Kerknet
Jacques Mourad, aartsbisschop van de hoop
Verkiezing Jacques Mourad luidt nieuwe tijd in voor christenen in Syrië.
Jullie weten wat ik denk over de islam.
Ik pas op de “heilige boeken” van de islam hetzelfde principe toe als op de christelijke boeken: verlies je niet in afzonderlijke stukken tekst. In alle boeken vind je zinnetjes die je in je kraam kunt doen passen; welke kraam ook. Je moet dus op zoek gaan naar de kern van de zaak: wat is de hoofdboodschap ?
Daarbij moet je natuurlijk rekening houden met het feit dat er verschillende literaire genres zijn. Je leest een verslag van een gebeurtenis in een persoonlijke brief anders dan het verslag van dezelfde gebeurtenis in een geschiedkundig tractaat.
Je moet ook rekening houden met de historische context: je kan van een mens, christen of niet, uit de tijd van de oude Romeinen niet verwachten dat hij de slavernij veroordeelt. Je kan van hem verwachten dat hij zijn slaven goed behandelt, maar afschaffing van de slavernij ligt buiten zijn denkwereld.
Ik moet hier niet verder ingaan op de leeskunst. Hier volstaat dit om duidelijk te maken dat het inderdaad een bepaalde kennis en kunde vraagt om die eeuwenoude boeken te lezen.
Op zoek dus naar de kern van de zaak.
Het gaat om godsdienst, om religie, om God. De kern van de zaak is dus het godsbeeld: wat voor iets/iemand is die God.
Bij de oude Grieken waren de goden een soort van supermensen die zich amuseerden met de mensen, zoals een kind met zijn pop speelt.
De Joden doen een stap vooruit en zien Jahweh als een rechtvaardige God die zonde bestraft en het volgen van de wet en de regeltjes beloont.
Jezus komt in opstand tegen dat godsbeeld en ziet God als liefde. Daar waar de Joden er van overtuigd waren dat een zieke ziek was omdat hij ergens gezondigd had en zijn ziekte dus een straf van God was zegt Jezus: de goede Vader, straft niet. Liefde houdt zich niet bezig met wetten en regeltjes. Dat is de betekenis van zijn “wonderlijke” genezing van zieken: voor de Joden mocht die mens niet genezen worden, want dat zou ingaan tegen de wil van de straffende God. Jezus geneest hem toch “in de naam van God”.
Allah, de god van Mohammed is een regressie. Terug naar een God zelfs van voor Jahweh: een God die zelfs niet rechtvaardig is. Mohammed legt zo fel de nadruk op de almacht van God dat hij de rechtvaardigheid uit het oog verliest. Want rechtvaardigheid zou betekenen dat God moét belonen, of moét straffen. Dat past niet bij almacht. Bij zijn almacht past wel dat hij barmhartig kan zijn. Maar niet dat hij een barmhartige God is.
Ik weet niet of de obsessie van de islam voor het volgen van regels een gevolg is van het feit dat Mohammed naast godsdienstige profeet ook de organisator van een samenleving en dus een wetgever was. Die obsessie kan ook passen bij de almacht die zijn wil wil opleggen. Maar in ieder geval wordt de islam ook gekenmerkt door het feit dat het geloof er in bestaat om de regels te volgen.
Probleem: die regels zijn al eeuwen oud en passen bij opvattingen van eeuwen geleden. Vandaar de achterlijkheid van de islam.
Ben ik duidelijk in mijn afwijzing van de islam als godsdienst en ideologie ?
Ik veroordeel de islam.
Maar de moslim valt niet zo maar samen met de islam.
Als gelovig in de niet oordelende God die liefde is, heb ik niet het recht om de moslim te oordelen en veroordelen; en zeker al niet omdat hij moslim is.
De moslim valt ook niet samen met de islam omdat elke beleving van een godsdienst persoonlijk is. Niemand beleeft zijn geloof op dezelfde manier als een ander.
Je hebt gelovigen (in alle godsdiensten) die diep doordrongen zijn van het geloof, van de onderliggende mens-opvattingen en de regels strikt naleven. Dat is een kwestie van persoonlijkheid.
Je hebt mensen die losser tegen de dingen aankijken en er meer met hun klak naar smijten.
Je hebt ook godsdienstige mensen die niettegenstaande hun geloof toch nog ook verstandig blijven en, bijvoorbeeld, inzien dat een letterlijke lezing van de teksten als het rechtstreekse woord van God, niet redelijk is en daarmee een openheid scheppen om na te denken over hun geloof en dus ook voor een bepaalde evolutie.
Je hebt mensen die van aard zo goed zijn (ja, ook moslims ! ) dat ze anderen lief hebben, ook al veroordeelt hun geloof die anderen. Je hebt net zo goed christenen die van aard zo slecht zijn dat ze hun God verraden en moslims haten …
Om het met een cliché te zeggen: er zijn zoveel manieren om een godsdienst te beleven als er mensen zijn. En dus kan je niemand veroordelen, gewoon omwille van zijn geloof.
Daarom is het zinvol wat deze Jacques Mourad, net zoals de jezuïet Paolo Dall’Oglio doen: ze wijden zich aan een cultuur van broederlijkheid tussen christenen en moslims. Ook de monniken van Tibhirine hebben deze broederlijkheid beleefd. (Kijk zeker naar de film “Des hommes et Des Dieux” !)
Ik ga graag in discussie. Maar ik zal geen enkele moslim overtuigen met mijn argumenten.
Het enige wat er echt toe doet is zelfs niet dat ik anderen probeer te overtuigen, maar gewoon dat ik ze aanvaard zoals ze zijn en broederlijk tegemoet treed.
Neen, dat is niet zo maar naïef. Ik zal een misdadiger niet goed praten. Hij verdient straf. En het is mogelijk dat ik hem zal mijden. Maar moslim zijn is geen misdaad. Als een moslim openstaat voor broederlijkheid, mag ik hem die niet weigeren.
Meer nog: als christen moet er van mij een oproep uitgaan om broederlijkheid te beleven.
Soms kan het; soms niet. Maar waar het kan moét het !