Vorige donderdag vierden katholieken de “Hemelvaart” van Jezus.
Handelingen 1, 9-13
Na deze woorden werd Hij ten aanschouwen van hen omhooggeheven en een wolk onttrok Hem aan hun ogen. 10Terwijl zij Hem bij zijn hemelvaart gespannen nastaarden, stonden opeens twee mannen in witte gewaden bij hen, 11die zeiden: “Mannen van Galilea, wat staat ge naar de hemel te kijken? Deze Jezus die van u is weggenomen naar de hemel, zal op dezelfde wijze wederkeren als gij Hem naar de hemel hebt zien gaan.”
In het Nieuwe Testament staan er verschillende vermeldingen van de Hemelvaart. Ik kies voor deze in de Handelingen van de Apostelen omdat het de enige versie is met de twee engelen, mannen in witte gewaden. Ze maken het verhaal poëtischer.
In al die verhalen wordt benadrukt dat Jezus ook ooit zal terugkeren.
Dat wijst naar de historische context.
Blijkbaar leefde bij de eerste christenen nog lang de Joodse idee van de komst van een Messias die het volk zou bevrijden.
Die bevrijding kon slaan op een historische feitelijkheid. Denk terug aan de intocht van Jezus in Jerusalem (Palmzondag) waar hij werd ontvangen als de koning die de Joden zou verlossen van de Romeinen en het Beloofde Land aan hen zou teruggeven.
Het geloof van de Joden in die teruggave van het Beloofde Land is een nogal actueel thema. Gaza gaat er over. Zionisten zijn mensen die vinden dat Jahweh nu wel genoeg tijd heeft gehad om zijn Messias te zenden. En dus fabriceren ze er zelf een: Nethanyanu. Alleen is hij wat gewelddadiger dan de geweldloze Jezus.
De christenen hebben dat geloof in de Verlosser overgenomen, maar vermits al snel de christelijke gemeenschap zich heeft opengesteld voor niet-Joden, werd de verlosser van de Joden en de teruggave van het Beloofde Land niet meer relevant en werd de idee van Verlossing gespiritualiseerd naar Verlossing van de Zonden. Niet dat ik daarin geloof.
Maar die idee van verlossing was dus wel nog aanwezig toen de verhalen van Jezus werden opgeschreven.
Daar zaten de christenen natuurlijk met een probleem: hun Messias was schandelijk vermoord op het kruis. Daarmee verdween de hoop dat hij de Verlossing zou brengen.
Wat er toen precies in die geesten is gevaren (de heilige Geest, Pinksteren) weten we niet, maar ze vonden hun hoop terug door het geloof in de Verrijzenis.
De Hemelvaart is geen gebeurtenis die op zich staat. Ze is onderdeel van sterven en verrijzen. Ook nu nog zeggen de mensen van iemand die gestorven is: hij is naar de hemel … Hij is naar God.
Eén uitdrukking is belangrijk in dit verhaal
Volgens alles teksten is Jezus niet “opgestegen”. Hij is “omhooggeheven”.
Naar de hemel gaan is niet zijn activiteit. Het is God die hem naar zich toehaalt.
Als de hemel de plaats van geluk is, betekent dit verhaal dat we naar dat geluk niet kunnen streven. We krijgen het. We moeten zoals Jezus gewoon op de juiste plaats zijn met de juiste mentale instelling. Of nog: we moeten bereid zijn om het te ontvangen.
Hiermee stapt de christen uit de tijdsgeest die ons op alle mogelijke manieren wordt ingeprent: we moeten ambitie hebben; we moeten proberen de beste te zijn; we moeten competitief zijn …
En neen dus: dat maakt niet gelukkig. Integendeel:
als geluk in de hemel te maken heeft met God die liefde is, dan moet het geen betoog dat die ambitie, dat competitieve … ons niet het geluk kunnen brengen, want als ze één ding niet zijn, dan is het liefde.
Als ik Nina Derwael bezig zie op haar brug dan houd ik mijn adem in van bewondering om zoveel lichaamsbeheersing, durf, elegantie … resultaat van onvoorstelbaar jarenlang volgehouden doorzettingsvermogen. Ik gun haar dat ze blij is als ze zichzelf kan laten opstijgen naar het hoogste ereschavotje.
Maar ik steiger als ze als voorbeeld wordt gesteld; als na te volgen.
In onze media wordt buitensporig veel aandacht besteed aan de successen van sportmensen. Overal worden allerlei soorten wedstrijden georganiseerd tot en met een toppunt van vulgaire banaliteit als het eurosongfestival. Michelin deelt sterren uit en ondernemersorganisatie organiseren prijsuitreikingen voor het succes van het jaar.
Noteer de namen van de winnaars: een jaar later zitten ze in moeilijke papieren.
“Ijdelheid der ijdelheden, het is allemaal ijdelheid”. (Prediker 1,2)
Het is niet christelijk. Het maakt niet gelukkig. Erger: het leidt de mensen weg van de hemelvaart. Ze geraken niet op de juiste plaats en tot de juiste mentale ingesteldheid.
Wie concurrentie nodig heeft om te presteren is mentaal zwak.
Wil dit zeggen dat we niét moeten presteren ?
Als christen heb geen ambitie of concurrentie nodig om te presteren: ik moet enkel mijn talenten en mogelijkheden zo fel mogelijk ontwikkelen en inzetten om iets te kunnen betekenen voor anderen.
En dan belooft de boodschap van Jezus me dat ik zal omhooggeheven worden naar de hemel.
Of dat de hemel op aarde of de hemel hierboven is, interesseert me dan niet meer.