Trouw (Nl)
Dat het neoliberalisme stervende is, hebben we wel vaker gehoord
De n-va zegt dat Vivaldi een linkse politiek zal voeren. De pvda is er van overtuigd dat het een rechtse politiek zal zijn. De pvda heeft gelijk.
Toen Conner Rousseau op het podium stapte, vond ik het een verfrissende verschijning. De man vertelde verstandige dingen op een verstaanbare manier en kwam eerlijk over. Het heeft niet lang geduurd. Ik heb eens goed geluisterd naar mijn poetsvrouw, en die vertelt ook verstandige dingen op een verstaanbare manier. Misschien toont Conner buiten de spotlichten wel een hoger niveau, maar ik vrees dat zijn intellectuele bagage heel licht weegt. Ik vraag me zelfs af hij weet wat socialisme eigenlijk is. In ieder geval geeft hij geen enkel signaal dat hij terug wil naar een echt socialisme.
Socialisme is een politieke maatschappijvorm, alsook een economische filosofie gebaseerd op socialisatie en het collectief eigendomsrecht van de productie van goederen en diensten. (Wikipedia)
Dan stelt zich natuurlijk de vraag wie of wat dat collectief moet zijn ? Overheersend is de idee dat dit de staat moet zijn. Ik ben het daar niet mee eens, maar laat me toch even vanuit die idee doordenken.
Je kan de staat echt totaal eigenaar maken van de productie en producten. Dan zit je in het echte communisme (ruw gezegd). Het komt er dan op neer dat alle bedrijven staatsbedrijven zouden zijn. Als mijn informatie juist is zijn o.a. bpost, infrabel, nmbs… op dit ogenblik staatsbedrijven. In Wallonië is de FN Herstal (wapenproductie) eigendom van de Waalse deelstaat. In dat communisme zouden zowat alle bedrijven staatsbedrijven zijn. Dus ook, bij wijze van voorbeeld, de bierproductie, de bakkerij, de auto-assemblage… enz. In Rusland hebben ze dat geprobeerd. Ik denk dat de meesten van ons dat geen goed idee vinden. Ook ik niet.
Het socialisme zoals dat bij ons is opgevat heeft dan ook terecht dat spoor afgewezen. Maar onterecht aanvaardt het dus wel dat de productiecapaciteit privé-eigendom is (op enkele uitzonderingen na) en daarmee aanvaardt het ook de vrije markt.
De privé-eigendom en de vrije markt leiden onvermijdelijk tot opstapeling van rijkdom omdat de eigenaar van de producten ook de eigenaar van het verschil tussen maakprijs en verkoopprijs is, ruw gezegd: van de winst. Met die winst kan hij nieuwe winst genereren en zo krijg je een opstapeling van kapitaal dat niet naar de werkers gaat, en daarmee krijg je dus ook rijken en armeren; tenslotte ook echte armen.
Om dat probleem op te lossen rekent ons socialisme op de staat die aan herverdeling moet doen: er wordt geld afgepakt van de rijken en doorgegeven aan de arme(re)n. Dat gebeurt, bijvoorbeeld, door de belastingschalen, en door de sociale zekerheid.
Ik geloof niet in dat soort socialisme. Het heeft bij ons gedurende een relatief korte periode (vanaf de tweede wereldoorlog) wel redelijk goed gefunctioneerd, maar enkel bij ons, en nu lijkt die periode ook voorbij: de sociale zekerheid wordt geleidelijk aan afgebroken en het feit dat er nu zoveel heibel is rond een rijkentaks toont aan dat de herverdeling als puntje bij paaltje komt niet echt van toepassing is op de echt rijken. De rijkentaks zal hoogstens een doekje voor het bloeden zijn om dit op te lossen.
Linksen denken dat ze de afbraak van de sociale zekerheid kunnen tegenhouden door bijvoorbeeld te vechten tegen beperking van werkloosheidsuitkeringen in de tijd, of voor minimumpensioenen, maar dat zijn in de feiten achterhoedegevechten. Eigenlijk is de beperking in de tijd van de werkloosheidsuitkeringen niet meer van belang voor de afbrekers van de sociale zekerheid: ze verminderen gewoon het aantal mensen dat recht heeft op werkloosheidsuitkeringen om uit de armoede te blijven. Dan speelt de duur van de werkloosheid geen rol meer. Ze doen dat door de uitzendarbeid, de flexi-jobs, de onderbetaald jobs… Ook dat is afbraak van de sociale zekerheid. Naar Duits voorbeeld stijgt het aantal mensen dat mét full-time job toch niet kan rondkomen. Armen leggen niet bij in de kas van de sociale zekerheid.
Links kan af en toe nog wel een symbolische slag thuishalen door een zogezegd linkse regering die de werkloosheidsuitkeringen of het pensioen verhoogt, maar links en de vakbonden zijn totaal machteloos als het gaat om een einde te maken aan de uitzendarbeid, de flexi-jobs, de onderbetaalde jobs. Net zoals ze geen enkele herstructurering kunnen tegenhouden en ook daar enkel wat borrelnootjes uit de brand kunnen slepen om de mensen koest te houden. De vakbonden die de mensen koest houden ?
Om het samen te vatten: links zit op een strijdtoneel waar de oorlog niet wordt gevoerd. Waar de oorlog echt wordt gevoerd, staat links machteloos. Links is dan ook nog zo dom om de migratie te steunen die de positie van de arbeider totaal ondergraaft. Laat het duidelijk zijn dat dit socialisme een tijdje goed heeft gefunctioneerd, maar nu totaal faalt en aan zijn einde komt. Rousseau wordt de verpersoonlijking van dit falen. Alleen heeft hij het nog niet door. Hij denkt dat hij de arbeider redt als hij belgië redt.
De gasten die in hun vuistje lachen zijn De Croo, Bouchez en consoorten, Zonder het te beseffen zijn de socialisten hun bondgenoten en werken ze enthousiast mee aan de terugkeer van het pure kapitalisme. Hopelijk zonder het te beseffen.
Over de rest van links moeten we het niet hebben. Groen heeft op dit vlak geen enkele visie. Voor hen gaat het er om dat de kerncentrales dicht gaan, dat we bomen planten en dat Anuna een welstellende toekomst tegemoet gaat.
En de pvda ? Is het een strategie of electoraal opportunisme ? In ieder geval is ze in de feiten geen radikaal linkse partij meer, en vind je in haar eisen hetzelfde als wat de socialisten eisen, en godbetert het: ze is verzeild in een opbod met het vlaams blok om ter sociaalst.
Ik voel me meer en meer als de laatste der Mohikanen.
PS Voor wie een alternatief wil voor de staat als collectief eigenaar van de productiemiddelen en producten, verwijs ik naar mijn boek Eutopia dat je op deze website gratis kan lezen en/of downloaden, ook in ebookformaat.