De multiculturele samenleving ?

De Wereld Morgen

VuurWerk

Opzij schuiven Minderhedenforum historische fout: middenveldorganisaties roepen minister Somers op zijn beslissing te herzien

Voorbije maandag kondigde Minister Somers aan dat hij voor de participatie van culturele minderheden in zee zal gaan met Join.Vlaanderen. Daarbij wordt de huidige participatiepartner Minderhedenforum aan de kant geschoven. Deze aanval heeft ons geschokt en zet ons ertoe aan om met aandrang te vragen aan minister Somers om zijn beslissing te herzien

Als ik Join.Vlaanderen lees, steiger ik. Wat doet dat Engelse woord daar ? Als je toch wil opkomen voor Vlaanderen, toon dan een beetje respect voor je taal. Overigens weet ik niets over die club en zal ik me er dan ook niet over uitspreken.

Ik weet zelfs te weinig over het Minderhedenforum. Dat de rechten van minderheden worden verdedigd, lijkt me logisch. Maar als ik het goed begrepen heb gaat het over de manier waarop dit gebeurt. Als je een beetje te fanatiek de rechten van de minderheden verdedigt, loop je natuurlijk het gevaar dat je de samenhang die toch nodig is om op een grondgebied samen te leven op zijn minst niet bevordert.

We stoten hier wel op een fundamenteel probleem en ik heb de indruk dat het minderhedenforum hier te weinig aandacht aan besteedt.

Het gaat over cultuur. Je kan cultuur in deze context omschrijven als een geheel van gewoonten en gedrag(sregels) van een bepaalde groep mensen (volk).

Als die mensen op hun eigen grondgebied samen leven, zullen er zich geen problemen stellen. Er is binnen hun samenleving geen confrontatie met andere culturen. Dat is het voordeel van het klassieke volksnationalisme. Het volksnationalisme heeft een dubbel nadeel: door het monopolie van een bepaalde cultuur worden de ontwikkelingsmogelijkheden qua identiteit van de inwoners beperkt. (Onder andere daarom ben ik ooit voorstander geweest van de multiculturele samenleving.) Een nog belangrijker nadeel: als een bepaalde cultuur zich superieur gaat wanen aan een andere, kan dit leiden tot oorlogen, precies omdat de cultuur samenvalt met de natie. Het beste voorbeeld daarvan is het nazisme of fascisme en de Tweede Wereldoorlog. Bij het nazisme werd de perversiteit nog versterkt doordat Hitler cultuur liet samenvallen met ras. 

Wat is nu het probleem ? Wel, er zijn inderdaad superieure culturen. Nu moet ik oppassen met het woord superieur. Het is nogal beladen. Noteer dus a.u.b. dat ik het, anders dan, bijvoorbeeld, het nazisme, enkel heb over ethiek, en meer specifiek over mensenrechten.

Neen, de beleving van de mensenrechten is in onze Westerse cultuur niet totaal en zeker onvoldoende. Mensen blijven nu eenmaal mensen met hun persoonlijke zwakheden. Maar het ethisch inzicht van de mensenrechten is wel een verworvenheid.

Dat ethisch inzicht is het resultaat van een evolutie die eeuwenlang heeft geduurd. De ethische evolutie heeft niet overal op onze planeet en in alle culturen even snel plaats gevonden. Ik wil het verduidelijken met een vergelijking van de evolutie van de wetenschap. Ooit zijn de islamitische landen vooruit geweest op de Westerse als het over wetenschappen ging. Nu is het andersom. De evolutie gaat dus ook binnen dezelfde cultuur niet altijd even snel. Er zijn periodes van stilstand of trage vooruitgang, net zoals er periodes van spectaculaire vooruitgang kunnen zijn.

Op zich heb ik er geen probleem mee dat er streken zijn op onze planeet waar de mensenrechten nog niet zijn doorgedrongen. Normaal zal het overgrote meerderheid van de mensen er niet lijden onder de afwezigheid van bepaalde mensenrechten. Ik kan me voorstellen dat een moslima die is opgegroeid in een cultuur waarin de vrouw onderdrukt is (in onze westerse ogen), zich helemaal niet onderdrukt voelt en perfect gelukkig is. Als er een kritische massa vrouwen is die zich niet meer goed voelt in die toestand zal de cultuur wel evolueren.

We kunnen en mogen niet verwachten dat een ethische verworvenheid waarover wij eeuwen hebben gedaan, in enkele jaren wordt bereikt in een andere cultuur. Wij hebben recht gehad op onze evolutie. We moeten ook het recht op een eigen evolutie van andere culturen respecteren.

Merk op dat ik er nog altijd van uitga dat die evolutie naar de mensenrechten wenselijk is en daarmee van de superioriteit van onze cultuur. Als je dat afwijst, kan je de mensenrechten ook binnen je eigen cultuur niet meer handhaven. Maar nogmaals: dat ik overtuigd ben van de superioriteit van mijn cultuur wil niet zeggen dat ik niet respectvol moet zijn tegenover andere culturen en hen het recht gunnen op hun eigen evolutie.

Maar wat als verschillende culturen samen voorkomen op hetzelfde grondgebied in dezelfde staat ? Vanuit mijn overweging van hierboven zou ik er geen probleem mee hebben dat een groep mensen een cultuur zou beleven waarin vrouwen geacht worden het huishouden te doen en kinderen op te voeden (nog niet zo lang geleden was dat ook bij ons zo). Ik zou dan vanuit mijn superioriteitsgevoelen kunnen hopen dat de confrontatie met onze cultuur voor die mensen een versnelling zou kunnen betekenen voor hun evolutie. Maar ik zou in ieder geval hun evolutie respecteren.

Maar het is niet zo simpel, want die cultuur brengt gedragsregels mee. Gedragsregels worden op het niveau van de staat wetten. Kan het dat in een staat een bepaalde bevolkingsgroep gedragsregels volgt die niet overeenkomen met de wetten van die staat ? Kan je dan nog spreken van een rechtstaat waarin iedereen gelijk is voor de wet ? Of voer je een politiek waarin je het probleem ontkent en de ogen dicht doet voor het feit dat er in de staat een bevolkingsgroep de mensenrechten ontkent ?

Rechtuit gezegd: als ik doordenk in mijn redenering is er gewoon geen oplossing voor het probleem. De multiculturele samenleving is een vreselijke vergissing. Dat ze onvermijdelijk is, verandert daar niets aan. Dat het probleem er is en niet kan opgelost worden, betekent nog niet dat het niet kan beheerst worden. Maar één ding is zeker: als door massale immigratie het probleem nog vergroot, wordt het wél onbeheersbaar.

Als het minderhedenforum dan toch zo begaan is met de minderhedengroepen, moet het ook daar ook maar eens aan denken. Want als het probleem onbeheersbaar wordt, zal dat even schadelijk zijn voor de minderhedengroepen als voor de meerderheid. Maar ja, als je het probleem in zich ontkent en enkel een probleem ziet in een reflex van een groep binnen de autochtone bevolking, heb je natuurlijk wel een héél groot probleem.

 

Een reactie achterlaten

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *