Doorbraak
Welzijn en geluk in een politiek kader: een denkoefening
Johan Sanctorum legt hier de vinger midden in de belgicistische wonde. Wil iemand mij eens uitleggen wat de vorming van een regering met Vlaamse minderheid te maken heeft met het welzijn van de mensen ? Zal zo’n regering het milieuprobleem, de files, de pensioenen, het tekort aan personeel in gerecht, onderwijs, zorg… beter oplossen dan een regering mét Vlaamse meerderheid ? Zo dadelijk ga ik dieper in op het thema “versobering”.
Maar eerst toch nog dit: ja, ik weet het: het belgicistisch canaille zaait paniek over de mogelijke rampzalige gevolgen van een confederalisme. Ooit was ik een fan van Franck Vandenbroucke omwille van zijn intellectuele eerlijkheid, ook al was ik het niet altijd met hem eens. Maar wat de man er in de Terzake van vorige vrijdag uitkraamde was zo intellectueel oneerlijk dat ik me echt afvraag of belgicisme een hersenziekte is.
Laat me met Vlaanderen beginnen: wat is de bijdrage van Wallonië aan de Vlaamse welvaart ? De miljarden transfer ? Als Wallonië niets bijdraagt, maar integendeel ballast is, wat is dan het nadeel van een confederalisme voor Vlaanderen ?
Wat Wallonië betreft: sta me toe hier te verwijzen naar Tsjechoslowakije. Je kan dat land in vele opzichten vergelijken met belgië. En ook daar had je een welvarend Tsjechië, en een armlastig Slowakije. Na de ordelijk geregelde splitsing (eenzijdig uitgeroepen door Slowakijke !), is de welvaart in Slowakije spectaculair gestegen. Het probleem Brussel hoort bij de categorie “ordelijk”. In een ordelijke regeling is een oplossing voor Brussel zeker mogelijk. Het probleem ligt bij de Franstaligen die geen regeling willen, en er dus alles aan doen om de hele zaak onordelijk te maken. Dat ze hierbij de belangen van hun eigen bevolking schaden, kan de Franstalige elite, socialisten en groenen op kop, geen zier schelen. Ze zijn nu eenmaal verkocht aan vorst en vaderlands kapitaal.
Sanctorum gaat dan de filosofische toer op. Als je het over Epicurus hebt, heb je het ook over soberheid als weg naar geluk. Ik ben het eens met het belang van soberheid in deze context. In het kader van de klimaatproblematiek duikt nu overal dat woord soberheid op. Laat me daarbij opmerken dat soberheid enkel bijdraagt tot geluk, als ze vrijwillig wordt beleefd. Gedwongen soberheid is armoede. Laat gedwongen soberheid nu precies zijn waar de groenen aan werken. Ik wil aannemen dat het klimaat niet te redden valt zonder vermindering van consumptie en dus van productie. Maar dat is geen soberheid. Dat is al dan niet gedwongen aanvaarding van het onvermijdelijke. Als er in het kader van de klimaatproblematiek dus wordt beweerd dat de opgelegde soberheid bijdraagt tot het geluk van de mensen, is dat nonsens.
Sanctorum haalt aan dat de politiek vooral gericht is op groei en kwantiteit en niet op kwaliteit. Maar hij moet toch ook weten dat de politiek niet anders kan omdat de politiek handelt in een economisch kader waarin groei en massaproductie tot de kern van het systeem behoren. Het kapitalisme kan, omwille van de concurrentie niet anders dan alles inzetten op groei en massaproductie.
Massaproductie kan niet zonder massa-consumptie. Massa-consumptie kan niet zonder reclame. En dan komt het nieuwe groene modewoord “soberheid” weer te voorschijn. Soberheid wordt nu beleefd door een relatief kleine elite van zowel hoogopgeleide goedverdieners als van mensen met minder inkomen, maar die een cultuur van tevredenheid ontwikkelen. Nog eens: mensen met minder inkomen, die daarmee fatsoenlijk kunnen leven, maar die ontevreden zijn over dit inkomen, beleven geen soberheid. Over echte armen moeten we niet spreken: soberheid is voor hen niet van toepassing. Maar de grote massa heeft totaal geen benul van soberheid, en dat kan ook niet, want ze wordt dag en nacht bestookt met reclameboodschappen die een constante hersenspoeling vormen. En die hersenspoeling is efficiënt. Dat vraagt niet veel bewijs. Als je ziet welke duizelingwekkende sommen er aan besteed worden, weet je genoeg. Die boodschap overtuigt de mensen ervan dat ze zonder de volgende aankoop niet gelukkig kunnen zijn… en dus valt soberheid totaal buiten het vizier.
Waarom ik heb ik van mijn groene vrienden nog niemand horen pleiten voor een ingrijpend verbod op reclame ? Dat zou veel efficiënter zijn dan een taks op vliegtuigbenzine… Of nog: zonder afschaffing van de reclame is echte maatschappelijke versobering gewoon niet mogelijk.
Maar natuurlijk: als je de reclame afschaft, schaf je het kapitalisme af.