Sampol
Marokko: zonder toeristische bril
Een interessant verhaal dat ons met de neus op de feiten duwt: er zijn streken in de wereld waar mensen het gevoelen hebben dat het hopeloos is, en dus willen ze er weg.
Neen, ik heb het nu niet over asielzoekers. Asiel (de conferentie van Genève) gaat oorspronkelijk om mensen die vluchten voor oorlogsgeweld. Later is dat ook uitgebreid tot mensen die gediscrimineerd worden op basis van politieke overtuiging, ras, of behoren tot een bepaalde sociale groep (LGTBQ – geloof…)
Het gaat hier over zogenaamde “gelukzoekers”. Het gaat over mensen die géén recht hebben op verblijf.
Zich links wanenden ijveren er voor dat ook deze mensen “recht” zouden krijgen om zich hier te vestigen.
De discussie hierover wil ik nu even niet aangaan.
Wat ik hier nu ga schrijven is niet doordacht. Het is een idee dat nu opborrelt. Misschien verwerp ik het al nog voor deze blog af is.
Ik erger me al lang aan de mensenrechten. Niet de mensenrechten op zich, maar wel het feit dat ze individualistisch zijn. Als personalist vind ik de persoon – het ik – belangrijk. Maar dat “ik” betekent slechts iets in relatie met een jij en binnen een gemeenschap.
De individuele mensenrechten zoals ze nu bestaan zijn een liberale idee en versterken het individualisme.
De vraag is dan: hoe bedden we de individuele mensenrechten in in de rechten van een gemeenschap ?
Toegepast op de situatie van de familie van Hanane in de Rif: de vader van Hanane is als gastarbeider met zijn familie naar hier gekomen, en blijkbaar hebben die mensen het hier gemaakt. Fijn voor hen. En ook: respect.
Maar even blijkbaar is hun familie daar achter gebleven in een streek zonder toekomst.
Hier klopt iets niet.
Ik denk nu niet individualistisch maar in termen van gemeenschap: het individu heeft het gemaakt, maar de gemeenschap is achtergebleven.
Ergens wringt dat.
Neen, ik kan niet zeggen dat de vader van Hanane zijn gemeenschap in de steek heeft gelaten. Als hij ginder was gebleven zou dat niets hebben bijgedragen tot een fundamentele oplossing. Nu kan hij toch nog een beetje soelaas bieden door de geschenken vanuit belgië.
Maar toch ?
De vader van Hanane heeft het als individu gemaakt. Wat als ik nu de vraag stel: waarom kan zijn gemeenschap niet hetzelfde ?
Nu zit ik op een heikel spoor, want dadelijk stelt zich de vraag: wie of wat is eigenlijk die gemeenschap ?
Gaat het over het Rif-volk ? Gaat het over verschillende gemeenschappen die dat gebied bewonen ?
Op die vragen heb ik geen antwoord. Misschien is dat antwoord ook niet belangrijk: laat ons het gewoon over een gemeenschap hebben in een bepaald gebied. En laat ons aannemen dat de familie van Hanane tot een bepaalde gemeenschap behoort.
De vader van Hanane heeft individueel zijn verantwoordelijkheid genomen. In eerdere blogs heb ik al benadrukt dat verantwoordelijkheid belangrijk is en dat het een zware fout tegen de menselijkheid is als een staat mensen ontlast van hun verantwoordelijkheden.
Mag ik nu stellen dat ook gemeenschappen hun verantwoordelijkheid moeten nemen ? Wat dan met de gemeenschap van Hanane ?
Je laat natuurlijk nooit mensen sterven, maar ik heb er geen enkel probleem mee dat mensen die hun verantwoordelijkheid niet nemen daarvan de gevolgen moeten dragen. Dat geldt ook voor de gemeenschappen waaruit de sterksten wegvluchten.
Van de andere kant is verantwoordelijkheid nemen niet zo simpel. De bekwaamheid daartoe is een groeiproces en vraagt opvoeding en steun, te beginnen met het besef van die verantwoordelijkheid.
Als het over gemeenschappen gaat, begint het met het besef een gemeenschap te zijn en de wil om het gemeenschapsgevoelen te ontwikkelen.
Enkele dagen geleden heb ik nog gepleit voor paternalisme. Een paternalisme dat leidt tot de bekwaamheid om verantwoordelijk te zijn, en dus ook tot de vrijheid die daardoor mogelijk wordt.
Wordt het niet tijd dat wij paternalisme gaan ontwikkelen tegenover de gebieden van waaruit de gelukzoekers bij ons aankomen ?
En is het niet evident dat dat paternalisme moet starten en in de eerste plaats vorm moet krijgen bij de mensen van ginder die zich hier al hebben gevestigd ?
Moeten we niet gaan nadenken over het wekken van bewustwording van verantwoordelijkheid tegenover hun thuisgemeenschap bij onze Vlamingen van allochtone afkomst ?
Het gaat dan niet om geschenken of “hulp” voor de familie. Het gaat dan om het ontwikkelen van het gemeenschapsgevoel en de daaruit voortvloeiende organisatie van die gemeenschap.
Van de belgische of Vlaamse staat moeten we niets verwachten. Maar waarom zouden we wachten op de staat ?
Wordt het niet tijd dat de vakbonden en de zich links wanende bewegingen beginnen met “allochtonen” samen te brengen om te werken aan het besef dat ze verantwoordelijkheden hebben tegenover hun “thuis”gemeenschap ? Moeten we niet “werktuigen” gaan ontwikkelen die mogelijkheden scheppen om vanuit dat besef te gaan werken aan de ontwikkeling van die gemeenschap ?
Wie belet de allochtonen van hier om scholen op te richten in de Rif ? Of om er ziekenkassen te organiseren; of coöperatieven ? Met de organisatorische en financiële steun van de vakbonden en de zich links wanende bewegingen hier moet dat toch lukken ?
Hanane zou niet na twee weken vakantie opgelucht moeten terugkeren naar belgië. Ze zou tijdens de twee maanden vakantie naar ginder moeten trekken om er keihard te werken: om leidinggevende figuren op te zoeken en samen te brengen in vergaderingen waarin ze bespreken wat ze kunnen doen om de gemeenschap vooruit te helpen. Hanane kan daarbij steun aanbieden, zowel vanuit haar allochtone gemeenschap als vanuit de vakbonden en zich links wanende bewegingen…
Kitir kan dan ontslag nemen uit haar reisbureau en in plaats van met ons geld de gulle gever uit te hangen, haar ervaring als vakbondsafgevaardigde gebruiken om er vakbonden op te richten zodat de mensen niet meer dankbaar de hand ophouden, maar ze tot een vuist ballen om hun strijd te voeren.
Maar daarvoor moeten we wel het individu binnenslepen in een gemeenschap. Dàt is links !
Pleiten voor de mensenrechten is niet links. Het is liberaal. Het is nodig, maar waardeloos zonder de gemeenschap.
Hallo, zich links wanende vrienden ?