Business AM
Meer dan honderd Belgische academici ondertekenen manifest tegen pandemiebeleid
Weer wordt er uitgepakt met het aantal. “Meer dan honderd…” dat het ergens over eens is. Ik hou daar niet van. Toen Einstein met zijn relativiteitstheorie kwam, was zowat niemand het met hem eens. Wat betekent dus het aantal ?
Als het over wetenschap gaat, zegt dat aantal dus eigenlijk niets. Maar hier gaat het natuurlijk niet over een wetenschappelijke stelling (zoals bij het klimaatprobleem), maar over een samenlevingsprobleem, en dan speelt het aantal wel een rol, want het betekent dat er een belangrijke groep mensen een probleem onderkent. In een democratie speelt het aantal wél.
Misschien nog belangrijker is de kwaliteit van de ondertekenaars, en die lijkt me toch wel indrukwekkend.
In feite ondertekenen ze hier het falen van Frank Vandenbroucke. Neen: dat falen is niet absoluut. Frank heeft, zeker bij de aanvang van de crisis kordaat en adequaat het roer in handen genomen en na de grandioze mislukking Wilmès – De Block was dat maar goed ook.
En ja, hij heeft zich af en toe vergist, maar dat kan niemand hem kwalijk nemen. Het grote voordeel voor Frank in die tijd bestond er in dat hij, als wetenschappelijk denkend mens, zich volledig kon toespitsen op dat wetenschappelijke: de bestrijding van een virus en een pandemie. De enige raadgevers die hij toen echt nodig had, waren de virologen en epidemiologen… dacht hij. Het maatschappelijk probleem was toen van mindere orde. Iedereen aanvaardde dat we in een soort oorlogstoestand leefden en dan verdwijnt de democratie die niet geschikt is voor het oplossen van overweldigende, urgente problemen, en neemt de dictatuur het even over. In oorlogstijd maakt niemand problemen over een lockdown, samenscholingsverboden, nachtklokken, of op-hok-plicht.
Ondertussen kan je niet meer zeggen dat we in een oorlogssituatie zitten en dus moet de democratie weer aan zet komen. Het samenlevingsprobleem is minstens even zwaar en dringend als het coronair probleem. Daarbij zijn de polarisatie en de ontevredenheid over de overheid evidente thema’s.
Merk daarbij op dat deze polarisatie en ontevredenheid ook al voor corona op andere domeinen de kop op staken. Corona heeft die problemen enkel nog meer op scherp gesteld.
Zeker zo belangrijk is het probleem dat zich stelt in de wetenschappelijke en meer algemeen academische wereld waarin een groep wetenschappers zich meester maakt van het thema; zich daarbij een soort van machtspositie verwerft; en die macht dan misbruikt om andersdenkende collega’s de mond te snoeren in naam van het algemeen welzijn. Wat Lieven Annemans of Sam Brokken is overkomen is erg zorgwekkend. Even erg is het feit dat onze reguliere media dat spel onbeschaamd volledig meespelen.
Nu is ook dat niet enkel eigen aan het coronaprobleem. Hetzelfde hebben we ook al gezien in de klimaatcrisis waarin de goeroe van de klimaatpaniek, Jean-Pascal van Ypersele drie collega’s met andere wetenschappelijke inzichten de mond heeft gesnoerd en een collega zelfs heeft doen ontslaan.
Dat de academische overheden daaraan meewerken is misschien nog het ergste. Zo is de uitspraak van de Gentse rector dat de mening van Annemans niet die van de universiteit is, misplaatst. De universiteit hééft geen wetenschappelijke mening te hebben. Aan een universiteit moeten juist verschillende wetenschappers met verschillende wetenschappelijke inzichten aan het werk kunnen zijn. Ander is er geen wetenschap. Ik ben er zeker dat Rik Van de Walle dat weet en eigenlijk ook meent. Maar het is tekenend voor deze tijd dat hij dit even uit het oog verliest. Ondertussen blijft het onrustwekkend.
Onrustwekkend ook is de pretentie van deze wetenschappers. Deze Jean-Pascal van Ypersele kwam enkele dagen geleden nog in de media naar aanleiding van de hitte in Buenos Aires uitleggen hoe schadelijk voor de gezondheid de hitte wel niet is. Welnu, als het over gezondheid gaat, wil ik het horen van een arts, en niet van een fysicus die zichzelf tot klimaatwetenschapper heeft benoemd. Maar dat deert van Ypersele niet. Hij misbruikt zijn wetenschappelijke titel om paniek te zaaien in functie van zijn klimaatboodschap. Triestige figuur.
Zo zijn een Erika Vliegen en Van Ranst ook zwaar in de fout gegaan, en Vandenbroucke heeft zich laten vangen.
Een viroloog of pandemioloog kan als wetenschapper de verspreiding van het virus vaststellen en tot het besluit komen dat deze verspreiding moet worden tegengegaan door beperking van de menselijke contacten. Maar daar stopt de virologie. Hoe die menselijke contacten moeten verminderen is een zaak van gedragswetenschappers. Die tussenstap is overgeslagen en dan krijg je inderdaad toestanden waarin een burger aan de minister toelating moet vragen om naar het toilet te gaan.
Die pretentie van de wetenschappers is onrustwekkend omdat we dreigen af te stevenen op een dictatuur van de wetenschap.
Begin maar eens over na te denken over alle vormen van regelgeving en beïnvloeding die we ondergaan onder de dictatuur van de klimaat- en de virologie-wetenschap, gaande van de toegelaten kachel tot het recht om iemand te kussen.
Natuurlijk laat ik mijn gedrag beïnvloeden door de wetenschap. Ik ben niet dom. Ik aanvaard daarbij dat de wetenschap per definitie in beweging is en ik morgen misschien naar andere inzichten zal leven dan vandaag. Maar ik aanvaard niet dat een hele samenleving via de politiek wordt gedwongen om de regels te volgen die door één wetenschappelijk inzicht worden opgelegd terwijl ik weet dat er ook ander inzichten zijn, en dat die misschien de inzichten van de toekomst zijn.
Breder gesteld: de mens als voelend, denkend, willend, wezen verschrompelt en wordt een object van wetenschap. Denk daarbij ook aan de “mens-wetenschappen” de sociologie, psychologie, pedagogie… De impact van dat geheel op ons leven is ondertussen gigantisch. Stilaan verworden we tot de ratten in een wetenschappelijk labo. Of tot de mensensoort die Aldous Huxley beschrijft in zijn meesterwerk “Brave New World”.
En ja, natuurlijk stoot je dan op de tegenstelling individu – gemeenschap, waarbij mijn stelling het individu benadrukt met zijn eigen vrije wil. Ik kan daar hier niet meer op doorgaan. Maar laat het toch duidelijk zijn dat een gemeenschap (solidariteit) die niet gedragen is door vrije individuen, geen echte gemeenschap is, maar een kudde die wordt voortgejaagd.
Laatste vraag: wie is de ultieme voortjager ? Ik ga het antwoord niet geven. Maar uiteraard ligt het bij de macht.
Toch een tip ?
De wetenschap is totaal vercommercialiseerd.