Grenzeloos
De terugkeer van het handelskapitaal
Een artikel dat informeert, vertrekt vanuit een overtuiging, maar niet poogt om te overtuigen omdat de informatie voldoende overtuigend is.
En het toont de waanzin van het kapitalisme aan.
Ik weet het: ik val in herhaling, maar ik kan de kans niet laten voorbijgaan omdat dit artikel een belangrijke informatie geeft, die een rol speelt in mijn betoog. Ik heb het hier over het wereldwijde werkloosheidscijfer. Je kan discussiëren over dat cijfer, maar in ieder geval is de wereldwijde werkloosheid problematisch.
Daarbij spelen er twee factoren: de technologische vooruitgang die een exponentiële stijging van de productie met minder arbeiders voortbrengt, en de stijging van de wereldbevolking.
Nu moet ik terugkomen op de vicieuze cirkel die eigen is aan het kapitalisme.
Door de concurrentie op de markt worden bedrijven verplicht om zo goedkoop mogelijk te produceren. Wie een evenwaardig product goedkoper op de markt kan brengen, wint de concurrentiestrijd. Dat betekent dat de bedrijven wereldwijd de slimste koppen inzetten om zo veel mogelijk te produceren in zo weinig mogelijk tijd. Die tijd is belangrijk, want het gaat hier om arbeidstijd, en arbeid is een belangrijke factor in de maakprijs. Maar bij arbeid speelt niet enkel de tijd, maar ook het loon. De producent is dus verplicht om zijn werkvolk zo weinig mogelijk te betalen.
De toenemende productie vraagt ook toenemende consumptie. Maar die consumptie is pas mogelijk als genoeg mensen genoeg verdienen. Juist doordat de concurrentie de lonen laag houdt, stijgt de consumptie niet mee met de productie(capaciteit). Als de producten niet verkocht geraken, worden arbeiders ontslagen. Zo ontstaat de werkloosheid, waarvan sprake in dit artikel.
Maar die werkloosheid betekent minder inkomen. Minder inkomen betekent weer minder consumptie. Daardoor moet de productiecapaciteit dalen. Die daling brengt weer meer werkloosheid mee… Die grotere werkloosheid doet de consumptie weer dalen… enzovoort. Zo krijgen we een vicieuze cirkel: factor A veroorzaakt factor B en factor B veroorzaakt factor A.
Je kan het draaien van de vicieuze cirkel vertragen. Ik geef hiervan slechts enkele voorbeelden.
Er zijn eerst en vooral de werklozensteun en de pensioenen die de koopkracht van mensen minder doen dalen. Maar die uitkeringen worden gefinancierd uit arbeid. Een stijgende werkloosheid betekent dus minder financiering. Het effect van deze sociale zekerheid is dus beperkt.
Op dit ogenblik wordt er massaal ingezet op reclame om de mensen tot consumptie aan te zetten. Maar reclame doet de prijs van de producten stijgen en dat is niet goed voor de consumptie, en daarbij haalt reclame niets uit bij mensen die te weinig geld hebben. Reclame is dus een pleister op een houten been.
Bij ons worden de bedrijven door het VBO en Voka aangespoord om nieuwe markten aan te boren om zo de producten verkocht te krijgen. Zo ’n nieuwe markt is, bijvoorbeeld China. Maar als op die nieuwe markt het inkomen van de mensen laag ligt, zal je onze dure hoogtechnologische producten daar slechts beperkt verkocht krijgen, en, zoals China aantoont, zal de nieuwe markt er voor zorgen dat op niet al te lange termijn de productie naar daar zal verhuizen, wat de werkloosheid hier niet ten goede komt.
Er zijn economen die menen dat je de overproductie kunt opvangen door krediet- verlening. Een praktische toepassing hiervan is de bankkredietkaart. Maar in feite komt dat er op neer dat je gewoon meer geld in omloop brengt, en zo een zeepbel creëert. Zeepbellen hebben de vervelende neiging om uit elkaar te spatten.
De meest efficiënte manier om de cirkel te vertragen zijn plaatselijke oorlogen, want die verhogen de wapenproductie; deze geeft mensen werk, zodat ze wegblijven uit de werkloosheid; en – toch prachtig ! – vernietigt dadelijk de nieuwe productie, zodat een mooie cirkel ontstaat. Ik ben een groot voorstander van de oorlogen in Vietnam, Irak, Afghanistan, nu in Syrië… en hopelijk binnenkort ook in Iran, omdat ik hoop dat daardoor ons sociale systeem in stand zal blijven tot ik een leeftijd zal bereikt hebben dat het mij niet meer interesseert.
Tussen haakjes, maar toch interessant: het socialistische Waalse gewest is hoofdaandeel- houder van Fabrique National d’ Armes de Guerre. En de regionalisering van de wapen- handel in belgië is er gekomen doordat “de Walen” het niet eens waren met “de Vlamingen” die een striktere beperking van de handel tot “vreedzame staten” wilden. Of hoe zogenaamde socialisten oorlogsstokers geworden zijn. Maar ik geeft toe: daardoor hebben ze er toe bijgedragen dat de wereldoorlog wordt uitgesteld. Mijn oprechte dank aan onze Waalse landgenoten.
En daarmee is het grote woord gevallen: de volgende wereldoorlog. Want eigenlijk hebben we sinds de tweede wereldoorlog geen enkele periode gekend zonder dat er ergens een plaatselijke oorlog bezig was. En toch is de cirkel blijven draaien.
We naderen nu de kritische massa: tegelijkertijd te veel productiecapaciteit, en te veel mensen.
Een vicieuze cirkel kan je enkel stoppen door de twee factoren tegelijkertijd op te lossen. Als je één factor aanpakt, pak je niet de oorzaak aan, want die ligt in de tweede factor. Dat geldt voor beide kanten. Je moet dus tegelijkertijd de productiecapaciteit en het teveel aan mensen vernietigen. Dat doet dus die oorlog. En het kan niet meer een plaatselijke oorlog zijn omdat het probleem wereldwijd is.
Kijk: dat is de waanzin van het kapitalisme. De enige oplossing bestaat in het uitschakelen van de concurrentie, althans in de massaproductie. Maar dan heb je geen kapitalisme meer.
In mijn boek Eutopia ga ik dieper in op dit thema. Je kan het gratis lezen en/of downloaden, ook in ebookformaat op www.maymarx.be onder de rubriek “Publicaties”.