Knack
‘Laten we toe dat de solide basis van onze sociale zekerheid wordt uitgehold?’
We, nep linkse broeders, Helga Stevens heeft gelijk. Ik weet het: als het van de n-va komt, kàn het niet sociaal zijn, maar zélfs het terecht vermaledijde Vlaams Blok heeft soms gelijk. En het is een zware intellectuele fout als je juiste standpunten verwerpt, gewoon omdat ze van de vijand komen.
Stevens heeft gelijk omdat ze een van de basisprincipes van onze sociale zekerheid hanteert: solidariteit veronderstelt wederkerigheid. Dat betekent dat enkel wie bijlegt in de pot er ook uit krijgt, en dat iedereen die bijlegt, krijgt, ook al heeft hij misschien minder bijgelegd dan sommige anderen. Als je dat principe verlaat, kom je in de liefdadigheid terecht.
Als je dus geeft aan mensen die (nog) niets hebben bijgelegd, verraad je het basisprincipe van onze sociale zekerheid, en daarmee ondergraaf je haar ook.
Nu zou je kunnen stellen dat iemand die hier werkt, misschien nog niet dadelijk iets heeft bijgelegd, maar dat normaal wel zàl doen. Vanuit dat principe kregen indertijd afgestudeerden een werkloosheidsvergoeding, ook al hadden ze nog niet gewerkt. Daar is wat voor te zeggen. Maar als deze manier van werken in Europese context de deur wijd openzet voor profitariaat, is ze onaanvaardbaar.
Waarom wil Europa dan toch die weg op ? Welnu, het huidige Europa wil geen solidariteit, want het is een puur kapitalistische constructie. Het wil enkel meere winst voor de rijken. Natuurlijk moet het af en toe de indruk geven ook sociaal te zijn, maar dat is schone schijn en volksverlakkerij om de domme massa rustig te houden. In feite speelt hier hetzelfde als bij het Marrakeshpact: alle middelen zijn goed om op de arbeidsmarkt een overvloed aan werkkrachten te creëren zodat de lonen onder druk komen te staan, de productie op die manier goedkoper wordt, terwijl de verkoopprijzen hetzelfde blijven, en dus de winst verhoogt.
In dit kader moet je ook de georganiseerde concurrentie tussen de lidstaten zien: onze lonen moeten concurreren met de Duitse, en dus omlaag, en de Duitse moeten concurreren met de onze, en dus ook omlaag. Of omgekeerd. Maar in ieder geval moeten de lonen omlaag. Omlaag mag je van mij dan relatief zien: het kan dat de arbeider wat meer krijgt – ook nu weer om hem van de stakingsstraat te houden – maar de lonen verlagen wel in verhouding tot de winsten van de kapitalisten.
De n-va wordt door nep links als een asociale partij gezien. Ik durf het tegendeel niet beweren. Het is duidelijk dat de n-va zich volledig inschrijft in de kapitalistische logica. En dus niet in de socialistische logica in zoverre die niet kapitalistisch is. Maar evenals het socialisme heeft de n-va een sociale kant die een rem betekent op het puur kapitalistisch denken. Want de ideologie van de n-va is het volksnationalisme. De term volk is hier belangrijk, want een volk heeft een gemeenschapsdimensie die dus – op een andere manier dan in het socialisme – toch wel aanwezig is. Het zwakke punt in dit volksgemeenschapsdenken is de beperking van de solidariteit tot het eigen volk. Dan wordt het van levensbelang hoe je bepaalt wie tot het volk behoort. Voor Hitler was hier de raciale afkomst bepalend: enkel wie tot het Arische ras behoorde, behoorde ook tot het Duitse volk. We weten waar dat toe geleid heeft. Er zijn zeker nog vlaamsblokkerige flaminganten die in die richting denken. Maar ik ben er van overtuigd dat dit niet de bepaling van volk is die wordt gehanteerd door De Wever. Ik denk dat hij het meent als hij iedereen die zich in onze samenleving integreert en de basiswaarden van die samenleving aanvaardt, als behorend tot het eigen volk beschouwt. Belangrijk gegeven: het element gemeenschap is aanwezig. Want zonder gemeenschap geen solidariteit. Fundamentalistische tegenstanders van het nationalisme die het nationalisme automatisch verbinden met het nazisme vallen de volksnationalisten niet enkel aan omwille van hun denken in termen van volk, maar ook van natie. Maar de wereld is nu eenmaal ingedeeld in naties, en elke sociale zekerheid is nationaal georganiseerd. Eigenlijk is dit nationalisme op zich dus geen probleem.
Dat wil niet zeggen dat ik nationalist ben. Ik geloof niet dat in een geglobaliseerde wereld met de daarbij horende migratie en de multiculturele samenleving, een staat nog een gemeenschap kan zijn (dat is de bepaling van nationalisme). Dat betekent dus dat de staat niet de sociale zekerheid moet of kan organiseren. Maar voorlopig hebben we de stap weg uit de nationale staten nog niet gezet en blijft de sociale zekerheid een nationaal gegeven.