Knack
VS leggen sancties op tegen Russisch schip dat gaspijplijn naar Duitsland aanlegt
Knack brengt een bericht zoals we er elke dag tientallen voorgeschoteld krijgen en waaraan we weinig aandacht schenken. Het gaat over de VS, Rusland, Duitsland… Dus: wat hebben wij er mee te maken ? Het antwoord moet je aan Tinne Van Der Straeten vragen. Maar veel kans dat ze het je niet zal geven, ook al weet ze zeer goed waar het over gaat.
Gas naar Duitsland is gas naar ons en dat gas hebben we nodig om de wispelturigheid van wind- en zon bij onze energievoorziening op te vangen.
Daar zijn veel vragen bij te stellen.
Om te beginnen is aardgas zeker niet zo klimaatvriendelijk als het wordt voorgesteld. Als je alle nadelen optelt is aardgas zelfs even vervuilend als olie of steenkool, want het bestaat in grote mate uit methaangas, en dat is qua broeikaseffect nog veel erger dan CEO2. Dat methaangas komt niet alleen vrij bij de verbranding, maar ook bij de ontginning en bij het transport van aardgas.
Onder de noemer Projects of Common Interest heeft de EU miljarden euro’s opzijgezet om meer aardgas naar Europa te halen en om het interne transport ervan te vergemakkelijken.
Dat gaat dan niet enkel om het Russische aardgas via de Nord Stream leidingen, maar ook om de Baltische Pijp (van Noorwegen via Denemarken naar Polen), de East Med Gas Pipeline (in de Middellandse Zee) en de Eastring-pijplijn (over de Balkan heen, van Slovakije naar Bulgarije).
De reden hiervan is geopolitiek: Europa wil voor zijn energievoorziening niet afhankelijk zijn van de latente vijand Rusland.
Maar Europa pompt ook miljarden in nieuwe LNG-haventerminals voor de import van gas uit de Verenigde Staten. Hier gaat het om schaliegas, maar ook hier weer is er dat methaan. De negatieve impact op het broeikaseffect wordt nog versterkt door de uitstoot van grote hoeveelheden koolstofdioxide. Schaliegas is slechter voor de opwarming dan olie of steenkool ! Daarbij is de ontginning van schaliegas enorm vervuilend voor bodem en milieu. Daarom is de winning van schaliegas in meerdere Europese landen verboden. Maar de invoer er van uit de VS is welkom. Laat de Amerikanen maar hun bodem vervuilen.
De sancties die de Amerikanen afkondigen tegen Nord Stream 2 zijn dus niet enkel ingegeven door geopolitieke overwegingen, maar ook commercieel.
Als je dat plaatje in zijn geheel overziet, dan zie je dat er enorm wordt geïnvesteerd in een energievoorziening die niets bijbrengt voor de oplossing van het klimaatprobleem, integendeel. Sommigen stellen het voor als een voorlopige oplossing in afwachting van voldoende windmolens en zonnepanelen. Dat is natuurlijk zever: als je 1000 windmolens hebt staan en er is geen wind, brengen ze evenveel (niet) op als 100 windmolens. Tinne kraait victorie als er wat windmolens bijkomen op de Noordzee. Ik denk dat het goed is dat die er komen, maar als Tinne niet ook windmolens bouwt daar waar het waait als er op de Noordzee te weinig wind is, is haar gekraai dat van een impotente haan. Optimisten beweren dat er door de verandering van klimaat meer wind zal komen. Dat is dan wel heel grappig: we gaan de klimaatopwarming tegen gaan dank zij de klimaatopwarming.
Als het om een miljardeninvestering gaat, is het dan nog wel mogelijk om het als voorlopig te zien ? Die miljarden moeten toch terugverdiend worden ? Dat kan toch niet op relatief korte termijn ? Of zit er zoveel winst in voor de bedrijven achter deze enorme projecten ? Als dat zo zou zijn, dan zijn wij, gewone burgers, niet goed af, want dan zullen we het in onze portemonnee voelen als we de elektriciteitsrekeningen krijgen. En als er dan toch zoveel winst in zit, waarom zouden de rijke eigenaars dan de kip met de gouden eieren slachten ? Voorzichtig gezegd: er is toch wel twijfel mogelijk over het tijdelijke karakter van deze zogezegde overgangsvoorziening. En ondertussen worden door deze vervuilende tussenoplossing de inspanningen die wél bijdragen tot oplossing van het klimaatprobleem, terug afgebroken. Ik maak me belachelijk als ik slechts één maal per week douche om het klimaat te redden.
Onderzoekers beweren dat we met deze investeringen in de gas industrie nooit de klimaatdoelstellingen van Europa kunnen halen. We worden om de oren geslagen met rampberichten: het punt vanwaar geen terugkeer mogelijk is, is nabij. Ursula wil tegen 2030 de CEO2 uitstoot met 55% verminderen. Tegen 2030 zijn we zeker niet verlost van dat gas. Maar misschien zegt ze in 2030 wel dat we inderdaad de CEO2 sterk hebben verminderd en zwijgt ze er over dat we in de plaats van de CEO2 methaangas de lucht in blazen.
Maar goed. Laat het duidelijk zijn dat zon en wind alleen niet zullen volstaan voor onze energievoorziening. Iedereen aanvaardt dan ook dat er een aanvulling moet zijn. Op dit ogenblik zou dat aardgas zijn, door politieke spelletjes ook schaliegas. Aardgas is minder vervuilend dan olie of steenkool, maar als we echt het klimaat willen redden, moeten we ook van aardgas af. Over schaliegas spreken we niet: dat is vele malen vervuilender dan olie of steenkool. Gas is dus (g)een voorlopige oplossing in afwachting van…
Van wat ? Iedereen spreekt nu over waterstof. Het zal nog veel technologische vooruitgang vragen om waterstof effectief beschikbaar te krijgen. Niemand weet wanneer dat zal zijn. Daarbij zal waterstof altijd een uiterst gevaarlijk goedje blijven. Kenners van de materie beweren dat massale inzet van waterstof, bijvoorbeeld voor auto’s niet haalbaar is. Volgens de gasindustrie zouden de gasleidingen ook kunnen dienen voor waterstof. Dat is zeker niet waar voor de gasleidingen zoals ze nu worden aangelegd. De leidingen geschikt maken voor waterstof zou opnieuw miljarden investeringen vragen. Als het de bedoeling is om het gas als overgangsmaatregel te gebruiken, waarom worden de nieuwe leidingen dan niet dadelijk geschikt gemaakt voor waterstof ?
Tenslotte: waarom zo inzetten op een voorlopige oplossing die geen oplossing is, terwijl er een bestaande energiebron beschikbaar is in de vorm van kernenergie die wél zuiver is ? Kernenergie als voorlopige oplossing lijkt toch een evidentie ? En kom nu niet weer af met het probleem van het kernafval. In Mol hebben ze goede vooruitzichten om dat probleem opgelost te krijgen. Misschien hebben ze in Mol zelfs een oplossing voor de Tinnes klaar zijn met hun waterstof. En als het toch om iets voorlopigs gaat: is dat beetje meer afval dan niet te verkiezen voor een methode die de oplossing voor het o zo dringende probleem vertraagt ? Maar ja, het gaat om geld ! Om geld, Tinne ! Wees jij nu eens echt groen, en laat het om het klimaat gaan !