Toen ik deze nacht voor de derde keer wakker werd – dat komt door mijn prostaat en tamsulosine 0,4mg/1 per dag/niet terugbetaald – dacht ik plots, zo maar, aan de bijbelse uitdrukking “in het zweets uws aanschijns zult gij uw brood verdienen” (Gen. 3, 19).
Wist je dat je voeten enkel zweten aan de onderkant, en alleen maar als je staat of gaat, dus als ze werken ? ’s Nachts zweten je voeten niet. Ze stinken wel, maar dat is door de bacteriën van het zweet van overdag. Tenzij je nachtwerk doet, natuurlijk.
Toen ik deze nacht voor de vierde keer wakker werd, bedacht ik plots, zo maar, dat het eigenlijk niet zo simpel is om te weten wanneer iemand rechts of links is. Als ik naar mijn voeten kijk, is het duidelijk, maar…
Neem nu de werklozensteun.
Na de tweede wereldoorlog was er grote nood aan geld voor consumptie. Daarom zagen de kapitalisten wel brood in een sociale zekerheid, want die is goed voor de consumptie. En dus gaven ze die sociale zekerheid cadeau aan de vakbonden. De vakbonden hadden daarvoor gevochten, en natuurlijk dachten ze dat ze de overwinning hadden behaald. Maar in feite hadden de kapitalisten ze enkel die overwinning gegund omdat het hen goed uitkwam. Als de kapitalisten niet gediend zouden geweest zijn met de sociale zekerheid, zou ze er nooit gekomen zijn, wat de vakbonden ook zouden gedaan hebben. Tenslotte is er nergens anders dan in West-Europa een sociale zekerheid die naam waardig. En in het kapitalisme zijn de kapitalisten de baas. Daarvoor heet het het kapitalisme.
Is zo ’n kapitalist die voorstander is van die sociale zekerheid en dus ook van werklozensteun een linkse ? Ik dacht het niet.
Gelukkig zijn de regels verstrengd (ben ik nu rechts ? ). Maar nog niet zo lang geleden kon iemand bijna levenslang op de dop staan. Die mens was niet lui, maar ging keihard werken, in het zwart, en betaalde dus geen sociale bijdragen. Natuurlijk was die mens grote voorstander van de werklozensteun. Maar was hij links ? Ik dacht het niet.
Dat is een van de grote problemen van links in deze tijd: het maakt de mensen wijs dat ze links zijn als ze voor de sociale zekerheid zijn. Maar als mensen voor de sociale zekerheid zijn, enkel om er van te kunnen genieten, zijn ze toch niet links ? Zijn aankomende, weinig bemiddelde gepensioneerden links als ze mee gaan betogen voor een minimumpensioen van 1500€ ? Neen, ze zijn enkel uit op eigen gewin. Dat is niet links. Ik kan dat begrijpen van die mensen, en ik kan hen geen ongelijk geven. Maar ze zijn niet links ! Mensen zijn enkel links als ze solidair zijn. Dat wil zeggen dat ze bereid zijn om wat van het eigene door te schuiven naar iemand die het meer nodig heeft, om tot een zekere gelijkheid te komen. Door de manier waarop de vakbonden en de linkse partijen de sociale verworvenheden voorstellen aan de mensen, maken ze van hen klanten aan wie ze diensten verlenen. Maar ze maken van hen geen leden meer die solidair zijn. Als je mensen, door de zaak als dienstverlening te organiseren, tot klanten maakt, die enkel met hun eigen belangen bezig zijn, ondergraaf je de mentaliteit die nodig is voor solidariteit, en dus graaf je ook de grond onder je eigen voeten weg. De sp-a wil zichzelf heruitvinden om terug enig belang te krijgen. Welnu, als ze niet opnieuw een partij van solidairen wordt, heeft het geen zin. Het is erg om het te moeten zeggen, maar de pvda is nu de weg op gegaan die de sp-a naar de ondergang heeft geleid: door haar beloften zonder vraag naar een solidaire tegenprestatie versterkt ze het egoïsme van de mensen.
Als een buitenhuis werkende vrouw ’s avonds thuis komt – het is altijd een vrouw – begint ze het huishouden te doen, te wassen en plassen, koken en poetsen. Daarvoor wordt ze niet betaald. Maar als een poetsvrouw hetzelfde werk doet, wordt die daar wél voor betaald. Daar klopt iets niet. Waarom moet die buitenhuis werkende vrouw twee jobs doen, en wordt ze maar voor één job betaald ? Nu lijkt het me niet zinvol om iemand twee jobs te laten doen. Waarom laten we die “thuis-job” dan niet doen door een professional die daar fatsoenlijk voor betaald wordt ?
Wie gaat dat dan betalen ? Er zijn buitenhuis werkende vrouwen die het zich kunnen permitteren om zo’n hulp te betalen. Maar is het rechtvaardig dat anderen die even hard en even lang buitenhuis werken zich dat niet kunnen permitteren ? Je kan dan zeggen dat de lonen moeten gelijk getrokken worden, zodat iedereen het zich kan permitteren. Maar nu hoor ik de wolven in het bos al huilen dat dat toch niet kan. Een arts moet toch meer verdienen dan een vuilniskar achternaholler ? Zelfs linkse wolven huilen mee, Maar waarom zou de overheid die poetsvrouw niet betalen ?
Het thuiswerk van de buitenhuis werkende vrouw is maatschappelijk belangrijk. Waarom wordt het dan niet betaald door de overheid ? En als we het dan toch willen betalen, waarom laten we het dan niet doen door een professional, zodat die buitenhuis werkende vrouw een beetje comfortabel leven kan leiden ? Dat thuiswerk hoort natuurlijk niet in het gewone arbeidscircuit. Het kan dus niet van daaruit betaald worden. Maar vermits het maatschappelijk belangrijk is, zou het betaald moeten worden door de overheid. Waarom betaalt de overheid dan niet de poetsvrouw die het overneemt van de buitenhuis werkende vrouw ? Dat zou dan wel veronderstellen dat het poetswerk wordt onttrokken aan het reguliere arbeidscircuit zodat de poetsvrouw die betaald wordt door de overheid geen concurrente is van de zelfstandige poetsvrouw. Als je de zelfstandige poetsvrouw afschaft, of slechts toelaat waar er een tekort is aan gemeenschapspoetsvrouwen, is het probleem opgelost.
Er zijn zo een aantal werkzaamheden die gemakkelijk aan het reguliere arbeidscircuit kunnen onttrokken worden.
En wie gaat dan die maatschappelijk belangrijke jobs wel doen ? Waarom laten we die jobs niet doen door werklozen ?