Knack
‘Religie en christendom vormen een blinde vlek in het denken van Bart De Wever’
Ik ben het eens met De Volder dat je de Europese identiteit niet kan loskoppelen van het christendom.
Voor De Volder is het duidelijk dat De Wever dat wél doet. Ik heb het essay van De Wever niet gelezen, en ik zal dat ook niet doen. Maar uit wat De Volder zelf schrijft kan ik niet zo maar opmaken dat De Wever de rol van het christendom in de Europese identiteit ontkent.
De Wever legt de nadruk op de negatieve rol van de islam. De Volder verdedigt de islam. Daarin heeft hij ongelijk. Hoe meer ik te weten kom over de islam zoals die zich nu voordoet, hoe meer ik er van overtuigd geraak dat de islam eigenlijk zelfs niet echt een religie is, maar een imperialistische discriminerende ideologie die religie gebruikt om mensen te doen meewerken aan dat imperialisme. Mohammed was een krijgsheer die de islam en Allah gebruikte om de mensen zover te krijgen dat ze wilden marcheren voor zijn veroveringsdrang. En ja, ik maak dus het duidelijke onderscheid tussen de ideologie en de mens die de islam beleeft. Dat houdt in dat je die mens aanvaardt zolang hij in zijn handelen de mensenrechten respecteert.
De Volder merkt op dat voor De Wever de christelijke erfenis in het beste geval nog voor een aantal basiswaarden zoals naastenliefde zorgt, maar toch vooral op weg is om alleen nog maar culturele folklore te zijn. Daarin heeft De Wever gelijk. De feiten zijn de feiten. De Volder hoort duidelijk bij de mensen die dat erg vinden en hopen op een religieus revival. Ik ben gelovig, en als zodanig heb ik het ooit erg gevonden dat onze samenleving niet meer christelijk is. Maar ondertussen ben ik ervan overtuigd geraakt dat het christendom de samenleving niet moét boetseren. Religie is inderdaad een persoonlijke zaak. Dat houdt niet in dat de religie moet verbannen worden naar de huiskamer (of de slaapkamer 🙂 Religie moet haar plaats krijgen in het openbare leven. En natuurlijk zou een samenleving waarin een groot aantal mensen gelovig is, daardoor getekend worden door de religie. Maar die tijd is voorbij en het is nergens voor nodig: de mensenrechten zijn (ook dank zij het christendom) een verworven zaak en zij zijn voldoende voor de opbouw van een samenleving, zeker als ze aangevuld worden door gemeenschapsplichten. Merk hierbij op dat de mensenrechten niet samengaan met de islam zoals die zich nu voordoet. Van mij mag je er aan twijfelen of de mensenrechten een verworven zaak zijn, en of er geen tijd kan komen dat die onder vuur komen te liggen. Dat kan. Maar in het Duitsland van Hitler heeft de christelijke religie de aantasting van de mensenrechten niet tegengehouden. Of nog: zelfs als de mensenrechten er zonder het christendom niet zouden gekomen zijn (wat ik denk), dan nog is op dit ogenblik het christendom niet meer noodzakelijk voor de idee van mensenrechten. Op dat vlak heeft het christendom zijn werk gedaan. Dank je wel !
De Volder gaat zwaar in de fout als hij stelt “dat de Europese cultuur – als ze wil overleven in de golven van globalisering – ook al haar spirituele bronnen nodig zal hebben: die van het christendom en het jodendom, en ook die van de islam.” De islam hoort op geen enkele manier tot de Europese cultuur. Integendeel: de islam is in volledige contradictie met de Europese identiteit. Maar voor De Volder is de islam een bondgenoot omdat ook de islam oog heeft voor transcendentie. Het is nog maar de vraag of dit echt zo is. Maar dan stelt De Volder dat geen beschaving overleeft zonder oog voor transcendentie. Dat is zever. Ik ben voor oog voor transcendentie. Ik vind het voor mezelf belangrijk om open te staan voor transcendentie. Ik ben ervan overtuigd dat volle menselijkheid enkel kan mits openheid voor transcendentie. Maar ik ben er ook van overtuigd dat in deze fase van de geschiedenis van de mensheid deze openheid nog lang niet voor iedereen is weggelegd, en misschien zelfs nooit zal weggelegd zijn. Voor zover ik zicht kan hebben op het zogezegde christendom van de gelovigen rondom mij, zit daarin niet veel oog voor transcendentie, maar wel veel magie. Voor mij is transcendentie belangrijk, maar ik mag me op geen enkele manier verheven voelen boven iemand die niet openstaat voor transcendentie. Ik kan onmogelijk stellen dat openheid voor transcendentie een voorwaarde is voor menselijkheid. Misschien voor volle menselijkheid, maar die bestaat niet, en onze christelijke Europese identiteit is er gekomen met een massa “on-volle” mensen. Als volle menselijkheid een voorwaarde zou zijn voor een menselijke samenleving, zou er geen samenleving zijn. Een basisidee in het christendom bestaat er in dat we geroepen zijn tot menselijkheid naar Gods beeld en gelijkenis, maar tegelijkertijd ook dat we er niet op worden afgerekend als we daarin niet lukken. En als ik moet kiezen tussen iemand die areligieus is en iemand voor wie religie magie is, kies ik voor de areligieuze mens.
Ik ben het dus fundamenteel oneens met De Volder. Ik ga mee met De Wever in zijn afkeer voor de islam. En ik aanvaard dat De Wever als politicus weinig aandacht heeft voor religie. Wat religie voor hem persoonlijk betekent is niet mijn zaak.
En ik haat het dat Knack, alleen al maar door de titel van dit artikel, geniepig aan belgicistische verkiezingspropaganda doet.