MO*
VUB-rapport presenteert scherpe analyse
‘Belgische ontwikkelingssamenwerking nog te vaak paternalistisch’
Wat een gelul. Gewoon woorden in de wind.
Of je het nu hebt over hulp, over samenwerking, over partnerschap: het verandert niets aan de toestand op het terrein en die is er niet een van gelijkheid. Als er gelijkheid zou zijn, dan zouden dat onderzoek en mijn blog overbodig zijn.
De mensen die dit rapport geschreven hebben, horen bij de kliek goedmenenden die denken dat ze de toestand veranderen door er andere woorden tegen aan te smijten.
Het klinkt natuurlijk goed: partnerschap dat dan moet “uitmonden in een programma dat gebaseerd is op lokale prioriteiten en behoeften, en uitgevoerd door lokale gemeenschappen om eigenaarschap en wederzijdse verantwoordelijkheid te versterken.” Maar hoe je het ook draait of keert: we zijn ons aan het moeien. Doe dus niet alsof dat niet zo is.
Waar ik nog het meest kwaad van wordt: eigenlijk komt het er op neer dat wij mensen gaan financieren om eigen handeltjes op te zetten en plaatselijke welstand te creëren, terwijl we weten dat als die mensen dan ook wat meer hebben, de machthebbers hun deel komen opeisen. In feite financieren we de rijkdom van de plaatselijke potentaten.
Wie het niet heeft over manieren om de Tshisekedi’s af te zetten en mensen aan de macht te brengen die écht uit zijn op de ontwikkeling van hun volk, lult er maar op los. Hoe wil je ontwikkeling stimuleren als de machthebbers niet geïnteresseerd zijn in ontwikkeling.
Nu weet ik ook wel dat het niet zo gemakkelijk is om mensen aan de macht te brengen, en geen roofdieren. Zelfs in belgië slagen we er niet in om een De Croot van de macht weg te houden. Maar ook als het niet gemakkelijk is en misschien zelfs onmogelijk, dan nog moét iemand die echt bekommerd is het over die machthebbers hebben.
We kunnen die roofdieren niet zo maar wegjagen van de macht. Betekent dit dat we niéts kunnen doen ?
Ja, natuurlijk wel.
Hulp die rechtstreeks tot meer welstand brengt heeft geen zin. Dat geld verdwijnt op een of andere manier grotendeels in de zakken van de roofdieren.
Maar we kunnen wél hulp bieden die niet dadelijk iets opbrengt en waar het roofdier niet dadelijk iets aan heeft: we kunnen scholen oprichten.
Vooral scholing van vrouwen kan een hefboom zijn voor ontwikkeling, niet zo maar van materiële opbrengst, maar ook van cultuur, van denken, van gerichtheid op toekomst.
Kennis betekent macht.
Neen, kennis is geen voldoende voorwaarde. Wij leven in een hooggeschoolde samenleving, en toch laat de massa hier zich als een kudde zombies door een onbekwame en bedriegende overheid naar de derde wereldoorlog voeren.
Maar kennis is wel een noodzakelijke voorwaarde.
Laat ons beginnen met die noodzakelijke voorwaarde te scheppen.
Wat maakt het dan uit of dat paternalisme is ? Wat is er mis met ouders die hun kinderen naar school sturen ?
Wat is er mis met paters die scholen bouwen ?
Als die scholen er al waren; als de bevolking – de vrouwen – al echt geschoold zou zijn, dan zou het negatief paternalisme zijn om ons te gaan moeien.
Leve het paternalisme dat kinderen naar school stuurt.
Is het beledigend om die mensen daar kinderen te noemen ?
Je zou dat kunnen vinden. Maar wat is het nut van kinderen volwassen te noemen en als volwassenen te behandelen als ze dat niet zijn ?
En, zo lang er gebrek is aan scholing, zijn ze niet volwassen.
Eigenlijk is het gewoon een kwestie van woorden.
Dat ik het over kinderen heb die nood hebben aan scholing, betekent niet dat ik geen oog heb voor de volwassenheid van mensen in die landen.
Ik heb in Afrika gesproken met praktisch analfabeten die me les gaven in wijsheid. Maar als het over scholing gaat waren het kinderen.
Laat ons dus oog hebben voor de wijsheid en de waardigheid van de mensen ginder, maar hen helpen om ook op het terrein van scholing een stap naar volwassenheid te zetten. Hun wijsheid zal er ons dankbaar voor zijn !
En nu kunnen de zich links wanenden beginnen te lullen over mijn ziekte van de witte, oude heteroman die zich superieur voelt over mensen die hem dankbaar moeten zijn.
Maar daar wil ik zelfs niet op antwoorden. Dat zou beneden mijn waardigheid liggen. Want al voel ik me niet superieur aan de ongeschoolde Afrikaan, ik ben wel superieur aan de zich links wanende. Of hij al dan niet hooggeschoold is aan de VUB, maakt dan niets uit.