MO*
Mag het iets minder zijn? Samen minder energie gebruiken is een vorm van vrijheid veroveren
Jan Mertens heeft gelijk en zijn benadering vanuit het genoeg is interessant, net zoals zijn idee van vrijheid.
Laat het inderdaad duidelijk zijn: onze Westerse ecologische voetafdruk is niet houdbaar en onze huidige manier van leven, haalt onze menselijkheid omlaag.
Onze voetafdruk is niet houdbaar omdat zelfs als de “arme landen” met een kleine voetafdruk op hun peil zouden blijven en niet naar ons zouden toegroeien, de wereldwijde ecologische belasting de draagkracht van onze planeet te boven gaat. Wij alleen al maken onze planeet kapot.
En we moeten ons geen illusie maken: technologische vernieuwingen kunnen het probleem niet oplossen: zolang onze consumptie op het huidige peil blijft, zal de planeet overbelast worden.
Daarbij stoten we ook op de ongelijkheid.
Op dat vlak zijn rechtse asocialen ecologischer: gelijkheid interesseert hen niet.
Linksen zijn een bedreiging voor de ecologie, juist omdat ze streven naar meer gelijkheid. Bij dat streven willen ze – terecht – nooit dat de armen arm blijven, maar wel dat ze aan de rijken gelijker worden door rijker te worden. De ecologische afdruk van de rijken is groter, dus leidt het linkse streven naar meer gelijkheid ook tot een grotere belasting voor de planeet.
Ik heb me altijd laten wijs maken dat de Groenen links zijn. Ze zijn zo rechts als de pest ! Want ze kunnen hun groene idealen enkel waar maken als ze niet streven naar gelijkheid.
We zitten als linkse materialisten dan ook nog met het probleem dat we de armen oproepen om te vechten voor gelijkheid, dat wil zeggen dat we ze opvoeden in een mentaliteit van zucht naar meer materiële welstand, meer consumptie, meer consumptie gericht op genot en op eigenlijke overbodigheid. En zo eisen de linksen dat de bomen sneuvelen op de markt om plaats te maken voor meer terrasjes voor armen die nu ook een terrasje kunnen doen.
Links voedt de mensen op tot algemene wereldwijde onverzadigbaarheid; noem het voor mijn part ook hebzucht, genotzucht…
Rechts wil de onverzadigbaarheid voorbehouden voor de kleine groep winnaars.
Wie enkel focust op de planeet, moét rechts zijn als hij zijn doelstellingen wil halen.
En nu lezen we dus overal dat de ecologische transitie sociaal moet zijn. In feite is dat een contradictio in terminis.
Mertens heeft dat begrepen, al weet hij het misschien zelf niet. Hij heeft het begrepen, want hij schuift het begrip “genoeg” naar voor. Hij heeft gelijk.
Wij moeten af van de linkse idealen van gelijkheid zoals we die nu kennen. We moeten naar “gewoon genoeg voor iedereen”.
De gelijkheid ligt dan niet in het meer, maar in het “voor iedereen”. En “samen” !
Waar Mertens niet op antwoord, is de vraag: “Wat is genoeg ?”
Ik kom nu op thema’s waarvan ik wel ooit een klokje heb horen luiden, de piramide van Maslow, maar waar ik hier en nu gewoon met eigen intellectuele middelen moet nadenken.
Om het simpel te houden: je hebt fysieke behoeften en daarboven een hiërarchie van “geestelijke” behoeften. Je zou slechts geestelijke behoeften kunnen bevredigen als de fysieke behoeften voldaan zijn.
Maslow is interessant om het probleem te stellen, meer ook niet. En hij verschuift het probleem.
Het is nogal wiedes dat een mens moet eten, schijten, zich warm houden en nu ook koel, en vooral: neuken, tegenwoordig op welke manier ook.
Maar een baby die deze behoeften heeft (voorlopig zonder het neuken) is niet enkel bezig met die basisbehoeften, maar ontwikkelt tegelijkertijd ook zijn geestelijke vermogens, legt de basis voor zelfrespect… Een mens wordt je in fases, maar niet in schijfjes van een piramide.
Het is een zware fout van het links nu dat het enkel nog bezig is met basisbehoeftes en de geestelijke behoeftes heeft losgelaten. Ik gebruik het woord “losgelaten” omdat na de oorlog de brede sociale beweging ook een culturele beweging was die streefde naar volksverheffing. Die zorg voor de geestelijke behoeftes was er in de vorm van de katholieke en socialistische fanfares, harmonieën, toneelverenigingen, turnkringen… Ok, het mocht wat minder verzuild, maar het was waardevol.
Maar dan zijn de linksen begonnen met de ontwikkeling van ideeën zoals de elite die zich boven het volk verheft door te streven naar volksverheffing… Klinkt dat raar ? Het is ook raar dat oprechte mensen tot dat soort dwaasheden in staat was. Ik vermoed dat ze op een of andere manier zijn ingepakt door het kapitalisme. Als het kapitalisme de socialen inpakt, worden het socialisten en vervallen ze in het kapitalistische materialisme. Je hebt natuurlijk ook het marxistische kapitalisme, maar ik denk niet dat mensen zoals Willy Claes of de hele Waals-socialistische meute zich daardoor liet inspireren.
Terug naar genoeg.
We blijven zitten met de vraag: wanneer is genoeg genoeg ?
ik denk dat het antwoord te vinden is in de overweging dat het genoeg is als we aan het einde van de voorraad zijn. Als de taart op is, hebben we genoeg taart gegeten.
Daarbij ga ik er van uit dat de aarde voldoende voorraad levert (grondstoffen, energie, voeding…) om de mensheid mens te laten zijn, en dat we die voorraad volledig mogen op gebruiken en dat het dan genoeg is geweest.
Je stoot dan op het probleem van een eventuele overbevolking van de aarde, maar dat is gemakkelijk op te lossen: het volstaat om overal fatsoenlijk onderwijs te organiseren.
En dan is het simpel: er is genoeg voor iedereen als we allen samen drinken. Allen samen neuken moet niet, maar jullie weten wat ik bedoel.