MO*
Zei je daar solidariteit? Bah, ga je mond uitspoelen
De vader van Geert Van Istendael was een vakbondsleider. Toch zal niemand Geert als een linkse rakker bestempelen. Daarvoor is hij te conservatief. Maar het sociale zit wel in hem.
Dat blijkt ook uit dit betoog voor een billijk belastingstelsel dat de rijken niet toelaat om hun deel te ontlopen.
Hierbij citeert hij een interessante visie die weinig aan bod komt: de rijken profiteren niet enkel van de arbeid van de mensen die voor hen werken, maar ook van het geheel van de samenleving: de wegen waarop hun vrachtwagens rijden, het onderwijs dat vakmensen aflevert, de ziekenzorg… Die zaken worden betaald door de mensen die ook al voor hun rijkdom gezorgd hebben door hun werk. De rijken die belastingen ontduiken, betalen niet mee.
Het is nog mooier – het kapitalisme is een geniaal systeem (voor de rijken) – want de rijken profiteren zelfs van de acties van de vakbonden, want als door een actie van de vakbond de lonen stijgen, kunnen en gaan de mensen meer consumeren en dat verhoogt de winst van de rijken.
Ik bekijk de zaken nu op het niveau van het systeem. Wat ik zeg over meer consumeren en verhoging van winst, geldt natuurlijk enkel voor de mensen die produceren voor de mensen die de loonsverhoging krijgen. Producenten die produceren voor mensen in andere landen, waar de werker geen loonsverhoging kijkt, hebben natuurlijk geen baat bij loonsverhogingen.
Maar in het geheel van het systeem blijft het wel zo dat loonsverhogingen ook de consumptie verhogen en dus ook de winst.
Ah ja, hoor ik de kritische lezer al fluisteren: en waarom worden dan niet constant overal de lonen verhoogd ?
Dat komt natuurlijk omdat het kapitalisme ook vol tegenstrijdigheden zit en de lonen door de concurrentie ook laag moeten gehouden worden.
Je krijgt dus onevenwicht tussen productie en consumptie.
In een ideale wereld zou er een constant evenwicht zijn tussen productie en consumptie. Maar het kapitalisme is geen ideale wereld en dat evenwicht zal soms wel even bestaan, maar altijd slechts heel kort omdat naast de concurrentie het kapitalisme ook totaal gericht is op winst, zoveel mogelijk winst, en dus ook op constante groei van de productie. Of nog: dat evenwicht wordt telkens opnieuw teniet gedaan doordat het kapitalisme geen vraag-economie is, maar een aanbod-economie.
Maar terug naar de belastingen.
Ons belastingstelsel wordt gekenmerkt door herverdeling.
Laat de rijken die geen belastingen betalen nu even buiten beschouwing.
De hogere middenklasse-rijken die wél belastingen betalen, betalen in verhouding meer belastingen dan mensen met minder inkomen. De rijken hebben dus meer bijgedragen tot de wegen, scholen, ziekenzorg, dan de armeren. Het geld is herverdeeld.
Maar waarom eigenlijk moet er herverdeeld worden ? Het zou toch veel simpeler zijn als dat niet nodig zou zijn omdat het inkomen gelijk was ?
Waarom eigenlijk geven we zoveel aan de rijken, als we het hen later toch weer willen afpakken ?
Nog niemand heeft me ooit kunnen uitleggen waarom een arts twaalf keer meer moet verdienen dan een poetsvrouw, of een CEO (of voetballer ! ) honderd keer meer. Maar die discussie wil ik hier nu niet voeren.
Natuurlijk gaat het niet zo maar over wat wij willen. Het gaat er niet zo maar om om een wet te stemmen die rechtvaardige belastingen invoert. Van Peteghem wil het belastingstelsel hervormen – ik hoop dat hij het niet enkel eenvoudiger, maar ook rechtvaardiger wil maken. Maar hij kan niet zo maar vrij denken over zijn wet, want die wet moet passen in het systeem.
Ik heb nooit begrepen dat er belasting moet zijn op arbeid. Je moet toch geen belasting betalen omdat je wil werken ?
Een arbeider moet een gedeelte van zijn loon, vrucht van arbeid, afgeven aan de belastingen.
Maar laat me dat concreet maken: met die belastingen worden dan wegen aangelegd. De man die die wegen heeft aangelegd en daar geen cent winst op gemaakt heeft, moet dan belastingen betalen om te mogen rijden op de weg die hij zelf aangelegd heeft.
Ik maak een kast en moet dan betalen om er iets in te mogen leggen.
Waarom eigenlijk geeft arbeid niet zo maar het recht om gebruik te maken van infrastructuur, onderwijs, gezondheidszorg… en moet de werker daar nog voor betalen via belastingen ?
Er is iemand die wél winst heeft gemaakt: de kapitalist. Waarom eigenlijk worden er geen belastingen geheven, enkel op winst ?
Als dat zo zou zijn, zou ik grote voorstander zijn van heel veel winst !
Ja, ik weet ook wel dat het zo niet werkt. Maar dit soort bedenkingen geeft wel aan dat er iets grondig mis is met het systeem.
Ik sla nu een paar stappen over om te stellen dat die grondfout er in bestaat dat de arbeider geen eigenaar is van wat hij produceert.
Als hij dat wel zou zijn, dan zou hij zelf zijn product kunnen verkopen en er winst op maken. Dàn zou het verantwoord zijn dat hij mee belastingen betaalt.
De winst is het inkomen boven op het normale loon dat zijn werk opbrengt.
Nu zijn dit slechts losse bedenksels. Er komt natuurlijk veel meer bij kijken. Het is geen uitgewerkt plan. Ik ben Van Peteghem niet.
Maar in mijn boek Eutopia heb ik een meer uitgewerkte visie op een en ander neergeschreven. Op deze website kan je Eutopia gratis lezen en/of downloaden, ook in ebookformaat, in de rubriek Publicaties.