De Wereld Morgen
Proefballon minister Diependaele (N-VA) voor privatisering sociaal woonbeleid is vals en laf
Wat is dat toch met die Lode Vanoost ? Natuurlijk is wat Diependaele doet een schande. Maar de manier waarop Vanoost er over bericht is al evenzeer te misprijzen. Om te beginnen is zijn betoog één groot intentieproces. Vanoost wéét hoe Diependaele denkt en kan in het diepst van zijn hart kijken en natuurlijk is wat Vanoost daar ziet niet fraai, want Vanoost wil er niets fraais zien. Erger nog is dat Vanoost hier niets bijbrengt om te begrijpen waar het eigenlijk om gaat.
Laat mij het dan maar doen.
Er is inderdaad een geweldige privatiseringsgolf aan de gang.
Die golf kadert in de fase waarin het kapitalisme op dit ogenblik verkeert.
Gisteren heb ik het al gehad over de kapitaalaccumulatie die eigen is aan het kapitalisme: door de concurrentie gaat het kapitaal zich meer en meer concentreren in de handen van steeds minder kapitalisten. Vergelijk het met een sportcompetitie die begint met 32 deelnemers.Bij elke ronde valt de helft weg. Via opeenvolgende finales (32/16/8/4/2) leidt het systeem tot één winnaar. In de economische competitie neemt de winnaar van de ronde de winst mee van de verliezer. Op het einde krijg je dus een winnaar die alles heeft.
Een een ander resulteert in een toestand waarin er een enorme voorraad kapitaal beschikbaar is waarvoor geen winstgevende investeringsmogelijkheden meer worden gevonden. Winnaars van de finale zoals Bezos en Branson die niet meer weten wat doen met hun geld geven het dan maar uit aan duur speelgoed zoals reisjes naar de ruimte.
Er is natuurlijk nog wel ruimte om noden en behoeften in te vullen en geld in te pompen, maar die ruimte situeert zich in de openbare sector en die investeringen zijn niet winstgevend en dus heeft de kapitalist er niets aan. Het kapitalisme is nu eenmaal in essentie gericht, niet op behoeftenbevrediging, maar op winst.
De openbare sector waarbij het de overheid is die belastinggeld investeert in behoeftenbevrediging ( wegen, vervoer, sociale woningbouw, onderwijs, gezondheidszorg…) is dus op zich geen optie voor de kapitalist. Tenzij…
Tenzij hij geld kan opstrijken van de overheid dat zijn investering winstgevend maakt.
Dan ontstaat de publiek-private samenwerking waarbij de inbreng van de overheid de winst uitmaakt van de privaatinvesteerder.
De hele zaak lijkt een win-winsituatie: de overheid die te weinig geld heeft, kan de behoefte toch bevredigen dank zij het geld van de investeerder en de investeerder maakt winst dank zij het geld van de overheid.
Dàt is de politiek die tegenwoordig door partijen als de VLD en de N-VA wordt voorgestaan. Maar als het er op aankomt zijn ook de andere partijen niet vies van dit soort constructies.
Er is vanuit sociaal oogpunt zelfs iets voor te zeggen.
Want als de overheid te weinig geld heeft voor de zorg, zal haar dienstverlening minimaal worden of zelfs helemaal wegvallen. Tegelijkertijd kunnen de investeerders dan wel nog geld pompen in zorg voor een beperkte groep die het kan betalen en ontstaat er zo een samenleving met twee snelheden: een voor de arme of zelfs de gewone man, en een voor de meer begoeden.
Nu is die er ook al. Er zijn al private ziekehuizen waar enkel rijken binnen geraken. Maar zonder de publiek-private samenwerking zou de kloof nog veel groter zijn.
En neen, dat is voor mij geen reden om alleluja te roepen bij dat publiek-privaat gedoe. Want ik ben tegen het kapitalisme.
Maar wie het kapitalisme aanvaardt, moet ook de economische wetmatigheden van het systeem toepassen.
Hier gaat het om de wetmatigheden die eigen zijn aan de huidige fase van het kapitalisme: de kapitaalaccumulatie.
Wie die wetmatigheden niét toepast, kàn niet overleven in het systeem. Dat is ook de reden waarom de politiek binnen het kapitalisme altijd per definitie in dienst staat van het kapitaal. Daar kan in beperkte details misschien wat aan gemorreld worden, maar zeker als het er op aankomt gelden de wetten van het systeem.
Het is dan mooi om te zien hoe het systeem altijd opnieuw de juiste mensen aan de macht brengt die het systeem op dat ogenblik nodig heeft. Op dit ogenblik is dat dus een Diependaele.
Tussendoor
Een andere uitweg voor het overschot-kapitaal is de investering in het militair-industrieel complex, de wapenindustrie. Toevallig leidt deze fase van het kapitalisme ook naar de volgende: een grote oorlog. En dus brengt het systeem ook op dat vlak weer de juiste mensen aan de macht: een Trump (tot alles in staat), een Biden (een pion van dat militair-industrieel complex en altijd al een oorlogsstoker geweest.)
En neen, ik denk dus niet dat Diependaele een slecht mens is.
Ik ga er van uit dat het bij Diependaele er niet om gaat rijke vrienden nog rijker te maken. Integendeel, hij is een goed bestuurder die zich aanpast aan het systeem. Om het cru te stellen: gezien de toestand van de overheidsfinanciën zou een bestuurder de zorg van de overheid op een laag pitje zetten als hij publiek-private constructies zou weigeren om ideologische redenen. Het kapitalisme is nu eenmaal een pervers systeem. Nu kan je bij Diependaele natuurlijk nog wel vragen stellen bij het feit dat hij het voorziene geld niet opgebruikt krijgt in de voorziene projecten, maar fundamenteel verandert dat niets aan de zaak.
Besluit
Wie het kapitalisme aanvaardt, al dan niet enthousiast of met grote tegenzin, is dus hypocriet als hij zich tegen publiek-private samenwerking verzet.
Of: wie het meent met zijn tegenstand tegen de publiek-private samenwerking, moet ook de stap zetten naar tegenstand tegen het kapitalisme. Ik stap mee.