Knack
‘Duurzame ontwikkelingsdoelen: veel gepraat, weinig actie’
Heel mijn leven heb ik gul gegeven aan allerlei NGO’s die de mensen in de ontwikkelingslanden zouden moeten helpen. Als kind al met zilverpapier voor de negerkes van de Congo tot belastingaftrekbare sommen aan Broederlijk Delen en 11.11.11. Er zullen wel wat mensen iets gehad hebben aan mijn bijdrage. Maar ontwikkeling heeft ze niet gebracht.
Zo is mijn geld ooit gegaan naar een project om Congolese vrouwen te leren naaien. Daar was over nagedacht: het bracht inkomen, en het gaf aan die vrouwen zelfstandigheid door een inkomen, los van dat van hun man. Ik vond dat mooi. Wat later kreeg ik dan enthousiaste berichten vanwege de initiatiefnemer die kon melden hoeveel vrouwen nu een eigen ateliertje en inkomen hadden opgebouwd. Maar ik verwachtte dan dat ik ook berichten zou krijgen over een bloeiende “naai”-industrie in die streek. Niet zo. Want als in landen zoals Congo gewone burgers wat welstand opbouwen, komen Mobutu, Kabila, Thisekedi… en pakken het hen weer af…
Heel mijn leven al betaal ik belastingen waarvan een gedeelte naar “ontwikkelingshulp” gaat. Ontwikkeling hebben ze niet gebracht.
belgische ontwikkelingshulp was lange tijd gericht op Congo.
Er zijn enkele ministers van ontwikkelingssamenwerking geweest waarvan ik overtuigd ben dat het idealisten waren, zoals Eddy Boutmans (Agalev) en Reginald Moreels (CVP). Maar in het lijstje komen nogal wat liberalen voor en recent nog waren Charles Michel en Alexander De Croo minister van ontwikkelingssamenwerking. Dat is natuurlijk helemaal een jankertje, want zowel de familie De Croo, als de familie Michel hebben hun fortuin gebouwd op de uitbuiting van de Congolezen.
Nu hebben we Meryame Kitir die haar departement heeft omgebouwd tot een reisbureau. Nu, ik begrijp haar wel: als je van de band op de Ford komt en nu eindelijk eens wat reisjes kan maken op kosten van de staat, laat je die kans natuurlijk niet liggen. Dat Kitir al reizend ook wat geld heeft uitgedeeld is natuurlijk gemakkelijk: het is niet haar geld, maar ons geld.
Wat er ook van weze: ontwikkelingshulp van staat tot staat is altijd oogverblinding. Er komt altijd via de markt meer geld terug naar de gevende staat dan er achter blijft in de krijgende, en wat er achter blijft gaat in zowat alle staten dan via allerlei al dan niet sluikse wegen naar de dictator.
Wat heeft de ontwikkelingshulp tot nu veranderd aan de wereld ? Niets !
De duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de VN blijven uit hetzelfde vaatje tappen. Ze zijn dus gedoemd om te mislukken. De hele zaak is propaganda, een lege doos.
Zolang de overgrote meerderheid van de “arme” landen dictaturen zijn of getekend door corruptie kàn ontwikkelingshulp niet lukken. Mensen zoals De Croo en Michel zijn gebaat bij corruptie in Congo. Hun post als minister van ontwikkelingssamenwerking gaf hen de machtspositie om van die corruptie te profiteren.
Maar het gaat natuurlijk nog dieper. Zelfs als het geld niét naar dictators ging, zouden die landen nog niet tot ontwikkeling komen, zeker niet als ze een sociale politiek zouden voeren. Denk aan Tanzania met Nyerere.
Laat me het gemakkelijk maken en het over de armoede hebben.
Wat is de fundamentele oorzaak van de armoede ?
Wie een beetje eerlijk is, kent het antwoord: het kapitalisme.
Natuurlijk antwoordt de overtuigde kapitalist je dan dat het kapitalisme bij ons toch welstand heeft gebracht. Waarom zou het dat dan ook niet kunnen in de rest van de wereld ?
Het antwoord is simpel: het kapitalisme heeft als motor de concurrentie. Dat geeft winnaars en verliezers. Het is essentieel in het systeem: het kunnen niet allemaal winnaars zijn. Meer nog: er zijn altijd meer verliezers dan winnaars en door de concurrentie stijgt het aantal verliezers terwijl het aantal winnaars daalt.
Je kan het vergelijken met een sporttornooi dat begint met een groot aantal deelnemers, maar eindigt in een finale waarna er slechts één winnaar overblijft. Dat is wat we nu ook zien met de groeiende ongelijkheid. Op dit ogenblik al bezitten 26 personen evenveel als de 3,8 miljard armsten in de wereld…
Dat is gewoon het resultaat van de factor concurrentie in het systeem.
Stilaan gaat die ongelijkheid naar een climax en vroeg of laat moet de boel ontploffen. Zowat alle economen waarschuwen daar voor.
En ja dus: het kapitalisme heeft ons welstand gebracht omdat wij wereldwijd de winnaars waren.
Die overwinning hadden we te danken aan onze wetenschappelijk en technologische voorsprong op de rest van de wereld. De rest van de wereld was dus de verliezer…
Je kàn geen algemeen welstellende wereld krijgen in zo ’n systeem.
Dat weten de ontwikkelaars van de VN duurzame doelstellingen even goed als ik. Het zijn bedriegers. Ze weten dat de boel op ontploffen staat en proberen het systeem te redden door ons wijs te maken dat er binnen het systeem iets aan te doen is…
Ondertussen moeten de mensen die het kapitalisme verdedigen omdat het ons welstand heeft gebracht toch maar eens beginnen na te denken: langzaam maar zeker spelen we de wetenschappelijke en technologische voorsprong op de rest van de wereld kwijt. Landen zoals India en zeker China komen op gelijke hoogte. We evolueren van winnaars naar verliezers. Daar ligt de fundamentele oorzaak van de stijging van de armoedecijfers bij ons.
Wie het wil zien, ziét het.