Anuna De Wever, gisteren op Radio 1 bij Friedl Lesage.
Het is de eerste keer dat ik haar wat langer aan het woord hoor. En ik ben onder de indruk: ze is zeer intelligent, zeer goed bespraakt, gedreven, en ik denk dat ze eerlijk is. En zeker dat laatste is enorm belangrijk. Ik heb eerder al gesteld dat ik er van overtuigd ben dat haar actie oprecht is ingegeven door bekommernis om het klimaat. Dat die actie ondertussen via groen door het koningshuis en het belgische grootkapitaal is geäccapareerd is niet haar fout. Maar naast die goede eigenschappen die ik haar hierboven toedicht is het ook duidelijk dat ze al alle truken van de politieke foor kent. En ze weet dus dat haar wordt verweten dat ze in de kaart van groen speelt. Ze stelt daarom dat ze graag zou samenwerken met Bart De Wever. Ik ben benieuwd hoe ze daar verder mee zal omgaan.
Toch zijn er ook zaken die wringen.
Ze spreekt over een paar duizend klimaatexperten die haar actie steunen. Welnu, dat is niet correct. Bij de ondertekenaars van het manifest van de “academici” zijn er slechts enkele klimaatexperten. De anderen zij filosofen, sociologen of wetenschappers van een andere discipline… enz. En die academici hebben natuurlijk recht op hun overtuiging, maar van het klimaat weten ze even veel of even weinig als jij en ik, en dus is dat manifest waardeloos. Weet Anuna dit ? Als ze dit weet, liegt ze. Ik kan dat begrijpen vanuit een opportunisme: alle steun is welkom. Maar dat siert haar toch niet.
Ze wéét – het zou erg zijn als ze het niét weet – dat bijvoorbeeld, de ontbossing van het amazone woud een belangrijke factor is, en vernoemt die ook. Maar in haar actie hier, komen dat soort thema’s niet aan bod, want ze richt zich tot de belgische politiekers. Dat is zwak. Precies daardoor komt ze in de partijpolitiek en het belgicistische vaarwater terecht. En het is ook niet juist: want de belgische politiek kan het klimaat niet redden. Zelfs al zou belgië een totaal klimaatvriendelijk land worden, dan staan we nog nergens. En dus moet iemand die het echt meent, ook breder kijken, en breder actie voeren. Je kan natuurlijk stellen dat je ergens moet beginnen, en ik wil natuurlijk ook dat belgië klimaatvriendelijk wordt, maar dat kan onmogelijk lukken als de actie tot belgië beperkt blijft. Ik verwacht dus van Anuna dat ze haar talent als volksmenner zal gebruiken om haar actie te internationaliseren, het partijpolitieke te overstijgen en écht iets te doen aan de échte oorzaken, en die zijn niet de uitstoot van CO2, maar de oorzaken van die uitstoot. En die oorzaken liggen niet in de stand van de wetenschap, of de slechtheid van de gewone vervuilende burger, maar in ons samenlevingssysteem, en meer bepaald in het economisch systeem. En daar hoor ik Anuna niet over.`
In dat verband situeer ik ook haar oproep om geld bij te drukken om de transitie te betalen. Ten eerste toont dat aan dat ze er zich van bewust is dat wat zij wil eigenlijk met de huidige geldvoorraad onbetaalbaar is. En daar is ze dan niet consequent, want in haar actie naar de belgische politiekers toe, gaat ze er van uit dat het enkel een kwestie van politieke wil om de kosten te betalen. Ze verdedigt haar standpunt dat er geld is bijgedrukt om de banken te redden in de bankencrisis. Maar dat was toen een vergissing, want de banken waren beter gewoon afgeschaft (maar dat kan niet binnen het kapitalisme). En ook al is er geld bijgedrukt, en zijn de banken gered, het is toch de burger die de rekening betaald heeft. En als er geld wordt bijgedrukt om het klimaat te redden, zal het ook weer de burger zijn die betaalt. En net zoals bij de bankencrisis zal de rijke er rijker bij worden. Anuna wordt gedreven door een sterk rechtvaardigheidsgevoel. Wel, dan moet ze ook daarover actie gaan voeren. Maar ik verwijt Anuna niet dat ze op haar leeftijd nog niet tot dat soort inzichten is gekomen.
Anuna gelooft niet in God, enkel in de wetenschap en de feiten. En als ze naar de sterren keek, heeft God haar nooit een teken gegeven. Dat is natuurlijk pure belachelijkheid. Ik ga hier niet in op de waarde van de wetenschap en onze kennis van de feiten. Maar ik vind het stuitend dat iemand die zo getalenteerd is, en door haar thuissituatie en opvoeding zo goed haar talenten heeft kunnen ontwikkelen en volwassen is geworden, op het vlak van geloof een klein kind is gebleven. Maar dat is waarschijnlijk de schuld van haar ouders, aan wie ik hetzelfde verwijt richt.
Anuna wil geen kinderen, want die gaan haar vrijheid beknotten. Dat is egoïsme, en vertrekt vanuit een triestige bepaling van vrijheid als “kunnen doen wat je wilt”. Ik weet het, de overgrote meerderheid van de mensen geraakt niet verder dan deze bepaling, en ik wil het Anuna dus niet verwijten, maar het blijft triestig.
Het siert Anuna wél dat ze na de strijd voor het klimaat ook wil gaan strijden voor de mensenrechten en tegen de armoede. Dat ze net als bij het klimaat gelooft dat ze die strijd kan winnen, vergeef ik haar. Daarvoor is ze jong !
Ze denkt dat ze al een steen heeft verlegd in de rivier. Ik gun haar dat ze dat denkt. Maar ik geloof er niets van.