Sampol
Wat een vrouw ook doet, het lijkt nooit goed
Om te beginnen: die Jaouad is een hypocriet. Lees zijn laatste paragraaf en het wordt duidelijk waar het hem om gaat: de verdediging van de hijab. Zijn gelul over identiteit en over de aanklacht tegen te veel bloot van een psychologe is slechts schijn, bedoeld als camouflage. Als hij dan inhoudelijk over identiteit en bloot nog iets zou te vertellen hebben, zou ik het misschien nog grappig gevonden te hebben.
Maar eerst een leugen: Jaouad stelt het voor alsof Jambon in zijn lasagna-beschrijving van zijn identiteit de invloed van vreemde culturen ontkent. Dat is pertinent onjuist. Jambon noemt wereldburgerschap een van de lagen van zijn lasagna. Als ik iemand op zo ’n leugen betrap, heeft hij er voor mij al gelegen en lees ik het vervolg met groot wantrouwen.
Maar Jaouad heeft natuurlijk wel gelijk als hij zegt dat identiteit aan verandering onderhevig is. Identiteit evolueert, gewoon al omdat een mens tijdens zijn leven verandert door ervaringen. Een van die ervaringen bestaat uit de ontmoeting met andere mensen en andere culturen. Jaouad zegt dat we daarvoor moeten open staan. Mag ik hem er dan op wijzen dat de hijab juist een afwijzing is van die ontmoeting ? Hij heeft het over de verstarde Vlaamse identiteit. Mag ik het even hebben over de verstarde moslimidentiteit ? Er zijn inderdaad Vlamingen die verstard zijn in hun identiteitsbeleving. Je vindt ze vooral bij de fascisten. Maar hetzelfde is ook waar bij de moslims. Mag ik ook daar dan het verband leggen met fascisme ?
Hoe presteer je het om te stellen dat “… Vlaamse samenleving en de identiteit die daar volgens velen vandaag bij hoort is een overblijfsel uit de vorige eeuw. Een samenleving waar de vrouw niet uit werken ging, homoseksualiteit nog strafbaar was…” en tegelijkertijd de hijab te verdedigen ? Is de hijab en bij uitbreiding de hele islam zoals die zich op dit ogenblik bij ons voornamelijk voordoet, géén overblijfsel, niet uit de vorige eeuw, maar uit 13 eeuwen geleden ?
Ik citeer: “… een vrouw is een hoger wezen, zij brengt leven voort en zij zal de toekomst waarborgen…” Elders noemt Jaouad de vrouw een godin. Toen ik dat las dacht ik eerst dat het ironie was. Maar blijkbaar meent Jaouad dat echt. We hebben hier te maken met een volwassen puber romanticus. Niet ernstig te nemen. Waarom eigenlijk besteed ik hier nog blog-energie aan ? Maar ja, ik lees het op Sampol, toch een hoogstaande vereniging.
Maar ik begrijp Jaouad wel: hij wil vermijden dat hij wordt beschouwd als een moslim die de vrouw als bezit beschouwt en ze onderdrukt. Je komt dat wel meer tegen op islamitische websites waar wat wij als onderdrukking van de vrouw beschouwen, wordt voorgesteld als het tegendeel: de man heeft de plicht om voor zijn vrouw te zorgen. Precies daarom moet de vrouw niet gaan werken. Dat soort praat. Maar wat als ik het woordje “moet” vervang door “mag” ? Ja, een moslim man moet voor zijn vrouw zorgen. Maar betekent dit dat ze niet zijn bezit is ? Ik ken mannen die ongelooflijk goed zorgen voor hun chique auto.
Mag een vrouw zich kleden zoals ze wil ? Natuurlijk niet. Net zoals een man dat niet mag. Als je dat principe aanhoudt, wat doe je dan met vrouwen en mannen die naakt willen lopen ? Ja maar, zegt een normale mens dan: we moeten tolerant zijn, maar dat gaat te ver. Wie bepaalt wat te ver gaat ?
Een samenleving kan niet zonder conventies. Ook conventies evolueren. Maar maak je niet ongerust: het lijkt onwaarschijnlijk dat we binnen afzienbare tijd naakt zullen lopen, want de mensen kleden zich zoals de mode en de modegoeroe’s voorschrijven. Die modisten hebben natuurlijk geen enkel belang bij naaktheid. Mode zou dan puur het terrein worden van kappers.
Conventies evolueren, maar op een bepaald ogenblik leven in een samenleving bepaalde conventies. Wie die niet respecteert, stelt zich buiten de samenleving en breekt die af.
Natuurlijk kunnen de conventies niet evolueren zonder mensen die de regeltjes overtreden. Maar die evolutie zal er pas komen als de overtreding van die regels het gevolg is van een inzicht dat nieuw is, maar wel een groeiend aantal mensen overtuigt en als vooruitgang wordt aanzien.
Wil iemand beweren dat het inzicht dat achter de hijab schuilt vooruitgang betekent ? Door de hijab negeren vrouwen de conventie en stellen zich buiten de samenleving. Als ik een plastische voorstelling zou willen van iemand die zich buiten de samenleving stelt, zou de hijab bijzonder geschikt zijn. Of die vrouw de hijab dan vrijwillig zou dragen, is niet terzake. Moslims die het recht opeisen om bepaalde conventies in onze samenleving te negeren, ondermijnen de samenleving, wekken segregatie en leiden tot polarisatie.
Conventies bewegen onvermijdelijk tussen uitersten. Ze situeren zich per definitie niet op uitersten precies omdat ze een soort compromis zijn in het denken van vele mensen.
Dat betekent dat de afwijzing van naaktheid als uiterste ook de afwijzing betekent van het tegenovergestelde uiterste. Ik zou hier weer kunnen verwijzen naar de hijab, maar laat me het maar bij het uniform houden.
Nu moeten we daar mee oppassen. Want mode is een vorm van het opleggen van een uni-vorm.
Nogal wat vrienden hadden veel kritiek op het “mao-pakje” van de Chinezen. Ze zagen het als een uniform. Het zou een opgelegde kledij geweest zijn. Dat was het natuurlijk ook, maar mijn vrienden beseften niet dat het alternatief voor dat pakje de vodden waren waarin de mensen daar voor liepen. Voor Mao was het een manier om zijn volk fatsoenlijk te kleden met een zeer eenvoudig te fabriceren kledij in massaproductie. Voor de rest geen goed woord over Mao.
Ik wil maar zeggen dat ik echt wel open sta voor soepele omgang met kledij-voorschriften en conventies. Tussen uitersten moet vrijheid mogelijk zijn. Maar als die vrijheid mensen buiten de samenleving brengt, is ze ofwel extreem liberaal, ofwel het resultaat van fascisme dat de bedoeling heeft om zijn eigen samenlevingsmodel op te leggen. Met een paar extreem liberale extravaganten kan ik leven. Met fascisten niet.