Knack
‘Wat te doen met VRT? Eerst de inhoud, dan de centen’
Eerst en vooral: commerciële TV zou niet mogen bestaan. Want bij bijvoorbeeld VTM draait het niet om de programma’s, maar om de reclame. Als het kon, zou VTM enkel reclame uitzenden. De programma’s dienen enkel om de mensen naar de reclame te trekken. Dat is pervers.
Ik haat reclame. Want reclame staat niet in dienst van de mensen, maar in dienst van kapitalisten. Moest reclame nuttige informatie zijn voor consumenten, dan zou ik reclame aanvaardbaar vinden. Maar dat is ze niet. Integendeel, het is pure misleiding. Nu hoor ik de liberale roedel al huilen dat reclame nodig is voor de economie. Dat is natuurlijk waar, maar het enige wat je daarmee aantoont is dat ook die economie pervers is.
Als je de commerciële omroepen afschaft, wordt de situatie van de openbare omroep plots heel anders.
Ik ben het eens met de visie van Donders op de opdracht van een openbare omroep.
Hierin zie ik drie elementen: informatie, cultuur, en ontspanning.
Bij de informatie wil ik het nu hebben over de democratische en politieke informatie. Uiteraard moeten alle politieke meningen aan bod komen. Geen enkele mening mag worden uitgesloten. En àlle meningen zijn evenveel waard. Laat me nu even de politieke meningen vereenzelvigen met de politieke partijen.
Het gaat dus niet op om een kleine partij minder aan bod te laten komen dan een grote. Dat geldt ook voor de meningen van extreem rechts of extreem links. Een openbare omroep mag geen propagandamachine worden voor de grootste partij van dat ogenblik.
Ik haat het gedachtengoed van het vlaams blok. Maar als de niet-racistische partijen geen antwoord hebben op de haatpraat van het vlaams blok, is er iets grondig mis.
Als elke politieke partij evenveel aan bod komt, is er nog altijd een verschil: als er veel partijen zijn met een linkse mening, zal die mening meer op het scherm verschijnen.
Er zijn ook politieke opvattingen die niet rechtstreeks te linken zijn aan de politieke partijen van dit land. Deze meningen moeten aan bod komen in informatieve programma’s.
Cultuur en ontspanning zijn een moeilijk onderwerp, want je stoot al dadelijk op de vraag: wat is cultuur ? Wanneer is cultuur ontspanning, en wanneer wordt ontspanning cultuur ? Dat vraagt apart denkwerk, en ik laat het thema hier dus aan me voorbijgaan.
En nu naar de centen, waar het tegenwoordig om gaat.
Daarbij moeten we ons de vraag stellen waar voor het nodig is dat een omroep de ganse dag uitzendt ? Ik heb de tijd nog meegemaakt dat er enkel ’s avonds werd uitgezonden. Die tijd moet terug komen. Voor de commerciële zenders is het belangrijk om de ganse dag uit te zenden. De soap/zeep is ontstaan toen zeepfabrikant Procter & Gamble Procter & Gamble reclame wilde, gericht op huisvrouwen die de strijk of de was aan ’t doen waren. Maar ik heb reclame en commerciële zenders al afgeschaft. Ten andere, ook huisvrouwen zijn ondertussen ook afgeschaft. Mensen moeten leren zonder die lichtbak te leven. Dat geldt ook voor die andere lichtbakjes die tegenwoordig het samen-zijn van mensen verpesten. Er is iets mis met mensen die geen stilte meer kunnen verdragen. Er is dus geen enkele nood aan uitzendingen tijdens de dag. Wie absoluut toch tijdens de dag iets wil zien, moet naar het internet.
Vergis ik me als ik denk dat het beperken van de uitzendingen tot de avonduren, een serieuze besparing moet opleveren ?
Toch denk ik nog altijd dat het overwegen waard is om over te stappen naar het Nederlandse model.
Er zou dan een Openbare Omroep zijn, die zich strikt beperkt tot nieuwsgaring zonder duidingprogramma’s. Deze openbare omroep levert bondige nieuwsfeiten zonder tendentieuze commentaar, gecombineerd met een cultuuraanbod. Daarnaast is er plaats voor een aantal zendgemachtigde verenigingen (in Nederland: AVRO/TROS, VPRO e.a.) Het zou me te ver leiden om daar hier dieper op in te gaan. Het nadeel van dit systeem lijkt me er in te bestaan dat mensen dan enkel nog naar hun eigen zender kijken, en niet meer in contact komen met andere visies. Maar dat zou kunnen opgelost worden door op de openbare omroep geregeld debatten te organiseren tussen de zendgemachtigde verenigingen.
Ja, ik weet het: ik kan hier schrijven wat ik wil, het is allemaal niet realistisch. Mensen willen nu eenmaal geen stilte meer. Sommigen zijn verslaafd aan reclame. “Shoppen” is voor velen een hobby. De boel is om soap.