Het Nieuwsblad
Als iemand van mijn trouwe lezers nu de deugd van dankbaarheid beoefent, heb ik in mijn vorige blogs gefaald.
Zijn die rijken plots filantropen geworden die begaan zijn met het lot van armen, werklozen, zieken, de scholing van kinderen en de mensen die last hebben van de hitte ? Misschien moet iemand eens onderzoeken of er bij die rijken mensen zijn die belangen hebben in de productie van ventilatoren en airco’s ?
Laat me duidelijk zijn: als rijken geld geven, dan is het omdat ze denken dat ze daarmee geld kunnen verdienen. De filantropie is hypocrisie.
Je kan het algemeen bekijken: het is duidelijk dat de economische coronacrisis enorm is. Die crisis kan onmogelijk opgelost worden zonder geweldige investeringen en steunmaatregelen van de overheid. De bankencrisis heeft het ons al geleerd: wie moet het oplossen ? De staat. Maar het geld van de staat komt van de belastingen, dus van de gewone burgers, meer bepaald van de middenklasse. De inspanningen die van de middenklasse gaan gevraagd worden zijn zo immens dat een ernstige verarming van de middenklasse onvermijdelijk is. Maar die verarming betekent ook een even grote vermindering van de consumptie, en daarmee worden de inspanningen om te investeren terug afgebroken. Zo ontstaat er dan een negatieve spiraal, want de verarming van de middenklasse betekent ook dat die middenklasse minder belastingen kan betalen… Die toestand moet dus ten allen prijze worden vermeden. Nu was de crisis reeds bezig voor de covid-19 uitbraak. Om die crisis op te lossen zijn de nationale banken reeds jaren lang geld aan het bijdrukken waar geen productie tegenover staat. De grenzen van die oplossing zijn bereikt. Sommige economen stellen dat die grenzen reeds overschreden zijn. Nog meer geld bijdrukken is dus geen optie om de coronacrisis op te lossen. Een totale instorting van de economie is geen goede zaak voor de rijken, en dus hebben ze besloten om in te grijpen. Dat heeft niets van doen met medemenselijkheid, maar met winstbejag. Geen bloemen, noch kransen, a.u.b.
Je kan dit meer concreet ook situeren in de Green Deal van Ursula. Reeds voor de coronacrisis zag Ursula de vergroening van de economie als een oplossing voor het probleem van de kapitaalaccumulatie. Ik heb het daar in eerdere blogs
over gehad: sinds het jaar 2000 spreekt het IMF voortdurend over een overschot aan liquiditeit wat eigenlijk betekent dat er een overschot aan geld is waarmee niemand weet wat te doen en waarin te investeren. Als de hoeveelheid van dat geld te hoog oploopt, wordt het een probleem want dat geld brengt niets op. Het komt er op neer dat de klassieke sectoren waarin de rijken hun geld kunnen investeren niet meer genoeg groeien. Je moet dat op universele schaal zien. Het gaat dan over alle andere sectoren dan de sectoren die door de staat worden geleid. Kortom over de privésector. Voorbeelden van die staatssectoren zijn onderwijs, ziekenzorg, ouderenzorg, vervoer… Die vormen dan ook het eerste doel voor de oplossing van de kapitaalaccumulatie. We zitten dan op het domein van de privatiseringen. Dat pad wordt al een tijdje bewandeld. Denk aan de privatisering van het treinverkeer maar ook aan het toenemend aantal privé-rusthuizen.Het is ondertussen duidelijk dat die oplossing niet zal volstaan. Daarom komt de vergroening als geroepen. De elektrisering van het wagenpark is een simpel voorbeeld. Een drastische vergroening op korte tijd vraagt dat de oude auto’s worden afgevoerd, ook zijn ze nog lang niet versleten, om zo de productie van elektrische auto’s mogelijk te maken. Maar die productie vraag enorme investeringen. Die kunnen dan komen van de kapitaalaccumulatie en lossen daarmee het probleem van die accumulatie op. Maar die vergroening maakt ook dat de gewone burger plots voor nieuwe en belangrijke uitgaven komt te staan die hij normaal niet zo doen. Hij moet daar dus voor gestimuleerd worden. Net zoals voor de zonnepanelen zullen er dus premies van de staat komen. Eigenlijk is dat boerenbedrog want die premies komen van de mensen zelf. En dus van de belastingen. Maar ook hier stelt zich dus weer het probleem dat de oplossing van de kapitaalaccumulatie tot een verarming leidt die de consumptie onmogelijk maakt en ook nu weer de oplossing de oplossing terug afbreekt. De staat moet dus ook nu weer vers geld vinden. Het bijdrukken van geld zit aan zijn limiet. Het geld van de superrijken brengt de oplossing.
Het is cynisch dat de acties van Anuna en Greta hebben bijgedragen aan de oplossing van een probleem voor de rijken door de massa aan te zetten om bereid te zijn om inspanningen te leveren voor de vergroening.
Je krijgt dus een samenvallen van twee economische problemen: de kapitaalaccumulatie en de coronacrisis en daardoor een probleem zoals de economie waarschijnlijk nog nooit gekend heeft. De superrijken zien in dat zonder hun inbreng er geen oplossing mogelijk is. Of hun inbreng voldoende zal zijn, is nog maar de vraag. Zelfs als ze substantieel zouden bijdragen – zoals ze zelf zeggen te willen doen – denk ik dat het niet voldoende zal zijn omdat de toestand kadert in een groter geheel van het kapitalistische systeem (zoals ik vroeger al heb besproken). In dat geval is een wereldoorlog de enige oplossing, en dus de volgende stap.
Het bestond misschien al eerder, maar nu is het wel duidelijk dat de superrijken mekaar gevonden hebben en een soort actiecomité hebben opgericht. Dat vormt een supranationale wereldmacht en is geen goede zaak voor de democratie. We gaan er zeker James Bond nog moeten bij halen.