Trouw (Nl)
Met de huidige aanpak vergroot corona de kansenongelijkheid onomkeerbaar
Kijk, daar word ik nu kwaad van. Hoe is het in godsnaam mogelijk dat in deze tijd en in deze rijke samenleving, afkomst nog tot zulke ongelijkheid kan leiden ? “Afkomst” is voor mij hier niet beperkt tot ”vreemde” afkomst, maar meer in het algemeen: het gezin waarin een kind geboren is. Of de ouders autochtonen of allochtonen zijn, maakt op zich niets uit, al zal natuurlijk allochtone afkomst in vele gevallen een bepalende factor zijn.
Nu moet ik natuurlijk oppassen met dat “in deze tijd en deze rijke samenleving”. Want waarom zou ik me druk maken over kinderen in onze rijke Westerse wereld en niet over kinderen in de “arme wereld” ?
Maar goed, laat het ons toch maar even over hier en nu hebben.
In welke gezinnen situeert zich het probleem ? Ik zie twee factoren: materiële en geestelijke armoede. Uiteraard kunnen die samengaan.
Materiële armoede gaat dan over kleine behuizing waarin geen plaats is voor rustig studeren, over te weinig geld voor laptops…
Maar er is ook geestelijke armoede: ouders die niet geïnteresseerd zijn in school en studieresultaten van hun kinderen zodat die van huis uit geen stimulansen en motivatie krijgen om te “presteren” op school. Ook hier weer kan het even goed gaan over autochtone ouders die, bijvoorbeeld, aan de drank of andere drugs zijn. Maar ook over allochtone ouders die zelf (quasi) analfabeet zijn; over een zeer beperkte woordenschat beschikken; vanuit hun cultuur het nut van school niet inzien… Reken hier ook maar mensen bij die in een soort primitieve religie het wetenschappelijke denken verwerpen; niet willen weten van de evolutieleer; of die hun jongens opvoeden in het geloof dat een man geen gezag mag aanvaarden van een vrouw. In ons onderwijs waarin het personeel sterk vervrouwelijkt is, lijkt dat me niet bevorderlijk voor veel ijver.
Dan komt de vraag: wat daaraan te doen ?
Het financiële probleem is op het eerste zicht nog het gemakkelijkst op te lossen: het volstaat om ons onderwijs écht gratis te maken zodat elk kind van school uit alle materiaal meekrijgt dat het nodig heeft. Daarin inbegrepen dus ook laptops. Het zal niet meer lang duren of laptops zijn op school even noodzakelijk als pen en papier.
Er zijn tegenwoordig mensen die oude laptops inzamelen om uit te delen aan behoeftige kinderen. Dat kan goede public relations zijn en aan sommigen het gevoelen geven dat ze toch wel goede mensen zijn, maar het is in geen geval een echte oplossing. Voor sommige problemen heb je liefdadigheid nodig. Ik ben voor het in stand houden van liefdadigheid. De staat moet en mag niet voor alles opdraaien. Maar dit is een ander soort probleem. Het vraagt structurele oplossingen. Als je niet oppast verschuilt de staat zich achter de liefdadigheid die het probleem lijkt op te lossen om zelf niets te moeten doen. Maar zeker als het over die laptops gaat is de liefdadigheid een doekje voor het bloeden. Je kan de schoolkansen van een kind toch niet laten afhangen van de goede wil van een (beperkt) aantal burgers ?
Ja, het onderwijs slorpt nu 12,2 miljard op. Dat is een kwart van alle overheidsuitgaven in Vlaanderen.
En dan ? Als er één post is die de moeite waard is om er geld aan uit te geven is het het onderwijs. Waarschijnlijk kan hier en daar, een en ander wel wat efficiënter, en kan er bespaard worden. Maar dat is geen excuus om de uitgaven te beperken. Ja, ik weet het: de mensen in de gezondheidszorg hebben groot gelijk als ze meer geld voor zorg eisen. Ik zou het moeilijk vinden om onderwijs en zorg tegen mekaar af te wegen. Maar laat me de groenen toch maar even tegen hun kar rijden ( Ik rijd graag tegen de kar van de groenen ): als ik moet kiezen tussen openbaar vervoer en onderwijs, is mijn prioriteit duidelijk.
Veel moeilijker is het probleem van de geestelijke armoede.
Sta me toe om in dit verband te doen opmerken dat links een onvergeeflijke fout heeft gemaakt door via onze sociale zekerheid enkel aandacht te hebben voor materiële armoede. Eigenlijk is het cynisch: links heeft in zijn atheïstische ijver een religie (het christendom) bestreden die in haar vorm van hier en nu een houding verspreidde die het onderwijs bevordert. Het verwelkomt nu in de vorm van de multiculturele samenleving een religie die bij een groot gedeelte van haar gelovigen een houding ontwikkelt die negatief is voor het onderwijs. Laat dit dan samengaan met een culturele afkomst (bijvoorbeeld uit een afgelegen Marokkaans Berberdorp) die ook al niet helpt, en het wordt wel zeer moeilijk. In ieder geval heeft links geen antwoord op dit probleem omdat het inderdaad totaal gefocust is op het materiële en het probleem gewoon niet wil zien, ook al vanuit een misplaatste, obsessionele drang om te strijden tegen discriminatie waardoor het discriminatie bevordert. In ieder geval brengt links op dit ogenblik niets bij aan een oplossing voor het geestelijke probleem.
Nu denk ik dat de multiculturele samenleving een adequate oplossing binnen een afzienbare tijd onmogelijk maakt. Maar dat belet niet dat we het probleem moeten aanpakken: het is niet de schuld van deze allochtonen en zeker niet van hun kinderen dat ze in hun situatie zijn verzeild geraakt.
Er is misschien niet veel aan te doen, maar toch veel meer dan nu.
Ik doe een concreet voorstel: laat iedere school na de uren kook-samenkomsten organiseren waarbij zowel autochtone als allochtone moeders (onderzoek heeft uitgewezen dat moeders de bepalende factor zijn) recepten uitwisselen en voor mekaar koken. Het contact alleen al tussen die moeders zal een verrijking zijn. Laat de begeleiders van die samenkomsten de gesprekken ook in de richting sturen van uitwisseling van schooluitslagen, aanpak van school- en opvoedingsproblemen… Laat leerkrachten deelnemen.
Is dit een mirakeloplossing ? Zeker niet. Maar alle betere ideeën zijn welkom. In ieder geval zullen deze samenkomsten voor deze mensen meer opbrengen dan “oudercontacten”.
PS Uit mijn kritiek op links, maken nogal wat mensen op dat ik rechts ben. Niet dus: het gaat over wat zichzelf links noemt, maar in mijn ogen grandioos faalt in echte linksigheid. “Links” is niet links genoeg. Ik ben links. 🙂