Of hoe een verstandige optimist zich vergist

MO*

Alma De Walsche

Een pleidooi voor actieve verontwaardiging: meer engagement, meer verantwoordelijkheid en meer overgave

Onderzoeksrechter Baltasar Garzón: ‘De ommekeer van het economisch model, daarover gaat het’

We bevinden ons vandaag op een revolutionair moment, vindt onderzoeksrechter Baltasar Garzón. In een wereld die barst van de ongelijkheid staan twee modellen lijnrecht tegenover elkaar: het neoliberale model van de elites die zich vastklampen aan corporate power, en het model van diverse meerderheden die het niet langer tolereren om uitgesloten te worden. We staan aan de rand van de afgrond. Of we in de afgrond vallen, hangt af van de manier waarop we reageren op de huidige situatie, aldus Garzón. ‘Het is niet zo dat iedereen corrupt is en alles reeds verloren.

Voor mij een goed artikel, al zal het je niet verwonderen dat ik het niet met alles eens ben.

Ik ga hier niet dieper in op deze thema’s, maar geef ze enkel aan.

Neen, opsplitsen van grote landen is geen stap terug in het verleden. Het is een stap naar de toekomst.

En neen, de klimaatprotesten van de jongeren zijn niet positief. Ze zijn het resultaat van manipulatie. En die manipulatie komt niet uit linkse hoek, wat onze nep linksen daar ook over beweren.

Maar er is veel fundamentelere kritiek, die al in de tweede zin naar boven komt. Ik citeer: … staan twee modellen lijnrecht tegenover elkaar: het neoliberale model van de elites die zich vastklampen aan corporate power, en het model van diverse meerderheden die het niet langer tolereren om uitgesloten te worden… Einde citaat. Het gaat om die twee modellen. Welnu, ik zie er slechts één: het neoliberale model. De protesteerders hébben geen model.

Even verder zegt Garzon: “Wat er op het spel staat is een ommekeer van het economische model…” Op dat ogenblik laat de interviewster de kans liggen om te vragen wat die ommekeer dan precies zou moeten inhouden.

Garzon wil een structurering van de protesten, want nu zijn er geen duidelijke leiders en dus heeft de overheid geen partner om in gesprek te gaan. Gaat hij er daarbij van uit dat deze overheid echt gesprekken wil ? Wat voor zin hebben gesprekken met een overheid die onlosmakelijk verbonden is met de macht die het neoliberale model voorstaat ?

Garzon ziet diepgaande veranderingen. Ik zie die niet. Ik zie mensen die opkomen voor veranderingen. Maar alle protesten lopen op niets uit: de klimaatverandering wordt niet aangepakt, net zomin als de migratie, de armoede…

Is er een harde confrontatie tussen twee modellen ? Vermits er slechts één model is, is die confrontatie er dus niet. Er is wel een confrontatie tussen machthebbers en machtelozen. De uitslag van die confrontatie ligt vast: de machthebbers zullen aan de macht blijven. Er zullen misschien wat cosmetische toegevingen worden gedaan. En dan gaat alles verder zoals het bezig was.

Natuurlijk ben ik het eens met het pleidooi voor ethiek. Maar nog altijd leren de economen in hun opleiding dat ethiek geen rol kan/mag spelen in de economie. Ja, er zijn ondernemers die pogen om ethisch te ondernemen. De New B bank is er een voorbeeld van. Maar het blijven grote uitzonderingen. Ze geven welwillende mensen de kans om wat ethischer om te gaan met hun geld, maar in feite verandert er niets. Fair Trade is een mooi initiatief, en het heeft zeker boeren in arme landen een duwtje in de rug gegeven, maar het heeft niets veranderd aan het systeem. 

Garzon is gewoon misdadig naïef als hij gelooft dat de media zullen bijdragen aan een rechtvaardiger wereld. De media zijn in handen van de mensen die de onrechtvaardige wereld met hand en tand verdedigen.

Op het einde zegt Garzon dat er de keuze is tussen de gewelddadige confrontatie en de dialectiek. Ik geloof niet in de gewelddadige revolutie. Maar dialoog, debat en discussie vragen twee partijen die beiden naar mekaar willen luisteren. Ik ben er zeker van dat er van de kant van het kapitaal geen luisterbereidheid is, en van mensen bij wie het water tot aan de lippen staat, kan je gewoon geen luisterbereidheid verwachten. En ten andere: wat voor zin heeft om in dialoog te gaan met het kapitaal ?

Ben ik nu grondig pessimistisch ? Pessimistisch ja ! Maar tegelijkertijd blijf ik geloven in de mensheid die het christendom heeft voortgebracht. En ja, die mensheid heeft tijd nodig, heel veel tijd. En het gaat altijd met op- en neergang, maar ik blijf geloven dat de volgende opgang altijd wat hoger uitkomt dan de vorige. Ondertussen ben ik het eens met de paus die waarschuwt voor de afgod van de consumptie.

 

Een reactie achterlaten

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *