Sampol
Bezielster Klaprozen VZW, in naam van tientallen tienerslachtoffers mensenhandel
Komt er eindelijk schot in de stilstand op justitie?
Je kan niet anders dan waardering tonen voor Saskia Van Nieuwenhove en haar medestanders. Haar artikel spreekt voor zichzelf. Het legt nog maar eens de vinger op de wonde van ons gerecht. Ook in andere thema’s komt telkens opnieuw naar boven hoe bureaucratisch, ondoorzichtig, inefficiënt… ons gerecht functioneert.
De oorzaak kan je gedeeltelijk leggen bij onvoldoende financiering. De achterstand bij het gebruik van moderne dataverwerking is gigantisch. Nu komen firma’s die zich met de invoering van die dataverwerking moeten bezig houden voor een bijna onmogelijke opdracht te staan. Wat geleidelijk aan over een verloop van vele jaren, stap voor stap, had moeten gebeuren, moet nu gedaan worden in één grote operatie.
Waarschijnlijk nog erger is de mentaliteit van het gerechtelijk personeel. Het gerecht is een bastion van een conservatisme dat stilstand cultiveert. Neem daarbij zeker ook een vorm van machtswellust bij een aantal omhoog gevallen niksen. Neen: dit geldt niet voor iedereen, maar je kan onmogelijk beweren dat de algemene toestand positief is. Juist daarom moet de waardering des te groter zijn voor de mensen die het toch proberen.
Saskia heeft gelijk: er moet geluisterd worden naar de meisjes die getekend zijn voor hun leven. Het is ook een schande hoe weinig efficiënt de daders van de mensenhandel worden aangepakt en dat ze zo snel terug vrij komen.
In dat verband moeten we toch eens grondig gaan nadenken over ons strafsysteem waarin opsluiting een essentieel element is.
De meeste mensen zien ondertussen in dat een gevangenisstraf niet enkel een straf moet zijn, maar ook een weg naar “bekering”. De gevangenis zou de veroordeelde aan het denken moeten zetten over zijn daden; hem tot inzicht moeten brengen en als een beter mens de gevangenis doen verlaten.
Dat is mooie theorie, maar in de praktijk is het een ramp.
Als we die nobele doelstelling echt willen halen, moet iedere gevangene begeleiding krijgen die met hem aan het werk gaat om dat proces van bekering te stimuleren en te begeleiden.
Maar een gevangenis moet ook een manier zijn om de samenleving te behoeden voor de misdadigers. Moeten we er in dat verband niet eens over gaan nadenken of het wel zin heeft om de duur van de opsluiting al bij de veroordeling te bepalen ? Misschien moeten de rechter gewoon bepalen dat de gevangene terug vrij mag komen als hij klaar is om fatsoenlijk in de samenleving te functioneren. Als dat na een jaar zo is, komt hij na een jaar vrij. Als dat na tien jaar nog altijd niet zo is, komt hij ook na tien jaar niet vrij.
De dader komt pas vrij als een bevoegde commissie oordeelt dat hij er klaar voor is.
En ja, er zullen zeker daders er in slagen om de commissie te misleiden, maar het zal in ieder geval het aantal mensen die nog niet samenlevingsbekwaam zijn en toch weer vrij komen, beduidend doen dalen.
Als je dit radicaal doortrekt stoot je wel op het feit dat de straf door slachtoffers minder of niet zal worden ervaren als vergelding voor aangedaan onrecht. Ik heb hier niet de plaats om daar op in te gaan.
In het artikel van Saskia valt wel op dat ze met geen woord rept over die andere daders: de gebruikers van die meisjes, de consumenten. Die meisjes zijn toch niet enkel slachtoffer van mensenhandelaars, maar ook van misbruikers ?
Natuurlijk: het gaat hier over de commissie Mensenhandel en Mensensmokkel. Maar waarom is er ook geen commissie Gebruikers van mensenhandel ?
Saskia meldt dat die meisjes tien klanten per dag moeten bedienen. Over hoeveel “klanten” gaat het dan eigenlijk ? Zelfs als je aanneemt dat één klant meermalen kan langskomen, dan nog moeten er in onze samenleving toch nogal wat mannen rondlopen die kicken op minderjarigen ? Is dat géén probleem ? Zijn die klanten niet even goed misdadigers ?
Wordt er actief gespeurd naar die klanten ? Moet de samenleving niet ook tegen die klanten beschermd worden en moeten ook zij niet “behandeld” worden voor hun “probleem” ?
Zou de uitschakeling van die klanten en de oplossing van het psychologisch probleem van (te)veel mannen niet de beste oplossing zijn voor het probleem van de mensenhandel ?
Mensenhandel en het misbruik van minderjarige meisjes is van alle tijden. Maar vandaag heeft het probleem een zodanige omvang dat we er zelfs een speciale commissie voor oprichten. Moeten we ons dan toch niet gaan afvragen of het probleem juist in onze tijd niet uit de hand loopt en hoe dat komt ?
Het is een algemene vraag: je kan inzetten op uitbreiding en verbetering van het gerecht en gevangeniswezen, maar moeten we niet ook inzetten op de echt fundamentele oplossing: de vorming van mensen die geen misdaden plegen en geen gerecht of gevangenis nodig hebben ?
Er is toch iets mis in een samenleving die een sterk gerechtelijk apparaat nodig heeft ?
Nu mag je van mij zeggen dat het probleem ook zo groot is omdat wij gevoeliger zijn geworden voor dit soort zaken. Me too is wel in een ongezonde overdrive gegaan, maar heeft ons fundamenteel toch wakker geschud. Dat speelt zeker mee. Maar toch…
Het is natuurlijk moeilijk om te vertrekken van de eigenheden van onze tijd, precies omdat dit een tijd is van overgang, van snelle verandering.
Voor de meesten van ons is dit nog de tijd van zekerheid, van gegarandeerde welstand. Maar tegelijkertijd is het voor steeds meer mensen een tijd van groeiende onzekerheid en op een of andere manier tast die onzekerheid ook de mensen aan die objectief wel nog zeker zijn.
Covid en de oorlog in Oekraïne zijn wat te recent om mee te kunnen spelen.
Misschien moeten we eens grondig gaan nadenken over een seksuele cultuur waarin seks vooral gericht wordt op “klaarkomen”; op genot… waardoor elke seks eigenlijk ik-gericht en dus een vorm van zelfbevrediging wordt. Seks wordt dan een spel tussen partners die mekaar gebruiken om klaar te komen. In elke menselijke relatie speelt ergens de factor macht. Ook in de seksuele beleving. Daar komt de minderjarigheid naar voor.
Heeft onze samenleving een mensentype gecreëerd dat gekenmerkt wordt door narcisme, egocentrisme… en tegelijkertijd een aanvoelen van machteloosheid ?
Neen, lieve lezers, ik heb het natuurlijk niet over jullie !