Innerlijke vrijheid

Kerknet

Lieve Wouters

Harten zonder Grenzen – Drie keer tralies, drie keer bevrijding

19 jaar geleden bevrijdde Dries Neirynck zich van een alcoholverslaving. Vandaag breekt hij figuurlijke tralies in de gevangenis en palliatieve zorg

Vrijheid.

Je kan vele invullingen geven aan dat woord.

Zelf ben ik extreem gevoelig voor onvrijheid. Ideologisch heeft dat me geleid naar het anarchisme. Ik ben niet anarchist omdat ik het anarchisme als ideologie heb leren kennen en me dan tot die ideologie heb bekeerd. Ik ben anarchist omdat ik vanuit mijn vrijheidsdrang een eigen ideologie ontwikkeld heb en dan ontdekte dat mijn ideologie niet zo oorspronkelijk is als ik dacht, maar al veelal (niet helemaal) terug te vinden is in het anarchisme.

De minste dwang verandert me in een reactiemachine. 

Zelfs de meest natuurlijke natuurwetten zoals de zwaartekracht storen me. Van kinds af heb ik willen vliegen. Vliegen geeft een gevoelen van bevrijding van de zwaartekracht.

Maar zelfs het beste vliegtuig moet ooit terug naar de grond. En dan begint de onvrijheid van de zwaartekracht weer, tot ze uiteindelijk de ultieme overwinning behaalt en ik niet op de grond maar in de grond eindig. 

Als ik Bezos of Branson was, dan zou ik me in palliatieve toestand de ruimte in lanceren om al zwevend te sterven.

Maar tussen droom en daad staan praktische bezwaren en ik heb er ondertussen mee leren leven dat ultieme vrijheid onmogelijk is.

Op de meeste vormen van onvrijheid heb ik weinig vat.

De geneeskunde kan de onvrijheid van bepaalde biologische onvrijheden wat verzachten. Meer ook niet.

Ik kan de illusie koesteren dat de democratie een vorm van vrijheid is tegenover de dwang van de overheid, maar aan de drang van de groenen om mijn gedrag te sturen valt ook in deze democratie niet te ontsnappen. Gelukkig leef ik niet in het Rusland van Poetin (al is het daar nog altijd beter dan in het Oekraïne van Zelensky), maar echt vrij voel ik me hier toch niet.

En mijn vrouw is geen gemakkelijke. Daar moet ik overigens niet over klagen, want ik heb haar gewild en ik wil haar nog. (Ze leest mee ! ) Maar thuis doe ik toch niet wat ik wil.

En daar is niet veel aan te doen. Dikwijls is daar zelfs niets aan te doen, want de onvrijheid wordt me van buiten af opgelegd.

Maar er is een onvrijheid waar ik wél iets kan aan doen: mijn innerlijke onvrijheid.

Het is die innerlijke onvrijheid waar Dries Neyrinck het over heeft.

Je kan alcoholverslaving zien als lichamelijke verslaving. Maar de onvrijheid is innerlijk.

De onvrijheid van de gevangene kan je oppervlakkig zien als onvrijheid door opsluiting. Maar de échte onvrijheid is die van de mens die niet bekwaam is tot schuldbesef zodat de opsluiting een marteling is. Schuldbesef is de noodzakelijke eerste stap naar verzoening met de benadeelde, maar ook met zichzelf. Schuldbesef leidt tot aanvaarding van de straf en daardoor is de straf geen onvrijheid meer.

De palliatieve mens kan de dood als onvrijheid ervaren. De zorgende kan pijn verlichten, maar de echte palliatieve zorg bestaat er in dat de stervende zo pijnvrij mogelijk gehouden wordt zodat hij zich kan concentreren op zijn nabij sterven. Palliatieve zorg begeleidt de stervende naar de vrijheid van de aanvaarding van de dood, zodat hij gelukkig kan sterven.

Als christen heb ik een goede motivering om onvrijheid om te buigen in innerlijke vrijheid: de liefde die God is, wat betekent dat ik poog om de liefde als het alles overstijgende, mijn leven bepalende, te laten zijn.

Waarom zou een alcholverslaafde proberen om van zijn verslaving af te geraken ? Hij kan denken aan zijn eigen gezondheid, maar die bekommernis kan hij opzij zetten door zijn gezondheid af te wegen tegen het genot van de roes. Maar wat hij niet opzij kan zetten is het feit dat hij ongenietbaar wordt voor de mensen die hij liefheeft en onbekwaam om in de samenleving iets te betekenen voor anderen. Overigens is de AA niets anders dan een milieu dat liefde creëert, toegespitst op het probleem van de verslaving.

Schuldbesef doet streven naar verzoening en verzoening is een vorm van liefde. Overigens is andersom ook waar: het slachtoffer dat uit is op wraak kan enkel tot echte verwerking en sereniteit komen door vergiffenis en verzoening. Vergiffenis is een belangrijk thema in de boodschap van Jezus. Ze is een vorm van liefde.

Waarom denk je dat mensen het als zo belangrijk ervaren dat een stervende omringd is door zijn geliefden; dat iemand zijn hand vasthoudt ? In die twee handen zijn er twee richtingen. Meestal denken we dan aan de richting van de geliefde die door zijn hand zijn liefde toont aan de stervende. Maar ik denk dat de andere richting misschien nog belangrijker is: ook de stervende toont zijn liefde. Hij sterft al liefhebbend.

Aan die innerlijke vrijheid kan ik werken. 

Eigenlijk is het ook de enige echt belangrijke vrijheid omdat ze alle andere onvrijheden overwint of op zijn minst aan belang doet verminderen.

Natuurlijk is ook volledige innerlijke vrijheid niet mogelijk.

Maar we kunnen er wel elke dag aan werken. Niemand kan ons daar in tegen houden. Ook er aan werken is eigenlijk al vrijheid.

ik doe mijn best. Tot ik De Croo tegenkom.

 

Een reactie achterlaten

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *