Bedenksel op zondag

Kerknet

De C is geen rottend fruit dat dient weggesnoeid te worden’

Deze week in onze Klapstoel: Wim Vandewiele, de nieuwe voorzitter van Pax Christi Vlaanderen

De naïviteit van de geitenwollensokken is voorbij voor de nieuwe voorzitter van Pax Christi Vlaanderen. Wim Vandewiele pleit ervoor positieve signalen, hoe klein ook, te benoemen, zelfs al staat de wereld in brand. Zo wil hij als het ware een vredesbombardement lanceren. „Er is altijd hoop. Conflict heeft een plaats in de samenleving, maar vrede evenzeer.

Rare man die Vandewiele. Hij begint met te zeggen dat de naïviteit van de geitenwollensokken voorbij is, en verkoopt dan geitenwollensokkenpraat.

Maar gelukkig vertelt hij ook nog andere praat.

Ik ga het er nu niet over hebben dat hij geen enkele visie op de samenleving als zodanig poneert. Pax Christi schijnt zich enkel bezig te houden met hantering van conflicten, maar niet met een samenleving die bouwt op conflicten. Of nog: hij stelt zich niet de vraag of er niet iets moet veranderen in de samenleving om conflicten te voorkomen. Want nu kan je wel stellen dat conflicten nodig zijn voor verandering, maar de overgrote meerderheid van de conflicten in de wereld zijn geen motor voor verandering, maar afbraak van de samenleving.

Maar daar wil ik me hier dus niet op concentreren. Dit is een bedenksel op zondag. En dus wil ik het in de religieuze sfeer houden. En dan wordt de vraag of de C moet behouden blijven interessant. Temeer omdat de vraag op dit ogenblik ook uitdrukkelijk wordt gesteld bij de cd&v, waarbij de c niet enkel staat voor christelijk, maar ook voor crisis.

Om te beginnen moeten we beseffen dat de boodschap van Jezus niet expliciet gericht is op de samenleving. Je kan van een mens in die tijd niet verwachten dat hij marxistische denkbeelden ontwikkelt of nadenkt over de impact van een economisch systeem. Jezus had geen politiek of maatschappelijk programma. Maar zijn boodschap van het primaat van de liefde, geeft natuurlijk wel richting en inspiratie voor wie wil nadenken over de samenleving en haar opbouw.

Ik ben er van overtuigd dat onze wereld er mooier zou uitzien als meer mensen de christelijke boodschap zouden beleven.

Ja, ik weet het, nu gaan een aantal van jullie in het verzet en beginnen over de katholieke kerk en wat die al niet aan kwaad heeft gedaan. Maar ik heb het niet over die kerk, maar over Jezus die zelfs geen kerk gesticht heeft.

Wie die C wil behouden, heeft natuurlijk wel een probleem: ze is verbonden aan de godsidee, en de meeste mensen hebben daar geen boodschap meer aan. Ze hebben de vraag “bestaat God ?”, voor zichzelf beantwoord. En hun antwoord is neen. Misschien bestaat er ergens wel iets – het ietsisme – of er moet misschien toch ergens een kracht zijn, maar dat is nog iets anders dan God, en heeft in ieder geval niets vandoen met de godsidee van Jezus.

Als de christenen de vraag naar een rationeel aanvaardbare visie op God niet opgelost krijgen, blijft het christendom gehypothekeerd door een godsidee die niet compatibel is met hedendaags denken.

Je kan natuurlijk de christelijke boodschap weghalen uit de religieuze sfeer en ze verengen tot een soort ethisch besef. Maar daardoor verraad je wel de boodschap, en ontdoet ze van haar essentie.

Daar wil ik even dieper op ingaan.

Vergeet de vraag of God bestaat. Het is een domme vraag die niet terzake doet. De godsidee komt er op neer dat God de Allerhoogste is. Dat betekent dat er geen discussie mogelijk is over de “wil” van die God. De kernboodschap van Jezus vind je in de eerste brief van Johannes: God is liefde. Dat is een moeilijke uitspraak want dat betekent nog niet dat de liefde God is. Maar het betekent wel dat er een goddelijke liefde is, en die liefde kan niet ter discussie gesteld worden, want ze is de Allerhoogste. In het evangelie van diezelfde Johannes, zegt Jezus: “dit is mijn gebod dat jullie mekaar liefhebben.” Er is geen ander gebod, maar het is wel absoluut omdat het van God komt. Nogmaals: vergeet de vraag of die God ergens, overal, ooit, altijd, bestaat. Het gaat er enkel om dat dit gebod absoluut is, onvoorwaardelijk.

Uiteraard spreekt het evangelie mythische taal. Ik heb het nu over het Laatste oordeel. Net zoals ik niet weet en kan weten of God bestaat, kan ik ook niet weten of er effectief een Laatste Oordeel zal zijn. Maar ook nu weer: dat is niet belangrijk.

Waarop zullen wij geoordeeld worden ? Niet op onze huwelijkstrouw of onze belastingontduiking. Er is slechts één criterium:

ik had honger… heb je mij te eten gegeven ?

ik had dorst… heb je mij te drinken gegeven ?

ik was naakt… heb je mij gekleed ?

ik zat in de gevangenis… heb je mij bezocht ? 

enz.

Met andere woorden: we zullen enkel geoordeeld worden op onze beleving van de goddelijke liefde. Dat is niet de liefde voor de mens die op een of andere manier die liefde verdient en waard is, maar juist de liefde voor de waardeloze, de arme, de mens die in de fout is gegaan.

Nogmaals: als christen is het niet aan mij of ik bereid ben tot die liefde. Niet ik mag uitmaken of ik zo wil liefhebben of niet. Ze is een gebod.

Je kan je maar christen noemen, als je dat aanvaardt. 

God verwacht niet van ons dat we dat gebod altijd volledig kunnen beleven, want wij zijn God niet. Maar we moeten er wel altijd naar streven.

Als je dat overplaatst naar deze tijd kan je daar wel een maatschappelijke visie op bouwen. En er is geen enkele reden om de oorsprong van deze visie te verdonkeremanen. Om het concreet te zeggen: zwijg over de God zoals de mensen hem algemeen beschouwen, maar spreek over Jezus, en benadruk de onvoorwaardelijkheid van zijn gebod. Zo blijf je trouw aan de christelijke boodschap, en je verraadt niet de échte godsidee van God als de Allerhoogste.