De Wereld Morgen
Europa, herstel uw falende migratiemodel
Ooit was ik fan van Artsen Zonder Grenzen. Nu niet meer. Als ik dat schip zie op de foto boven dit artikel in De Wereld Morgen, dan is dat geen NGO meer, maar een multinational. Die schaalgrootte laat natuurlijk interventies toe die anders niet zouden mogelijk zijn en ik mag dat voordeel niet zo maar opzij schuiven. Anderzijds is het onvermijdelijk dat zulke organisatie ook veel geld nodig heeft voor de werking van de organisatie zelf, buiten de inzet die het doel is. Artsen Zonder Grenzen internationaal, geeft zelf aan dat ongeveer 20% van de inkomsten wordt besteed aan management, administratie en fondsenwerving. Ik hoop dat het merendeel van dat geld naar fondsenwerving gaat.
Met alle kritiek moet ik natuurlijk toch ook waardering hebben voor ieder mensenleven dat wordt gered en voor de zeker ook idealistische inzet van de medewerkers.
Vanuit dat standpunt wil ik de inspanningen om vluchtelingen op te pikken op de Middellandse Zee waarderen.
Maar juist door de schaalgrootte krijg je dan wel cynische toestanden. Want door de sterke aanwezigheid van Artsen Zonder Grenzen kunnen de mensensmokkelaars hun slachtoffers de zee opsturen met de boodschap dat het niet lang zal duren voor ze hun gammel bootje kunnen inruilen voor een reddingschap van Artsen Zonder Grenzen. Op die manier wagen meer mensen hun kans en lopen meer mensen het risico om te verdrinken. Artsen Zonder Grenzen zal zeker meer mensen redden dan het door zijn grootscheepse operaties naar de verdrinkingsdood leidt, maar cynisch blijft het wel. Nu is er voor dit soort cynische situaties geen oplossing. Ik durf echt niet zeggen dat Artsen Zonder Grenzen zich minder moet inzetten, maar het wijst wel op de noodzaak om door te denken naar diepere oorzaken en elementen zodat die cynische situaties niet meer ontstaan.
Mijn fundamentele kritiek op Artsen Zonder Grenzen slaat op het feit dat het aan politiek doet. Ja, op het terrein is het neutraal, maar dit artikel en webfilmpje is wél politiek, want het verwijt Europa de politiek die het voert.
Nu wil ik wel meestappen in die kritiek. Maar die moet niet van Artsen Zonder Grenzen komen. De reden is simpel: Artsen Zonder Grenzen moet onvoorwaardelijk aan de kant van de sukkelaars staan. Het gaat dan over deze en gene sukkelaar. Het gaat over individuen. Dat gaat samen met de neutraliteit op het terrein. Artsen Zonder Grenzen kan er duizend maal van overtuigd zijn dat een van de strijdende partijen in een oorlog de schuldige is aan het lijden waar Artsen Zonder Grenzen steun bij verleent, maar Artsen Zonder Grenzen mag niet ingrijpen om die schuldige aan te pakken. Artsen Zonder Grenzen mag vanuit ervaringen op het terrein niet bij ons komen aanzetten met pleidooien om een van de partijen op het terrein te oordelen en te veroordelen. Artsen Zonder Grenzen verraadt zichzelf als het meedoet met de verwaanzinning van Poetin. Want Artsen Zonder Grenzen moet bezig zijn met deze ene mens.
Daarin verschilt Artsen Zonder Grenzen fundamenteel van de politiek. Want de politiek moet bezig zijn met het algemeen goed en dat houdt in dat voor dat algemeen goed private belangen moeten kunnen worden opgeofferd. Als de belgische politiek enkel aan private belangen had gedacht, hadden we nu geen autostrades of ziekenhuizen.
Toont Oekraïne aan dat Europa over de instrumenten beschikt om veiligheid te bieden aan iedereen die veilige hulp nodig heeft ? Artsen Zonder Grenzen beweert van wel. Maar het tegendeel is waar: de politiek heeft juist vanuit het besef dat ze het probleem niét aankan de opvang van die mensen overgelaten aan privé-personen. Laat Artsen Zonder Grenzen consequent zijn en ook voor de vluchtelingen uit het Oosten en Zuiden beroep doen op privé-opvang. Het argument is gewoon vals.
Veel erger is het feit dat Artsen Zonder Grenzen geen rekening houdt met de maatschappelijke gevolgen van de opvang van vluchtelingen.
Zich links wanenden klagen discriminatie aan tussen Oekraïners, en, zeg maar, Noord-Afrikanen. Dan weerklinken snel luid de beschuldigingen van racisme.
Er zal bij sommige burgers wel racisme spelen. Al minder bij overheden. Maar misschien ligt de discriminatie bij een andere oorzaak dan huidskleur en afkomst.
Er zijn twee factoren: de mogelijkheid dat de vluchteling na verloop van tijd als het terug veiliger is, terugkeert naar huis. Soms is dat niet mogelijk. Als iemand hier jarenlang moet blijven, een leven opbouwt en kinderen krijgt die hier naar school gaan en geen band meer hebben met het moederland, dan kan je van die mens niet verwachten dat hij zo maar terugkeert. Maar iedere weldenkende mens moet hopen dat zoveel mogelijk mensen ooit terugkeren.
De kans dat Oekraïners ooit terugkeren is veel groter dan die van die “vreemde” migranten, al was het maar omdat de meerderheid van die vreemden niet vertrokken zijn met het plan om ooit terug te keren.
Dat stelt het probleem van Europa als toevluchtsoord voor alle ellende van de wereld. Laat ons realistisch zijn: zelfs Europa kan dat niet aan.
Belangrijker nog is de impact op de samenleving of het probleem van de integratie. Je kan er niet omheen: een bepaalde vorm van integratie is nodig. Daarzonder verdwijnt de rechtstaat.
De integratie van Oekraïners zal in ieder geval gemakkelijker zijn dan die van Noord-Afrikanen.
De huidige concentratiewijken wijzen op grote integratieproblemen. Tot nu toe kunnen we daarmee leven. Maar als er een kritische massa wordt bereikt, worden de problemen onoplosbaar en schuiven we af naar een Amerikaanse samenleving met het daarbij horende geweld.
Ik kan er niet omheen: de islam is een ideologie die op geen enkele manier compatibel is met onze samenleving. Je mag hopen op het ontstaan van een andersoortige islam, maar op dit ogenblik is die er niet en zijn er geen tekenen dat die onderweg is.
Het is dus de taak van de politiek in dienst van het algemeen belang om de migratie onder controle te houden en de migratie van moeilijk te integreren mensen te beperken.
Voor mijn part moet Artsen Zonder Grenzen geen oog hebben voor integratieproblemen. Maar het moet zich ook niet moeien.