Kerknet
Duizend Limburgse jongeren stappen advent in
Niemand mag mij er van verdenken dat ik neerkijk op christenen. Ook niet op hen die een in mijn ogen eerder primitief geloof beleven. Ik heb dus alle respect voor de mensen die zo ’n fakkeltocht in mekaar knutselen en daar volk voor op de been kunnen brengen. En toch zijn ze niet goed bezig.
Nu kunnen de verantwoordelijke katholieken, bisschoppen en priesters, diakens, catecheten… zo’n tocht wel als een succes zien, ze moeten toch ook beseffen dat je kinderen Anunagewijs voor zowat alles kan laten meelopen. En als je de grootouders van die kinderen kan wijsmaken dat het voor het goed van hun kleinkinderen is, sjokken ook die mee.
Maar er is iets fundamenteel fout: geloof is geen zaak van kinderen. Het vraagt volwassenheid. De leuze “wie de jeugd heeft, heeft de toekomst” gaat hier niet op, want je kan deze kinderen onmogelijk mee hebben voor waar het om gaat. De feiten bewijzen het: hoeveel van die brave kinderen, zal je later terug vinden in de kerken, of zelfs maar als “randkerkelijken” ? Het katholiek onderwijs levert geen gelovigen af. Integendeel.
Al die kinderen hebben het geleerd: Jezus houdt van mij. Ja, dat spreekt natuurlijk veel kinderen wel aan en geeft een warm gevoel. Maar het is inbeelding. Vroeg of laat zullen die kinderen ervaren dat die Jezus misschien wel van hen houdt, maar eigenlijk niet veel kan. Hopelijk hebben ze niet geleerd dat hij ook niet veel wil als ze stout zijn…
En dan komt de vraag van Sinterklaas: bestaat hij echt of bestaat hij niet. Bestaat God ?
Vroeger kon je God zien als de verklaring voor van alles wat niet te verklaren viel. Maar de wetenschap heeft die God overbodig gemaakt.
Die kinderen gaan ook leren over de holocaust, en ze gaan naar Breendonk. Dat confronteert hen met de vraag: “God waar waart gij met uw liefde ?” Het klassieke antwoord op de vraag naar God en het lijden, bestaat er in dat de liefde vrijlaat en dat God de mens dus niet wil of kan dwingen om goed te zijn. Met andere woorden: hij heeft de holocaust toegelaten. Wie wil er met zo ’n God iets te maken hebben ?
Kinderen worden met dat soort vragen nog niet geconfronteerd, en ze kunnen dus een godsbeeld ontwikkelen (dat wordt door de catecheten voor hen ontwikkeld) dat aan die vragen voorbijgaat. Maar als die vragen komen, schiet dat kinderlijke godsbeeld tekort. En dus wordt het opzijgeschoven…
En ja, in dit artikel lees ik dan de woorden van Mariet Grouwels: “… God en zijn liefde…” En daaruit blijkt dat Mariet het eigenlijk niet goed begrepen heeft. Ik ben er zeker van dat ik goed zou kunnen opschieten met Mariet, mocht ik die ooit persoonlijk tegenkomen, maar hier vergist ze zich wel schromelijk. Nu, ze is niet alleen. Overal kom ik christenen tegen die houden van de woorden uit de Eerste brief van Johannes: God is Liefde. En allemaal hebben ze die woorden niet goed gelezen.
Want daar staat niet: God heeft lief. Neen, er staat: God is Liefde. We moeten eindelijk eens af van de idee dat God van ons houdt.
Liefde is een gebeuren. God is niet iets of iemand, ergens, ooit… God is een gebeuren. En meer precies het gebeuren van de Liefde. Nu gaat het in de evangelische context wel niet zo maar over om het even welke Liefde, doch om de onvoorwaardelijke liefde voor de mens die eigenlijk geen liefde waard is; in haar uiterste vorm de liefde voor de vijand. Die Liefde is onmenselijk moeilijk, bovenmenselijk, goddelijk… Het is een Liefde waarover geen discussie of twijfel mogelijk is. Ze is een gebod. God houdt niet van ons. Hij is een gebod, en dat gebod gebiedt ons om lief te hebben en de onvoorwaardelijke liefde te beleven.
Jezus, zei het in een minder filosofische taal dan Johannes zelf: “Dit is mijn gebod, dat gij elkander liefhebt.” ¹
Ja, voor mij mag je nu opnieuw de vraag stellen: bestaat God ? Welnu, wat is méér werkelijkheid dan iets wat gebeurt ? En dus bestaat God vanaf het ogenblik dat er liefde (onder de mensen) gebeurt. Echte liefde. Geen verliefdheid. Liefde en zorg voor gehandicapten, dementerenden, foetussen… ook foetussen met een handicap… Vroeger leerden we dat God bestaat buiten de schepping. Ik weet niet of er buiten de schepping ergens Liefde gebeurt. Het interesseert me ook niet. Als God hier en nu bestaat, is dat voor mij genoeg.
Zwijg kinderen over God. Ze moeten bemind worden en leren van zichzelf te houden. Pas dan kunnen ze van iemand anders houden. Dan zijn we al in de adolescentie. Voedt kinderen op tot sociale mensen met gemeenschapszin, en help ze om bekwaamheid en bereidheid tot menselijke liefde te bereiken. Pas als ze die bereikt hebben, kan je ze voor de uitdaging van de goddelijke Liefde stellen. Sommigen zullen die uitdaging aangaan. Anderen niet. Maar het is niet nodig om de goddelijke Liefde perfect te beleven, want de goddelijke Liefde bestaat er juist in dat de niet-perfecte wordt bemind. Pak mij er dus niet op als ik mijn woorden zelf niet in praktijk breng, maar benader mij met de goddelijke Liefde. Amen en dank je wel.
PS Hebben de initiatiefnemers van de fakkeltocht daarvoor toestemming gekregen van Anuna ?
1Ik moet hier eerlijk zijn. Deze woorden worden Jezus in de mond gelegd tijdens zijn afscheidsrede (laatste avondmaal) en zijn dus, in strikte zin, van toepassing op de groep van zijn leerlingen.