De Wereld Morgen
Waarom het onderwijs solidair moet zijn met het verzet bij de openbare omroep en de cultuursector
Je weet dat ik er geen probleem mee heb om je ook dwaasheid ( van anderen ! ) voor te schotelen. Welnu, hier is er zo een, geproduceerd door een leerkracht ! Het zal wel zijn dat ons onderwijs verliest aan kwaliteit.
Heijens stelt dat hij geen Vlaming is, want zijn moeder is Nederlandse, zijn vader Limburger, zijn stiefvader Albanees, hij houdt van Amerikaanse muziek, van Dostojewski en van Tolkien. Welnu ik heb nog nooit een betere beschrijving van de Vlaamse identiteit gelezen.
Die identiteit wordt gekenmerkt door grote openheid voor andere culturen. Dat wordt ook al aangegeven door de talenkennis van de Vlamingen, waar zoveel ander identiteiten zo jaloers op zijn. Ik geef toe dat die talenkennis is verminderd. Maar – en nu permitteer ik me om even smerig te zijn – misschien is dat wel doordat de Vlaamse identiteit onder invloed van leerkrachten zoals Heijens de laatste decennia zo fel is achteruitgegaan dat de n-va het nodig vindt om daar iets aan te doen.
Volgens Heijens is er geen Vlaamse identiteit. Dan is er ook geen Franse identiteit. Maar er is natuurlijk wel een verschil tussen de Franse identiteit en de Vlaamse, want de Franse wordt gekenmerkt door geslotenheid voor andere culturen en talen, net andersom dan de Vlaamse. Waar is de leerkracht Heijens eigenlijk mee bezig ?
Hij wil geen Vlaamse identiteit. Wil hij me dan eens uitleggen welke identiteit hij dan wel wil ? Wil hij een wereldidentiteit ? Wil hij van zijn leerlingen een mengelmoes maken van Afrikanen, Noord-Amerikanen, Zuid-Amerikanen, Aziaten, Australiër, en godbetert, ook nog Europeanen ? Of wil hij dat zijn leerlingen géén identiteit hebben ? Dàt zou natuurlijk het gemakkelijkste zijn. Ik raad hem aan om “The brave new world” te lezen van Aldous Huxley. Dat is een van mijn favoriete schrijvers. Daar kan Tolkien niet aan tippen.
Of iemand zich nu Vlaming voelt of niet doet niet terzake. Wie hier geboren is, opgroeit in een familie van hier, hier naar school gaat, huwt met iemand van hier… wordt door dat hier getekend. En dat hier is anders dan elders. Of wil Heijens beweren dat de invloed van de omgeving en cultuur in New Dehli dezelfde is als die in Gent ? Uiteraard spelen er ook individuele factoren mee in een identiteit. Even uiteraard zal de identiteit van een Oostendenaar licht verschillen van die van een Bilzenaar. Maar er is ook een niveau Vlaanderen dat verschilt van Wallonië en Nederland.
Heijens ontkent dat. Als ik over Heijens doordenk in zijn redenering, ontken ik Heijens.
Maar de vraag ligt natuurlijk dieper. Je kan de identiteit niet ontkennen zoals Heijens doet, maar moet je ze ook bewust cultiveren zoals de n-va wil ? In dat bewust cultiveren zit een gevaar: het kan leiden tot geslotenheid en afstoting van de andere. Als dat de bedoeling is van de n-va, moet het met alle middelen bekampt worden. Maar tot nu toe zie ik geen redenen om de n-va daarvan te beschuldigen. Dat is wél zo voor het vlaams blok.
Daar gaat het nu juist om: het is belangrijk om na te denken over de eigen identiteit en die richting te geven; om die bewust te ontwikkelen. Wie dat niet doet krijgt de identiteit van een mossel, en wordt gevoelig voor invloeden op zijn identiteit, zoals die van het vlaams blok.
Ik zou Heijens dus aanraden om eens grondig na te denken (in de mate van het onmogelijke) over welke Vlaamse identiteit hij aan zijn leerlingen wil meegeven. En als dat dan een identiteit is die wordt gekenmerkt door openheid op de wereld, respect voor andere identiteiten, en de bereidheid om zich te laten inspireren door de rijkdom van andere identiteiten, ben ik het daar volledig mee eens. Maar nog eens: je kan een venster pas openzetten als er een binnen is. Als je gewoon in de open lucht kampeert, kan je geen venster open zetten.
Tenslotte dit: Heijens verkoopt niet enkel dwaze praat. Hij is ook smerig. Want hij koppelt het thema identiteit aan socio-economische aspecten en verwijt de verdedigers van de identiteit een asociale politiek te voeren.
Nu kan je de politiek van de n-va moeilijk echt sociaal noemen. Maar in mijn ogen heeft dat niets te maken met het thema identiteit. Want de asociale politiek die het gevolg is van het neoliberalisme wordt tegenwoordig overal gevoerd. De loonstop is ingevoerd door de regering Di Rupo. Ook voor de n-va in 2014 in een federale regering stapte waren er de achterpoortjes voor belastingontduiking. Het is van een groteske belachelijkheid dat Heijens suggereert dat de Vlaamse regering er naar streeft om leerlingen met een lege boterhamdoos fatalistisch te laten berusten in hun lot. Dat zou inhouden dat de Vlaamse regering zo maar zou aanvaarden dat leerlingen met een lege boterhamdoos naar school komen. Komaan, zeg. Mag ik er in dat verband ook nog op wijzen dat er in Vlaanderen inderdaad een probleem van armoede is, maar dat Vlaanderen het daarin veel beter doet dan Wallonië of Brussel.
In de officiële Europese cijfers van 2018 over ernstige armoede (dat is niet hetzelfde als kansarmoede of het risico op armoede) staat Vlaanderen met 2% op de derde plaats na Zweden en Zwitserland die respectievelijk 1,1 en 1,2% tellen. Wallonië staat op de dertiende plaats met 8,6% Dat is maal 4 ! Brussel staat op de veertiende plaats met 9,8%
De cijfers voor het risico op armoede: Vlaanderen 7,3 procent; Wallonië 16,2 procent; Brussel 23,2 procent. En dat is allemaal de schuld van de Vlamingen die naar identiteit streven.
Voor mij is Heijens als leerkracht gebuisd.