Doorbraak
Bevolkingsexplosie en mondiaal straatprotest
demografie: taboe en drijvende kracht
Je moet het niet altijd eens zijn met Luc Nagels, maar de man levert wel altijd interessante en intellectueel eerlijke bijdragen. Ook hier.
Ik heb het in eerdere blogs rond de klimaatproblematiek al aangeklaagd dat de activisten het wel belangrijk vinden om ons minder vlees te laten eten, maar met geen woord reppen over het demografische probleem. Nochtans toont Nagels goed aan dat dit een belangrijke factor is in de milieuproblematiek.
Maar natuurlijk is het niet de enige.
De redenering van Nagels lijkt te kloppen: er ontstaat een probleem als de economische groei de groei van de bevolking niet kan volgen. Om dat probleem op te lossen, moet je dus de economische groei stimuleren, je moet tegelijkertijd ook de demografische expansie tegengaan.
In ieder geval moeten we de demografische groei ernstig doen vertragen.
Ik zeg: dat lijkt juist en logisch. Maar ik vrees dat méér economische groei onvermijdelijk leidt tot milieuproblemen. Het is gewoon niet mogelijk om meer te produceren zonder het milieu meer te belasten. En daarbij ben ik er van overtuigd dat economische groei onvermijdelijk het terugdringen van de bevolkingsgroei zal afzwakken.In de mate dat de economie groeit, wordt de urgentie om minder mensen op deze wereldbol te laten rondstruinen, minder groot. Daardoor geraakt het milieuprobleem niet opgelost.
Wat hebben die economen en andere geleerde mensen toch met die economische groei ? Het is gewoon een taboe om die in vraag te stellen.
Uiteraard is er economische groei nodig. Maar er is geen enkele noodzaak voor een ongebreidelde groei tegen een ongecontroleerd tempo. Het zou voor vele mensen zelfs aangenamer leven zijn als de ontwikkelingen wat trager zouden verlopen. Ik ben er van overtuigd dat een aantal burn outs opdagen bij mensen die het ingewikkelde leven van vandaag niet meer kunnen volgen. En de ingewikkeldheid van dat leven is het resultaat van steeds versnellende technologische ontwikkelingen die samen gaan met economische groei.
Het probleem ligt er in dat een gecontroleerde economische groei binnen het kapitalisme niet mogelijk is. Door de concurrentie die essentieel is in het kapitalisme kunnen de producenten niet anders dan altijd meer en sneller te produceren, want daardoor daalt hun kostprijs en houden ze stand, of winnen, op de markt. Als ze niet meer en sneller produceren, worden ze weggeconcurreerd.
Maar het kapitalisme in vraag stellen, ligt buiten het denkkader van de overgrote meerderheid van de mensen… ook van de geleerde mensen, en zeker van de economen. Dat is een vorm van engheid en bekrompenheid.
Uiteraard kan je het kapitalisme enkel in vraag stellen, als je ook de vraag stelt naar een alternatief. Het is evident dat dit een aartsmoeilijke opdracht is. Maar als we naar de huidige problemen kijken die steeds maar groeien in aantal, urgentie, en moeilijkheidsgraad, moeten we toch die oefening proberen te maken. Ik heb het telkens opnieuw aangetoond in vorige blogs: binnen het kapitalisme is er gewoon geen oplossing voor die problemen.
In mijn arrogantie heb ik het aangedurfd om toch na te denken over een alternatief voor het kapitalisme. Ik weet natuurlijk ook wel dat mijn kennis en intellectuele vermogens tekort schieten. Maar ik ga er van uit dat het toch niet kan dat enkel geleerden en hoogbegaafden mogen/moeten nadenken over onze wereldwijde samenleving. Wat is een democratie waard als een gewone burger niet kan meedenken met de groge maatschappelijke problemen ?Met al mijn tekorten, ben ik er wel van overtuigd dat mijn bijdrage een aantal interessante pistes toont en aanleiding kan zijn voor slimmeren dan ik om over een alternatief voor het kapitalisme na te denken.
Vandaar mijn boek “Eutopia”. Je kan het gratis lezen en/of donwloaden (ook op ebook formaat) op deze website onder de rubriek “Publicaties”.