Het neokapitalisme is onvermijdelijk ( 3/3 )

Gisteren toonde ik aan dat het bestaan van onze sociale zekerheid geen bewijs is dat het neoliberalisme wél te vermijden is..

Over solidariteit en sociale zekerheid

Dikwijls wordt solidariteit verward met liefdadigheid. Ik moet dat onderscheid hier niet uitputtend behandelen, maar toch is het nodig om te benadrukken dat solidariteit niet op de eerste plaats vertrekt van de acute nood van mensen. 

Liefdadigheid vertrekt van de vaststelling dat iemand in nood is en hulp nodig heeft. Liefdadigheid bestaat vanaf het moment dat er iemand geholpen wordt.

Solidariteit vertrekt van de vaststelling dat het mogelijk is dat mensen in nood geraken. Solidariteit bestaat dus ook zonder dat er iemand in nood is.

Liefdadigheid is een vrije beslissing om iemand te helpen.

Solidariteit is een systeem. Wie er in binnentreedt, verplicht zich om bij te dragen in de kas waaruit mensen in nood geholpen worden.

Bij liefdadigheid wordt er geen wederdienst verwacht. De liefdadige mens heeft geen recht op een wederdienst.

Bij solidariteit heeft iedereen die bijlegt in de kas, recht op steun. Maar ook is het zo dat wie niét bijdraagt ook geen recht heeft op steun, zelfs als hij in grote nood is. Dan valt hij terug op liefdadigheid. Lees verder “Het neokapitalisme is onvermijdelijk ( 3/3 )”

Het neokapitalisme is onvermijdelijk ( 2/3 )

Gisteren stelde ik dat de neoliberale politiek niet zo maar een beslissing is van politiekers, maar gewoon onvermijdelijk binnen het kapitalisme.

Is het bestaan van onze sociale zekerheid niet in tegenspraak met  de onvermijdelijkheid van het neokapitalisme ?

Maar hebben we in een nog niet zo lang verleden niet een periode beleefd waarin de politici wél een meer sociale politiek voerden ? En is dat dan geen bewijs dat Somers toch gelijk heeft, en het van de politici afhangt ?

Neen, want die periode was een speciale economische periode, na de tweede wereldoorlog.

De sociale zekerheid is opgericht na de tweede wereldoorlog in West-Europa.

Dat ze enkel in West-Europa bestaat is van belang, want na de tweede wereldoorlog was er nog geen sprake van de globalisering en was er nog geen concurrentie van de lage loonlanden, en als er dan toch sprake was van concurrentie, werd die door Europa gemakkelijk gewonnen door de technologische voorsprong.

De Europese economie was dus in grote mate toegespitst op West-Europa, en de concurrentie beperkte zich tot die regio. Nog altijd is Duitsland de voornaamste concurrent van belgië. Als de concurrentie beperkt is tot landen met een redelijk gelijke economische toestand en welvaartspeil, is het mogelijk om aan het werkvolk een hoger loon te betalen. 

De economie was een wederopbouweconomie, waarbij er door de kapitalisten enorm veel geld in die economie werd gepompt. Denk daarbij aan de investeringen van Amerikaanse bedrijven in West-Europa, en aan het Marshallplan. Lees verder “Het neokapitalisme is onvermijdelijk ( 2/3 )”

Het neokapitalisme is onvermijdelijk ( 1/3 )

Knack

Matthias Somers

Wetenschappelijk medewerker van de progressieve denktank Minerva

‘Het is van een wraakroepend cynisme dat elke oproep tot meer eerlijke fiscaliteit wordt weggewuifd als “naïef”‘

‘Dit systeem is niet het resultaat van onontkoombare wetmatigheden, maar bewust gecreëerd. Het valt dus ook te veranderen, in dienst van de samenleving’, schrijft Matthias Somers van denktank Minerva over het nieuws dat bedrijven in België vorig jaar meer dan 172 miljard euro doorsluisden naar belastingsparadijzen

Ja, dat rijken die hun geld hebben verdiend door de arbeid van anderen, het vertikken om hun deel van de lasten van de samenleving te dragen, gewoon omdat ze daartoe de middelen hebben, precies door hun rijkdom, getuigt van cynisme. De gewone man werkt, en betaalt zijn belastingen. De rijke profiteert van het werk van die gewone man, en ontduikt zijn belastingen. Rijken zijn cynische mensen.

Maar Somers gaat wel voorbij aan de basis voor het denken over deze materie.

Natuurlijk is de regelgeving die de belastingontduiking mogelijk maakt, het resultaat van beslissingen, door mensen genomen. De redenering van Somers lijkt dan ook juist: als mensen die beslissingen hebben genomen, kunnen (andere) mensen ook andere beslissingen nemen, en het probleem oplossen. Toch is zijn redenering inderdaad naïef.

Gaat het om al dan niet onontkoombare wetmatigheid zoals Somers beweert ? Wel ja, het gaat om onontkoombare wetmatigheid. Althans binnen het kapitalistische systeem.
 

Als Somers zou zeggen dat er een oplossing is: de afbraak en vervanging van het kapitalisme, zou ik hem kunnen volgen. Maar dat zegt hij niet, en dus lult hij er maar wat op los. Lees verder “Het neokapitalisme is onvermijdelijk ( 1/3 )”

Ik ben jij !

Streven

Benjamin De Mesel*

Ik ben jij !

‘Ik ben jij!’ Alice, net twee geworden, had een aha-erlebnis. Ze worstelde al een tijdje met ‘ik’ en ‘jij’, en eindelijk was de oplossing gevonden. ‘Nee’, zei ik, ‘ik ben ik. En jij bent jij.’ Ik verwees daarmee subtiel (dat is hoe wij communiceren) naar een liedje uit de Minidisco op YouTube waar we soms naar luisteren: Ik ben ik en jij bent jij. Dat is mijn mama en die hoort erbij. Ze is heel lief en zorgt voor mij. Al snel besefte ik dat mijn antwoord verwarrend was. Maar Alice liet zich niet van de wijs brengen en herhaalde triomfantelijk, alsof die Minidisco iets voor kleine onwetende kinderen was: ‘Ik ben jij!

Hoe weet ik eigenlijk zeker dat iets bestaat ? Ik zie een boom, en ik kan hem voelen. Maar zien en voelen zijn zintuigen, en als ik andere zintuigen zou hebben, zou ik iets anders zien en voelen. Een mier ziet en voelt geen boom. Dus: is er wel echt een boom ? Natuurlijk ga ik er van uit dat er een boom is, want ik kan er tegen pissen – ik ben een man. Maar kan ik er zeker van zijn dat ik een man ben ? Ja, ik kan zeggen dat ik een man ben omdat ik tegen een boom kan pissen. Maar dat is een kringredenering die me niet verder brengt. Maar als ik niet kan zeggen dat ik een man ben, en  niet kan weten of er een boom is, besta ik dan zelf wel ? Lees verder “Ik ben jij !”

Het belang van de stilte

Streven

Hannes Cools

De herontdekking van de stilte

Een ronkende 4×4 komt met een zuchtje tot stilstand als ik de meest kostbare en meest zeldzame oase in de woestijn bereik. De lucht is helblauw, net zoals het licht in mijn hoofd. De chauffeur opent de deur. Verfrommeld stap ik uit en voel hoe het zand over mijn huid rimpelt. De wind staat hoog, pikt zand op en weeft het zachtjes als mist over de vlakte. Het wervelt, niet als een wolk, maar als een dromerig, zijdeachtig schouwspel aan de hemel

Stil zijn is ook niet lezen. Dus stop ik met schrijven.

 

 

 

 

Voor de meesten onder jullie zal deze korte stilte al wel lang genoeg geduurd hebben, want, inderdaad, Hannes Cools heeft gelijk: we kunnen niet meer tegen de stilte. Mensen worden nerveus van stilte. En ook waar: gebrek aan stilte belast de geest en kan oorzaak zijn van psychisch onwelbehagen.

Nu is er natuurlijk ook stilte die écht niet aangenaam is. Op restaurant zie ik dikwijls koppels tegenover mekaar zitten die mekaar niets meer te vertellen hebben… Maar, om in de sfeer van dit thema te blijven: dat komt natuurlijk doordat ze op zichzelf te weinig tijd hebben gemaakt voor stilte. Wie genoeg stil is, heeft wél wat te vertellen. Lees verder “Het belang van de stilte”

De collaboratie door de rijken

VRT NWS

75 jaar geleden: discussie barst los over economische collaboratie, moet die hard of mild aangepakt worden?

Na de bevrijding  barst in ons land een felle discussie los over de aanpak van bedrijven die met Duitse bezetter hebben samengewerkt, moet men ze hard aanpakken of niet. Voor topmagistraat Walter-Jean Ganshof van der Meersch is de strenge vervolging van de economische collaboratie een prioriteit. Machtige financieel-economische groepen gaan hiertegen in het verzet, en ze kunnen rekenen op de steun van politici, die vooral een snel economisch herstel wilden

Je kinderen hebben honger, en je ziet je vrouw vermageren omdat ze het voedsel uit haar mond spaart voor de kinderen. Wat doe je dan ? Ga je werken voor de bezetter, of verzet je je met het risico opgepakt te worden ? Als je opgepakt wordt, laat je je gezin in de steek.

Is iemand die in dit geval ervoor kiest om voor de Duitsers te gaan werken een collaborateur ? Waren de arbeiders in de Waalse staalindustrie collaborateurs omdat ze staal leverden dat de Duitsers gebruikten voor hun wapenproductie ?

Ik denk niet dat je mensen zo maar kan veroordelen omdat ze geen helden waren. Lees verder “De collaboratie door de rijken”

Corona ? En wat met God ?

Knack

Maaike Schwering

Waarom de wereld weer massaal Albert Camus leest

Ruim zeventig jaar na het verschijnen, staat De pest van Albert Camus van Zuid-Korea tot Frankrijk en van Japan tot Italië weer in lijstjes van bestverkochte boeken. Waarom lezen we weer massaal deze klassieker

Volgens Maaike Schwering had Camus profetische gaven. Wel, ik heb die ook, want al lang voor het uitbreken van het corono-drama heb ik in verschillende blogs de aandacht gevestigd op Camus als een te (her)lezen schrijver. Tegenwoordig wordt er aan bekende persoonlijkheden gevraagd welke boeken hun leven hebben veranderd. Als ze het aan mij zouden vragen – wat ze niet zullen doen – zou ik “De pest” van Camus daar misschien niet dadelijk bij zetten, want er zijn natuurlijk wel wat boeken die invloed hebben gehad op mijn denken, maar weinig of geen die mijn leven hebben veranderd. “De pest” van Camus is voor mij wel een meesterwerk dat invloed heeft gehad om mijn denken. 

Een van de belangrijke thema’s in dit boek is de discussie tussen Dr. Rieux en de priester Paneloux.

Natuurlijk: de mening van Paneloux dat de pest een straf van God is, is pure nonsens. Daar moeten we het dus niet meer over hebben.

Interessanter is het atheïsme van Camus dat hij laat verwoorden door dr Rieux. Lees verder “Corona ? En wat met God ?”

Het klimaat en nog zo veel meer

MO*

Tine Hens

‘De kennis over klimaatverandering bij beleidsmakers is van een bedroevend niveau’

Klimaatwetenschapster Valerie Masson-Delmotte waarschuwt: ‘Hoed u voor alibi-bomen’

Op 7 januari schreef de Franse klimaatwetenschapster Valerie Masson-Delmotte een brief aan de 16-jarigen van nu. Ze postte hem in een lange draad op Twitter. ‘Liefste jongere’, zo begon ze, ‘je bent een kind van het antropoceen. Je zult niet opgroeien in dezelfde wereld die ik kende toen ik 16 was.

Ga ik me dan toch mijn scepticisme tegenover de klimaatpaniek moeten laten varen, en de wetenschappelijke stellingen van het IPCC aanvaarden ?

Als ik dit lees ben ik er toe geneigd.

Laat ons nu eens aannemen dat ik inderdaad volmondig toegeef dat het klimaat opwarmt, dat de CO2 daarvan de oorzaak is, en de oorzaak dus volledig bij de mens ligt…

Dan kan ik niet anders dan de doelstellingen over het terugdringen van de CO2 volledig te steunen. 

Nu, daar had ik ook vroeger al geen problemen mee. Dat we af moeten van de fossiele brandstoffen als energiebron was al lang mijn overtuiging, nog voor er sprake was van de opwarming. Lees verder “Het klimaat en nog zo veel meer”

Het “extreme centrum” remt de vooruitgang in menselijkheid.

De Wereld Morgen

Lode Vanoost

Bernie Sanders versus het ‘extreme centrum’ van politici, bedrijven en massamedia

Politici en mediacommentatoren schakelen na het overweldigende succes van Bernie Sanders in Nevada over op een hogere versnelling. Hun manoeuvres tonen drie dingen: eerst en vooral paniek, een volledige afwezigheid van inhoudelijke argumenten en een koppige vastberadenheid om met alle beschikbare middelen zijn overwinning op het Democratisch partijcongres onmogelijk te maken

Eerder heb ik Lode Vanoost al fel aangepakt, maar in dit artikel heeft hij fundamenteel gelijk, al blijft hij lijden aan die typische ziekte van de linkse extremist die vecht tegen “het systeem”. Eigenlijk is er geen enkele reden tot hoop. Maar om te kunnen volharden moet de linkse toch ergens hoop vinden, en dan ziet hij in zelfs pietluttige succesjes tekenen van ommekeer en vooruitgang. In dit artikel vernoemt hij Occupy, de protesten tegen de oliepijplijnen, Black Lives Matters, de #metoo beweging, de klimaatacties… Enkel Occupy is een echte aanval op het systeem. Hier de klimaatacties vernoemen is ronduit belachelijk omdat die acties juist door het systeem worden aangestuurd om het kapitalisme te laten ontsnappen uit de kapitaalaccumulatie en de overproductie.

Wél juist, en veel belangrijker is de analyse van het “extreme midden”, dat met hand en tand het neoliberalisme verdedigt en implementeert, en daarmee aantoont wat ik al zo dikwijls heb aangegeven: links kàn in dit bestel niets verwachten van de politiek. Lees verder “Het “extreme centrum” remt de vooruitgang in menselijkheid.”

Nogmaals: de waanzin van het kapitalisme

Grenzeloos

Marcel van der Linden

De terugkeer van het handelskapitaal

In 1996 opende Volkswagen (VW) een nieuwe vestiging in de Braziliaanse stad Resende die ook wel de fabriek van de toekomst werd genoemd. Er werken 4.500 mensen. Dagelijks laten twee ploegen 240 vrachtwagens en bussen van de band rollen. Het bijzondere van Volkswagen Caminhões e Ônibus is dat VW zelf eigenlijk bijna niets uitvoert. Het concern bezit de gebouwen (waarde: 250 miljoen dollar) en controleert de kwaliteit van de eindproducten. Maar al het overige werk verricht het personeel van zes onderaannemers die samen een zogenaamd Modulair Consortium vormen.

Een artikel dat informeert, vertrekt vanuit een overtuiging, maar niet poogt om te overtuigen omdat de informatie voldoende overtuigend is.

En het toont de waanzin van het kapitalisme aan.

Ik weet het: ik val in herhaling, maar ik kan de kans niet laten voorbijgaan omdat dit artikel een belangrijke informatie geeft, die een rol speelt in mijn betoog. Ik heb het hier over het wereldwijde werkloosheidscijfer. Je kan discussiëren over dat cijfer, maar in ieder geval is de wereldwijde werkloosheid problematisch. 

Daarbij spelen er twee factoren: de technologische vooruitgang die een exponentiële stijging van de productie met minder arbeiders voortbrengt, en de stijging van de wereldbevolking.

Nu moet ik terugkomen op de vicieuze cirkel die eigen is aan het kapitalisme. Lees verder “Nogmaals: de waanzin van het kapitalisme”