed voor zogenaamde linksen als voor rechtsen. Gelukkig ben ik er ook nog.
PS Wie dieper wil doordenken over een échte democratie moet naar mijn boek Eutopia. Je kan het op deze website gratis lezen en/of downloaden, ook in ebookformaat onder de rubriek Publicaties.