Knack
Sociaal ondernemer, expert informele economie, consultant duurzame ontwikkeling.
Ngo’s of de Chinezen: deze Senegalese boer weet wie te kiezen
Eerlijk ? Ik doneer geen cent meer aan NGO’s. Voor je verontwaardigd opspringt uit je comfortabele zetel: mijn hele leven heb ik gul – denk ik – gegeven. Met jaren dat ik aan 50.000 oude Franken kwam. En neen: ik ben geen vermogend mens.
Ik verwacht daarvoor geen lof. Ik vond en vind het nog altijd normaal. Mensen in nood laat je niet in de steek.
Maar je wil dan wel dat je hulp een beetje afdoende is. En als je daaraan twijfelt vraag je je af of je je geld niet beter had besteed aan andere, meer efficiënte doelen.
Ik heb de tijd nog meegemaakt dat we de term “arme landen” moesten vervangen door “ontwikkelingslanden”. Als ik daar nu op terug kijk zie ik geen ontwikkeling, maar nog altijd arme landen. En de NGO’s die voor die ontwikkeling zouden zorgen hebben grandioos gefaald. Een aantal van hen zijn ondertussen multinationals geworden met schandalig dik betaalde CEO’s.
Ja natuurlijk: als er ergens een ramp plaats vindt – we hebben er vandaag ervaring mee – past dadelijke onvoorwaardelijke hulp. Maar ontwikkeling is iets anders. Die creëer je niet door hulp. Die creëer je door structurele veranderingen. Als je geen ontwikkeling en structurele veranderingen creëert blijf je water naar de zee dragen. Sorry voor de nu wat gewaagde vergelijking.
Nu is het natuurlijk niet zo dat de Chinezen die structurele veranderingen meebrengen. Ze blijven functioneren binnen de structuren van het systeem. Hun “gulle” prijs is waarschijnlijk ingegeven door geopolitieke doelen: ze werken naarstig aan aanwezigheid op zoveel mogelijke terreinen. Dat zal hen van pas komen als de oorlog uitbreekt.
Ondertussen maken de voorstanders van het kapitalisme die betogen dat dank zij het kapitalisme de armoede in de wereld is gedaald zich grandioos belachelijk. Het is typerend voor deze ideologische idioten dat ze die belachelijkheid zelfs niet inzien.
Laat me nu aannemen dat hun cijfers kloppen en dat het aantal mensen met een inkomen onder de 2 euro per dag is gedaald. Is daarmee de armoede gedaald ? Het hangt er maar van af wat je onder armoede verstaat: volgens deze kapitalisten is de boer waarvan sprake in dit artikel van Halewijn Timmerman niet arm.
Mag ik hen nog een tip geven ? Leg de armoedegrens op 1,5 € per dag en het aantal armen daalt nog veel meer dank zij het kapitalisme.
Als je nadenkt over de armoede in landen als Senegal kan je vele factoren in rekening brengen.
Vanaf de 15e eeuw concurreerden Portugal, de Nederlanden en Engeland om handel in het gebied van huidig Senegal. Rond 1850 werd het een Franse kolonie. In 1960 werd het onafhankelijk.
Een land dat eeuwen lang is uitgebuit kàn niet op enkele tientallen jaren worden omgetoverd tot een welvarende staat.
Ken jij vele ex-kolonies die het goed doen ?
Bij de onafhankelijkheid kwamen dikwijls in die kolonies stropoppen van de vroegere kolonisten aan de macht. Daardoor werd de uitbuiting gewoon verder gezet. Koning Boudewijn heeft zelfs de opdracht gegeven om Lumumba te vermoorden om zo ’n stropop aan de macht te krijgen in Congo. Misschien moeten we daar ook eens aan denken bij gelegenheid van onze glorierijke nationale feestdag ?Als er geen stropop aan de macht kwam, dan toch een potentaat die macht ziet als de mogelijkheid om het land uit te buiten voor zichzelf en zijn clan. Een beetje zoals Veerle Heeren in St-Truiden, maar dan serieus.
Dat speelt allemaal mee. Maar aan de basis van de armoede ligt toch een systeem met een vrije markt en dus concurrentie. Ik spreek zelfs niet over winstbejag.
Je kan er niet omheen: onze kolonie heeft ons welvaart gebracht. Voor de woke antikolonialisten: zonder de uitbuiting van de “negers” zouden ze zich de luxe van hun wokigheid niet kunnen permitteren. Of nog: wat de ene heeft, kan de andere niet hebben. De taart wordt niet verdeeld volgens verdienste van de makers, maar volgens de wetten van de markt. De sterkste pakt het grootste stuk, en als hij kan de hele taart. Dat heet concurrentie.
Wij gaan massaal met elektrische auto’s rijden. Ursula von en de superliberale verdediger van de kapitalisten, Timmermans, gesteund door surrogaat linkse klimaatactivisten, zullen het ons verplichten. Voor die auto’s is kobalt en lithium nodig. De kobalt – en lithium mijnen zullen floreren. Maar de mijnwerkers zullen er niet beter van worden. Want als die mijnwerkers een fatsoenlijk loon zouden krijgen, zou dat kobalt en lithium de elektrische auto zo duur maken dat de mensen hier hem niet kunnen betalen. Denk daar eens aan als een lullende Timmermans aankondigt dat die auto’s nu nog wel te duur zijn, maar snel goedkoper zullen worden.
Maar er is gewoon niets aan te doen. Het is het systeem. Het zijn de wetten van de vrije markt. Laat me aannemen dat er kapitalisten zijn met een goed hart. Het systeem verplicht hen om hun goed hart buiten werking te stellen. Als ze dat niet doen, gaan ze failliet.
De Chinezen hebben zich aan dat systeem aangepast. Van mij geen goed woord over de Chinezen. Door hun getal en de structuur van hun samenleving met een sterke overheid die efficiënter werkt dan een democratie, zijn ze tegenwoordig de winnaars op de markt. Dat laat hen toe om een nieuwe vorm van kolonialisme te pratikeren, waarbij hun kolonialisme niet bestuurlijk is, doch enkel economisch. Het verhaal van Halewijn Timmerman is er een illustratie van. Of wil je beweren dat 0,54 eurocent per kilo in plaats van 0,38 cent die Senegalese boer uit de armoede haalt ?
Het besluit: je hebt nu het westerse democratische kapitalisme en het Chinese dictatoriale kapitalisme. Geen van beiden brengt een fatsoenlijk leven voor de mensen die in onmogelijke omstandigheden keihard werken en wroeten. Gewoon omdat ze beiden kapitalistisch zijn.
Binnen het kapitalisme is er geen oplossing.