‘Economische groei en ecologische omslag zijn niet te verenigen met elkaar

De Wereld Morgen

Erik Swyngedouw .

‘Economische groei en ecologische omslag zijn niet te verenigen met elkaar’

De huidige klimaatbeweging is in een postpolitieke impasse terechtgekomen, zo betoogt sociaal geograaf Erik Swyngedouw. Om die te doorbreken moeten we opnieuw durven vertrouwen hebben in het feit dat een andere wereld mogelijk is.

Erik Swyngedouw is een brave mens Hij vermijdt zorgvuldig om met de vinger te wijzen. Ik doe mijn best om geen brave mens te zijn, en dus wijs ik wél: dit artikel is een aanklacht tegen onbenul zoals Greta en Anuna, en nog feller tegen de partij die zich Groen noemt, maar in feite een verzameling is van narcistische goeddoeners die het milieu en het klimaat misbruiken voor hun ziekelijke mentale behoeftebevrediging. Laat me mijn enthousiasme nu toch even temperen. Uiteraard is mijn beschrijving niet van toepassing op iedereen die zich tot die partij bekent. Maar door deze opstoot van braafheid loop ik nu natuurlijk het gevaar dat iedereen denkt dat de mentale ziekte niet op hem van toepassing is. De grootste narcisten zijn de felste ontkenners van hun narcisme.

Maar wat meer naar de kern van de zaak: Swyngedouw heeft gelijk als hij stelt: 1. dat er geen oplossing is in een groei-economie. En 2. dat er dus geen oplossing is binnen het kapitalisme.

Als Calvo van zichzelf zegt dat hij een liberaal is, weet je toch genoeg.

Almaci is niets, maar dat is even erg.

Is het je nog niet opgevallen dat je de groene partij sinds haar feitelijke verkiezingsnederlaag na de verkeerd afgelopen propaganda van Anuna nog slechts af en toe hoort over het klimaat ?

Herinner je je de discussie tussen de groenen en de n-va. De n-va was eco-realistisch en geloofde dat je het probleem kon oplossen door technologische vernieuwing. De groenen wilden dat we allemaal ons gedrag zouden veranderen. Eigenlijk is dat een puur liberaal principe: als iedereen voor zijn eigen deur keert, is heel de straat proper. Dat je mensen dan door wetten en sancties verplicht om voor hun deur te keren, of met premies stimuleert tot het juiste gedrag (wortel en stok) verandert er niets aan: dit is liberalisme.

Ook de omschakeling van fossiele energiewinning naar alternatieven blijft steken in het liberalisme. Of wil iemand me eens duidelijk maken wat er links is aan de sluiting van de kerncentrales ?

Ondertussen wordt het meer en meer duidelijk dat geen van de twee opties tot resultaat leidt. En zelfs als we de twee combineren, komen we er niet. Wat schiet er dan nog over van de groene boodschap ?

Maar de groene partij heeft zich de voorbije periode koest gehouden en niemand tegen zijn kar gereden, en dus mag ze nu in een regering. De n-va stelt deze regering voor als links. Maar er is niets links aan. De socialisten zijn al lang niet meer links. Onder Rousseau zullen ze zeker niet terug links worden. Hij wil zelfs niet meer dat het woord socialistisch in de naam van zijn partij voorkomt. 

Ik denk dat ik hierboven heb duidelijk gemaakt dat de groenen echt niet links zijn. 

Over de enerzijds anderzijds partij moeten we het niet hebben. 

Ja, het is quasi zeker dat vivaldi meer belastingen zal heffen dan de liberalen of de n-va willen, maar wat is er links aan meer belastingen ? Rousseau zegt dat die belastingen moeten dienen om te investeren. Dat is natuurlijk juist, want we leven in het kapitalisme. Maar het is wel puur kapitalistisch denken.

Dat is waar het om gaat: er is geen oplossing voor het milieu- en klimaatprobleem binnen het kapitalisme.

“We hebben een Red Green Deal nodig: een ambitieus plan van publieke investeringen dat sociaal rechtvaardig is en de grote vervuilers doet betalen.”

“Ons land moet tegen 2030 60% minder uitstoot realiseren. De partij wil dat doen met onder meer bindende normen voor de grote industrie, een klimaatinvesteringsbank en volledig gratis openbaar vervoer.”

Dit zijn citaten van standpunten van de pvda. Vrienden van de pvda, in jullie zelfgenoegzaamheid om wat procenten verkiezingswinst horen jullie het niet, maar ik wel: Marx klopt gelijk een razende op de wanden van zijn kist, roepend: ik wil er uit ! Ze hebben me nodig !

In mijn blog van 14 september geef ik commentaar bij een artikel van Dirk Holemans waarin hij uitlegt waarom er geen oplossing is binnen een onbeperkte groei-economie. Daar wordt ook duidelijk dat het kapitalisme niets anders kan zijn dan zo ’n groei-economie. Ik ga dat hier dus niet herhalen.

Maar ik wil wel nog even de nadruk leggen op het probleem van de overbevolking van onze planeet. 

Linksen zijn beducht om dat thema op tafel te leggen, want je zou kunnen stellen dat het probleem binnen het kapitalisme op te lossen is als we de overbevolking kunnen terugdringen. Nu zit er natuurlijk iets intellectueel oneerlijks als je een thema niet in rekening wil brengen omdat het je stelling zou kunnen ondergraven. Maar de overbevolking ondergraaft het niet. Integendeel het versterkt het argument tegen de groei. Stijgende groei heeft immers een stijgende bevolking nodig. Gezien de contradictie in het kapitalisme waarbij het van de ene kant omwille van de concurrentie de lonen zo laag mogelijk moet houden, en van de andere kant die lonen nodig heeft om consumptie toe te laten, zijn er grenzen aan de stijging van consumptie van de zogenaamde middenklasse omdat er een grens zit op de stijging van haar lonen. Dat is wat we nu voelen bij ons. Maar als de consumptie dan toch nog moet stijgen, kan dat enkel door de gegroeide productie aan ander en meer volk kwijt te geraken. Met andere woorden: groeiende bevolking is nodig om de groei mogelijk te maken. Het kapitalisme heeft geen enkel probleem met de overbevolking, integendeel: van de armen heeft het geen last, maar die armen zijn wel mogelijke en nodige nieuwe markten.

Zowel een echt sociale samenleving als onze planeet vragen een bevolking die qua grootte is aangepast aan de draagkracht van onze planeet.

PS  Mensen zijn niet terug te brengen tot hun partij-aanhorigheid. In alle partijen zijn er mensen waarvoor ik oprecht respect heb. Ik hoop dat ze zich door mijn tirade hierboven niet (of toch maar een klein beetje) aangevallen voelen. 

 

Een reactie achterlaten

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *